آگاه: دریاچه زریبار در نزدیکی غرب شهر مریوان در استان کردستان قرار دارد. این دریاچه اگرچه به زریوار شهرت دارد، به نامهای دیگری نیز شناخته میشود. برخی آن را زربار میخوانند، عدهای آن را تالاب زروار و برخی دیگر آن را دریاچه زریبار میدانند که به نظر میرسد نامها بسته به گویشهای مختلف، متفاوت شدهاند و همگی یک معنا دارند، چراکه واژه زری در گویش سورانی اربیلی به معنی دریاست و ترکیب آن با پسوند بار یا وار معنی دریاچه را میگیرد. پسوندی که در فارسی میانه، وار و در پهلوی اشکانی، بار بوده است. نام این دریاچه زیبا هرچه باشد، یکی از مهمترین و بینظیرترین جاذبههای طبیعی استان کردستان و غرب ایران محسوب میشود.
زریبار در ارتفاع هزار و ۲۸۵متری از سطح دریا واقع شده است. این دریاچه حدود پنج کیلومتر طول و ۱.۶کیلومتر عرض دارد و حداکثر عمق آن به ۵.۵متر میرسد اگرچه حجم آب در فصول مختلف سال متفاوت است. این دریاچه آب شیرین، بخش اصلی آب خود را از چشمههای کفجوش دریاچه و باقی را از بارشهای سالانه که حجم آن به ۷۸۶میلیمتر در سال میرسد، تامین میکند. این دریاچه آب شیرین که یکی از منحصربهفردترینها در جهان محسوب میشود، تمام شرایط یک تالاب بینالمللی را دارد. زریبار پهناور بهعنوان یک پدیده نادر زیستمحیطی، از سویی با جنگلهای بلوط ایرانی و بیشهزارهای انبوه و از طرف دیگر با کوههای زاگرس احاطه شده است. بخش زیادی از پوشش جنگل اطراف دریاچه را درختان بلوط ایرانی و باقی را درختان گلابی وحشی، زالزالک، بادام و... شکل داده است. اغلب گیاهان این منطقه گیاهان شناور چون سراتوفیلیوم و سریوفیلیوم هستند. در کنار آنها گونههایی از گیاهان ازجمله نی، هزارنی، بارهنگ آبی، نیلوفر آبی، علف هفتبند، پیچکها، لویی و بزواش، جگن و نعناع در اطراف دریاچه روییدهاند.
زریبار خانه لکلکهاست. همسایههای اهالی روستای زریبار، نهفقط انسانها بلکه لکلکهایی هستند که سالیان سال در کنار روستاییان زندگی کردهاند و آنها را بخشی از اهالی زیستگاه خود میدانند. اینجا خبری از شکار و آزار پرندگان نیست.
درحالحاضر بیش از ۳۱گونه پرنده بومی و مهاجر در دریاچه زندگی میکنند که از این تعداد تقریبا ۱۴گونه بومی و مابقی انواع پرندگان مهاجرند. اردک سرحنایی و سرسبز، اگرتها، بوتیمار، انواع چنگر، پرستوهای دریایی، کشیم، کاکائیها، حواصیل خاکستری، خوتکا، گیلار و پرندگان شکاری همچون سنقر تالابی و دلیچه از گونههای بااهمیت و ارزشمند این تالاب بهشمار میآیند. زریبار همچنین زیستگاه آبزیان بومی و غیربومی مختلفی ازجمله سیاه ماهی، عروس ماهی، ماهی گامبوزیا، ماهی آمور سفید، انواع ماهی کپور، فیتوفاک و مارماهی است.
برای رسیدن به دریاچه زریبار باید از جاده سنندج به مریوان بروید، شهری که فقط سه کیلومتر با دریاچه فاصله دارد. این جاده که یکی از زیباترین جادههای ایران است، از میان دشتها، جنگلهای بلوط قدیمی و کوههای راکی عبور میکند. بهترین زمان برای بازدید از دریاچه زریبار ماه در فصل بهار و تابستان است، بااینحال دیدن دریاچه یخزده در زمستان نیز یک تجربه شگفتانگیز است که دیدن آن خالی از لطف نیست.
۶ بهمن ۱۴۰۳ - ۱۲:۰۳
افسانهها میگویند که هستی زریبار از نیستی ظلم است. دریاچه منحصربهفرد زریبار، با تمام زیباییهایش در دل کردستان، حکایتهای غمباری با خود دارد.