۱ اسفند ۱۴۰۳ - ۱۱:۵۴

وضعیت اکولوژیکی دریای خزر که سطح آب آن در ۲۰سال گذشته تقریبا دومتر کاهش یافته، کشورهای حاشیه آن را نگران کرده است.

آگاه: دریای خزر با داشتن خطوط ساحلی در پنج کشور به‌عنوان بزرگ‌ترین «دریاچه بسته» جهان شناخته می‌شود. این دریا با وسعت تقریبی ۳۷۰هزار کیلومترمربع بین قزاقستان، آذربایجان، روسیه، ترکمنستان و ایران واقع است.
دریای خزر ۶میلیون سال پیش، بخشی از اقیانوس باستانی «پاراتتیس» بوده و امروزه دریایی «اسرارآمیز» است که ویژگی‌های طبیعی آن به‌طور کامل بررسی نشده است. اگرچه این دریا که نزدیک به ۱۳۰رودخانه به آن می‌ریزند، یک دریای واحد است اما بین بخش شمالی و جنوبی آن تفاوت وجود دارد؛ به‌عنوان‌مثال، در قسمت شمالی دریای خزر شوری آب کمتر است و عمق متوسط ​​آن از پنج متر بیشتر نمی‌شود، درحالی‌که در قسمت جنوبی آن آب شورتر است و عمق آن تا ۱۰۲۵متر می‌رسد.
دریای خزر که برای اکوسیستم جهانی حائز اهمیت است با ذخایر غنی نفتی خود نیز توجهات را به خود جلب می‌کند. مجموع ذخایر نفتی این دریا ۴۸میلیارد بشکه تخمین زده می‌شود و در سطح بین‌المللی به‌عنوان «دریای انرژی» شناخته می‌شود؛ لذا دریای خزر برای کشورهای واردکننده نفت آن و همچنین به‌دلیل نقش کلیدی که در اقتصاد کشورهای ساحلی ایفا می‌کند از اهمیت استراتژیک برخوردار است. با کاهش ۱۸۵سانتی‌متری سطح آب دریای خزر در فاصله سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۳ میلادی، ۳۱هزار کیلومترمربع از مساحت آب از بین رفته است. پیش‌بینی می‌شود که تا سال۲۱۰۰، سطح آب دریا ممکن است به ۱۸متر کاهش یابد.
مساحت آب در سمت قزاقستان که طولانی‌ترین منطقه ساحلی دریای خزر را دارد، در ۱۵سال گذشته ۷.۱درصد کاهش یافته است. «وادیم نی»، بنیان‌گذار جنبش اکولوژیکی «نجات دریای خزر»، Save The Caspian Sea اظهار کرد: مشکل کنونی دریای خزر فقط برداشت آب نیست. وی هشدار داد که دریای خزر با بحران اقلیمی، زیست‌محیطی و اقتصادی مواجه است. او گفت: سطح آب دریای خزر در ۲۰سال گذشته دومتر کاهش یافته است و ممکن است قسمت شمالی دریا به‌ویژه سمت کم‌عمق در قزاقستان را از دست بدهیم.