۱۸ اسفند ۱۴۰۳ - ۲۳:۰۵

از زمان بازگشت دونالد ترامپ به صحنه سیاست و تلاش برای احیای نفوذ خود در دور دوم ریاست‌جمهوری، یکی از محورهای اصلی سیاست خارجی او، ایجاد جَو رسانه‌ای حول مسئله ایران بوده است.

آگاه: ترامپ و حلقه نزدیکانش با بهره‌گیری از ابزارهای رسانه‌ای و دیپلماسی عمومی، تلاش می‌کنند در مناسبت‌های مختلف، گفتمان «مذاکره با ایران» را داغ نگه دارند اما این گفتمان نه از موضع تعادل، بلکه با زبان تهدید، تحریم، و فشار همراه است. هدف این استراتژی، وادار کردن ایران به پذیرش میز مذاکره تحت شرایطی یک‌جانبه و تحمیل خواسته‌های جدیدی فراتر از توافق هسته‌ای پیشین یا همان برجام است.
در این میان، دیدگاه رهبر انقلاب اسلامی، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، به‌عنوان خط‌مشی کلیدی جمهوری اسلامی ایران در قبال چنین بازی‌های سیاسی، قابل تامل است. ایشان در سخنان اخیر خود بدون نام بردن از رییس‌جمهور آمریکا با صراحت به ماهیت «تحکم‌آمیز» مذاکرات پیشنهادی ازسوی برخی قدرت‌ها اشاره کردند و فرمودند: «بعضی از دولت‌های قلدر اصرار به مذاکره می‌کنند. مذاکره آنها برای حل مسائل نیست، برای تحمیل خواسته‌هاست. می‌خواهند آنچه را می‌خواهند بر طرف مقابل تحمیل کنند. اگر طرف قبول کرد که چه بهتر، اگر قبول نکرد، جنجال راه می‌اندازند که اینها از میز مذاکره فاصله گرفتند.»
این تحلیل خردمندانه دقیقا منطبق بر رفتار رسانه‌ای سیاسی ترامپ و متحدانش است. آمریکا با وجود خروج یک‌جانبه از برجام در سال ۲۰۱۸ و تشدید تحریم‌ها علیه ایران، اکنون در پی آن است تا با ایجاد فشار روانی از طریق رسانه‌ها و جوامع بین‌المللی، ایران را در موضعی انفعالی قرار دهد. آنها با طرح گفتمان مذاکره، در واقع می‌کوشند افکار عمومی جهانی را فریب دهند تا تصور کنند ایران از دیپلماسی اجتناب می‌کند، درحالی‌که محتوای خواسته‌های آمریکا فراتر از مسائل هسته‌ای است و به حیطه‌های حاکمیتی ایران ازجمله توان دفاعی، موشکی و روابط بین‌المللی آن کشیده می‌شود.
همانگونه که رهبر انقلاب تاکید کردند، واشنگتن امروز به‌دنبال آن است تا با توسل به «تحکم مذاکره»، توقعاتی همچون محدودیت در تولید موشک‌های دفاعی، قطع ارتباط با نیروهای مقاومت در منطقه، یا توقف فعالیت‌های علمی-فناورانه را به ایران تحمیل کند. این در حالی است که تجربه سال‌های گذشته نشان داده است که حتی در صورت پذیرش چنین خواسته‌هایی ازسوی ایران، آمریکا به بهانه‌های جدیدتری برای ادامه فشارها متوسل خواهد شد؛ به عبارت دیگر، مذاکره در این چارچوب نه راه‌حل، بلکه ابزاری برای تداوم سلطه‌طلبی است.
نکته کلیدی دیگری که آیت‌الله خامنه‌ای به آن اشاره می‌کنند، «نقشه راه» قدرت‌های زورگو در استفاده از مذاکره برای پیشبرد اهداف استعماری است، ایشان فرمودند: «مسئله فقط هسته‌ای نیست… توقعات جدیدی را مطرح می‌کنند که از طرف ایران قطعا برآورده نخواهد شد. راجع به امکان دفاعی کشور، راجع به توانایی‌های بین‌المللی کشور… فلان کار را نکنید، فلان کس را نبینید… کسی می‌تواند اینها را قبول کند؟»
جمهوری اسلامی ایران بارها اعلام کرده است که تحت فشار و تهدید به مذاکره نخواهد نشست. تاریخچه تعامل ایران با آمریکا نشان می‌دهد که واشنگتن نه‌تنها به تعهدات خود پایبند نمانده، بلکه همواره از موضع تحقیر و زورگویی وارد میدان شده است؛ بنابراین، هرگونه مذاکره واقعی باید مبتنی بر احترام متقابل، لغو تحریم‌ها و تضمین‌های عملی باشد، نه نمایش رسانه‌ای برای فریب افکار عمومی.
در پایان باید گفت، موج رسانه‌ای اخیر ترامپ و هم پیمانانش، بیش از آنکه نشان‌دهنده تمایل به حل وفصل اختلافات باشد، تلاشی برای پوشاندن شکست سیاست «فشار حداکثری» و انحراف توجهات از تناقضات داخلی و بین‌المللی خود است. ایران، همانگونه که رهبر انقلاب بارها تاکید کرده‌اند، در برابر زورگویی سر خم نخواهد کرد و راهبرد مقاومت هوشمندانه و تقویت توانمندی‌های داخلی، تنها مسیر قابل اعتماد برای خنثی‌سازی توطئه‌های دشمنان است.