آگاه: پخش برنامه محفل در سال گذشته نیز همراه با ماه مبارک رمضان آغاز شد و روزهای پربرکت مصادف شده با نوروز مهمان خانه مردم بود. یک مهمانی پربیننده که طبق اعلام محسن شاکرینژاد، رییس مرکز تحقیقات صداوسیما، با عبور از برنامه «زندگی پس از زندگی»، توانست پرمخاطبترین برنامه صداوسیما در این ایام شود. این برنامه با حدود ۳۰درصد مخاطب توانسته بود جای خودش را برای دومین سال نیز تثبیت کند. این برنامه در شبکههای مجازی نیز با ۴۰۵میلیون بازدید توانست خودش را به خوبی نشان دهد. این برنامه محصول مرکز رسانهای نهضت و شبکه سوم سیماست. به بهانه استقبال بیسابقه از محفل، با کارگردان هنری این برنامه، محمد اقدمنژاد گفتوگو کردهایم.
چهرههای تازه در محفل
بزرگترین تغییر این فصل، تحول در ترکیب میزبانان برنامه است. در کنار چهرههای نامآشنای محفل همچون حامد شاکرنژاد، قاری بینالمللی و حافظ قرآن، احمد ابوالقاسمی، داور و کارشناس مطرح قرآنی، حجتالاسلام غلامرضا قاسمیان، استاد حوزه و دانشگاه، حسنین الحلو از عراق، قاری برجسته قرآن در آستان حضرت عباس (ع)، امسال سه چهره تازه نیز به این محفل معنوی پیوستهاند؛ یک کارشناس قرآنی برجسته از مصر، سرزمین استادان بزرگ تلاوت که با سبک بینظیر خود جلوهای ویژهای به برنامه میبخشد. یک متخصص قرآنی از افغانستان که با تسلط و بیان ویژهاش، تنوعی زیبا در محفل ایجاد خواهد کرد، همچنین برای نخستینبار، یک میزبان اهل تسنن از کردستان ایران که نشاندهنده همبستگی و وحدت مذاهب اسلامی در این برنامه است. با ترکیب جدید و دعوت از قاریان و مهمانانی از سراسر جهان اسلام، «محفل» فراتر از یک برنامه تلویزیونی، به یک رویداد بزرگ قرآنی تبدیل شده است که صدای تلاوت از سراسر جهان اسلام را به خانههای ایرانیان میرساند.این برنامه در دو فصل گذشته به خوبی توانست از یک برنامه داخلی فراتر برود و به یک رویداد بینالمللی تبدیل شود. حضور قاریان و شرکتکنندگانی از کشورهای مختلف، میزبانان و اساتید برجسته جهانی و سبک متفاوت این برنامه باعث شده که محفل تنها یک برنامه قرآنی نباشد، بلکه به نوآورانهای قرآنی در برنامههای دینی تبدیل شود؛ البته فصلهای گذشته این برنامه بازتاب گستردهای در کشورهای اسلامی داشته است. تلاوتها و بخشهای مختلفی از محفل در شبکههای اجتماعی دستبهدست شده و تحسین علاقهمندان به قرآن در نقاط مختلف جهان را برانگیخته است. بسیاری از قاریان و علاقهمندان قرآن از کشورهای عربی، آسیای میانه و حتی اروپا و آمریکا این برنامه را دنبال کرده و آن را یکی از نوآورانهترین برنامههای قرآنی تلویزیونی دانستهاند. این برنامه با اجرای رسالت بوذری و تهیهکنندگی سیدمحمدحسین هاشمی گلپایگانی، هر شب پیش از افطار از شبکه سه پخش میشود. در ادامه گفتوگوی آگاه با کارگردان هنری این برنامه، محمد اقدمنژاد را میخوانید.
کار فصل سه از فصل پیش آغاز شد
محمد اقدمنژاد، کارگردان هنری برنامه درباره جمعآوری سوژهها و ایدههای فصل سوم محفل به «آگاه» گفت: سوژهها و ایدههای محفل۳ تقریبا از پایان محفل۲ آغاز شد. این فرآیند در چند مرحله انجام شد که اولین مرحله آن ثبت بازخوردها بود. ما بررسی کردیم که کدام سوژهها در محفل۲ مورد استقبال بیشتری قرار گرفته و به دل مخاطبان نشسته است. تلاش کردیم تا این بخش از برنامه را پررنگتر کنیم. همچنین، هدف ما این است که محفل۳ به یک برنامه بینالمللی نزدیکتر شود؛ به همین دلیل، در محفل۳ از قاریهای بینالمللی استفاده کرده و سعی کردیم از اتفاقات روز در زمینه مقاومت، خانوادهها و قرائت قرآن آگاه باشیم.
همانطور که میدانید، امسال تماشاچیانی از کشورهای مختلف، ازجمله پاکستان، ترکیه و لبنان در برنامه حضور داشتند. ما امیدواریم هر سال بتوانیم ابعاد بینالمللی برنامه را بیشتر تقویت کنیم. موضوع دیگری که مطرح بود، جمعآوری سوژهها از ایران و تقریبا سراسر جهان بود. برای این منظور، گروهی متشکل از چند نفر از دوستان به حدود ۱۷ یا ۱۸استان سفر کردند و شاهد اتفاقات مختلفی در هر استان و حتی روستاهای دورافتاده آنها بودند؛ به عنوان مثال، اگر به کردستان میرفتیم، تنها به سنندج اکتفا نمیکردیم و به روستاهای کمتر شناختهشدهای میرفتیم که ممکن است کمتر کسی برای پیدا کردن سوژه به آنجا مراجعه کند. مردم آنجا به ما کمک کردند و همچنین قرآن سازمان تبلیغات آن شهر نیز در این زمینه همکاری داشت تا بهترین سوژهها را پیدا کنیم. پس از رصد این سوژهها، به جمعیت استان اعلام کردیم که هر کس تمایل دارد، میتواند ثبتنام کند. بعد از اینکه سوژهها رصد شدند، مصاحبههای اولیهای انجام گرفت تا مشخص شود کدامیک از عزیزان بیشتر مناسب حضور در مقابل دوربین هستند و میتوان در ماه رمضان از آنها بهره برد. این مرحله اولیه به ما کمک کرد تا سوژهها را شناسایی کنیم و سپس فرآیندهایی برای آمادهسازی آنها برای ضبط نهایی انجام دهیم.
محفل برای زبانها و فرهنگها
اقدمنژاد درباره بازخورد مخاطبان محفل در دو فصل گذشته و اثرات آن در طراحی و برنامهریزی فصل سوم این برنامه توضیح داد: همانطور که در پاسخ سوال قبلی اشاره کردم، وقتی مشاهده کردیم که آقای صالح مهدیزاده در فصل دوم از نظر مخاطبان جایگاه ویژهای دارد و افراد زیادی از ادیان مختلف با ایشان ارتباط برقرار کردهاند، تصمیم گرفتیم رشد و پیشرفت نوجوانان ایرانی را در این زمینه بیشتر نشان دهیم. چه در حوزه حفظ قرآن، چه در زمینه قرائت و همچنین برخی داستانهایی که سالهای گذشته روایت میشد و مورد استقبال بیشتری قرار میگرفتند، سعی کردیم امسال این موضوعات را پررنگتر کنیم. علاوهبراین، ما تلاش کردیم مخاطبان خود را نهتنها در کشور، بلکه در سطح بینالمللی نیز درگیر کنیم. به همین دلیل، برنامه به چند زبان ترجمه شد و درخواستهایی از کشورهای مختلف دریافت کردیم. عزیزانی که برای برنامه محفل در این کشورها حضور داشتند، همواره ابراز میکردند که میخواهند بیشتر برنامه را ببینند و به زبانهای اردو و ترکی دسترسی داشته باشند. ما تمام تلاش خود را کردیم تا این نیازها برطرف شود.
جذاب برای کودکان تا بزرگسالان
او درباره بازخوردهای مخاطبان فصل سوم برنامه محفل در هفته اول پخش آن ادامه داد: الحمدلله! هر آنچه داریم از لطف خداوند و قرآن کریم و زحمات چندین ماهه یک جمعیت حدود ۱۵۰نفری است که بهطور شبانهروزی درگیر این ماجرا بودند تا به اینجا برسیم. امسال خدا را شکر، با افزوده شدن آقای دکتر سیدجلال معصومی به تیم میزبانی، عزیزان افغانستانی چه در داخل کشور ایران و چه در سایر کشورها با ما بسیار همراه شدند. این نشاندهنده برادری و حال خوب بین تمام افراد جهان است که تنها زیر سایه قرآن امکانپذیر است.اقدمنژاد ادامه داد: از نظر جذابترین بخش برنامه، باید بگویم امیرعلی موسیزاده یکمعجزه قرآنی بود. درحالحاضر، حدود ۱۰میلیون بازدید از یک تکه از برنامه آقای موسیزاده در فضای مجازی داشتهایم و این معجزه در صفحات دیگر نیز منتشر شده است. همه اینها نشان میدهد که امیرعلی موسیزاده اگر در برنامه محفل حضور دارد، میخواهد پیامی درباره خدا و قرآن به جهانیان منتقل کند. علاوهبر این، امسال توانستیم داستانهای قرآنی را با مستند و هوش مصنوعی ترکیب کنیم تا به شکلی جذابتر و قابل فهمتر برای عموم ارائه دهیم. بازخوردهای خوبی از عزیزان دریافت کردهایم که میگویند این داستانها باعث شده تا به سراغ قرآن بروند و آن داستانها را مطالعه کنند. این اتفاقات همه از لطف قرآن و خداوند بوده است. او همچنین افزود: نکته دیگری که باید به آن اشاره کنم، حضور بچههایی است که همیشه در برنامه محفل شرکت میکردند و جذابیتهایی داشتند؛ بهعنوان مثال، دخترخانمی که با برادرش معنی قرآن را به شعر میخواند، مورد توجه بسیاری قرار گرفت و دعاهای زیادی برای موفقیت او و فرزندان دیگر در این راه صورت گرفت. برنامه محفل میخواهد به مردم یادآوری کند که بهجز کلاسهای زبان و فعالیتهای دیگر، قرآن میتواند راهنمای زندگی فرزندانشان باشد. همچنین آقای صالحیتبار نیز که در برنامه حضور داشت، فتح باب خیری را بین جامعه پزشکی ایجاد کرد. بسیاری از پزشکان بهدنبال دارالقرآنی هستند که فرزندانشان بتوانند راحتتر به مهد قرآنی بروند و حفظ قرآن را آغاز کنند. همه اینها نشاندهنده برکت قرآن است.
در سطح بینالملل هنوز جای کار داریم
اقدمنژاد درباره برنامهها و ایدههای محفل برای اجرا در سطح بینالمللی توضیح داد: در مورد ایدههای محفل در سطح بینالملل، نکتهای که میخواهم ابتدا به آن اشاره کنم این است که برخی ایرانیها و شیعیان در کشورهای دیگر ممکن است تصور کنند که قرآن را بهدرستی نمیخوانند یا قادر به حفظ آن نیستند. حتی ممکن است این تصور وجود داشته باشد که قرائت قرآن آنها با قرائت ما در ایران تفاوت دارد. درحالیکه ما در ایران قاریان بسیار برجستهای داریم که در سطح بینالملل نیز درخشیدهاند، مانند آقای شاکرینژاد که اکنون بیشتر روی این موضوع تمرکز شده است. خوشبختانه برنامه محفل توانسته است کمی فضای موجود را تلطیف کند. بسیاری از کامنتهایی که از کشورهای مختلف دریافت کردهایم، نشان میدهد که برخی افراد فکر میکردند شیعیان نمیتوانند قرآن را بهدرستی بخوانند یا اینکه قرائت آنها متفاوت است. این نشاندهنده این است که هنوز در سطح بینالملل جای کار زیادی داریم و باید بتوانیم جایگاه والای کشورمان را از نظر قرآنی به سایر کشورها معرفی کنیم. در سفرهایی که انجام شده و محافلی که در کشورهای مختلف برگزار شده، مشخص شده که برنامه محفل واقعا به یک برنامه بینالمللی تبدیل شده است. اگر بخواهیم مثلا در ترکیه برنامهای داشته باشیم، امیدواریم که بتوانیم این کار را انجام دهیم، زیرا مخاطبان بسیار زیادی وجود دارند که تمایل دارند در این برنامه شرکت کنند.
او ادامه داد: نکته دیگری که میخواهم به آن اشاره کنم این است که امسال سعی کردیم از نظر میزبانی، آقای ایوب آصف را به جمع اضافه کنیم. ایشان هم از قراء مصر هستند و هم در لندن سکونت دارند، بنابراین فضایی ترکیبی از فرهنگ مصری و انگلیسی را به برنامه میآورند. حضور ایشان و دیگر دوستانی که قرار است به میز میزبانی اضافه شوند، باعث شده است که جوامع مختلف، حتی اهل تسنن، بیشتر با ما همراه شوند. برنامه محفل به زبانهای مختلف ترجمه میشود و خوشبختانه در شبکههای آن کشورها پخش میشود. این یک دستاورد بزرگ برای یک برنامه ایرانی در سطح بینالملل است. شبکهها نیز ابراز خوشحالی کردهاند که این اتفاق افتاده و بسیاری از آنها خواهان ادامه همکاری با برنامه محفل هستند. اینها همه نشاندهنده این است که ما یک گنجینه بسیار ارزشمند به نام قرآن داریم که کمتر از آن استفاده میکنیم. امسال تماشاچیانی از کشورهای مختلف داشتیم و برخی آنها حتی پیامهایی برای میزبانها آوردند. خدا را شکر، برنامه محفل در سطح بینالملل بهخوبی دیده شده و امیدواریم این روند ادامه پیدا کند.
درباره مخاطبان محفل
کارگردان هنری برنامه محفل در پاسخ به این سوال که مخاطبان برنامه محفل بیشتر از چه طیف و گروهی هستند، توضیح داد: وقتی به برنامهسازی محفل نگاه میکنیم، سه گروه اصلی وجود دارند: گروه اول افرادی که با قرآن همراه نیستند و حتی ممکن است نسبتبه آن عناد داشته باشند. گروه دوم کسانی که با قرآن آشنا نیستند اما آن را به عنوان یک کتاب مهم در نظر میگیرند که همیشه در بالای طاقچه قرار دارد و دسترسی به آن برایشان دشوار است. گروه سوم افرادی که با قرآن مانوس هستند و قطعا در ماه رمضان شبها تا سحر به قرائت قرآن مشغولاند. برای گروه اول، ما سعی کردهایم در حد توان خود اقداماتی انجام دهیم تا کمی از این عناد کاسته شود. اما قطعا نیازمند یاری پروردگار هستیم تا این افراد بتوانند بیشتر از برنامههای ما بهرهمند شوند. گروه دوم، به نظر من، یکی از مهمترین گروهها هستند که در دو سال گذشته با برنامه محفل همراه شدهاند. ما تلاش کردهایم برنامههایی را ارائه دهیم که قرآن از مهجوریت خارج شود و به آنها نشان دهیم که قرآن یک راهنما برای زندگی است. هدف ما این است که آیات قرآن را در زندگی روزمره آنها نمایان کنیم و افرادی را بیاوریم که با این آیات زندگیشان متحول شده است. گروه سوم شامل افرادی است که همیشه دغدغه قرآن را دارند و گاهی سختگیریهایی نیز نسبتبه برنامهها دارند. برخی آنها در فضای مجازی نظرات خود را بیان میکنند و پیشنهاداتی برای بهبود برنامه ارائه میدهند. ما سعی کردهایم امسال بیشتر روی قومیتها تمرکز کرده و از استانهای مختلف افراد متنوعی را دعوت کنیم تا تنوع بیشتری در برنامه ایجاد شود. نکته جالب این است که مخاطبان ما، بهویژه کودکان، با اشتیاق برنامه را دنبال میکنند. سال گذشته، بچههای دبستانی جزوههایی با دستخط خود ارسال کردند که نشان میدهد آنها نوتبرداری کردهاند و برای شرکت در مسابقات محفل آماده شدهاند. این نشاندهنده اهمیت این قشر سنی است و ما تلاش کردهایم تا برنامههایی برای قرائت، حفظ و داستانهای قرآنی برای آنها فراهم کنیم. از شما نیز خواهش میکنم صدای برنامه محفل را به گوش دیگران برسانید و کمک کنید تا استعدادهای کودکان شناسایی و پرورش یابند. همچنین حضور زنان در این برنامه امسال بیشتر شده است و امیدواریم با همکاری یکدیگر، بتوانیم این مسیر را ادامه دهیم.
کمی از حال و هوای استودیوی محفل
اقدمنژاد در پاسخ به سوالی درباره حال و هوای داخل استودیو برنامه و اشاره به خاطرهای که در ذهن مانده باشد، گفت: حال و هوای داخل استودیو ضبط برنامه واقعا وصفناپذیر است و بهنوعی به عمر آدم اضافه میشود. این احساس فقط مختص من نیست؛ تمام عزیزانی که آنجا حضور دارند، ازجمله گروه ۲۰۰نفری که اشاره کردم، همین احساس را دارند. حتی برخی از آنها کارهای خود را انجام داده بودند؛ مثلا مسئول نصب والوان بود و بعد از کارش درخواست داشت که یکبار با خانوادهاش در استودیو حضور پیدا کند. افرادی بودند که وظایف خود را قبل از ضبط برنامه انجام داده و باز هم با ما همراه بودند. این نشاندهنده این است که ما در آنجا یک خانواده هستیم و هر اتفاقی که رقم میزند، درنهایت به فکر این است که پرچم قرآن انشاءالله هر روز بیشتر به اهتزاز درآید. تماشاچیها نیز همینطور بودند. هر تماشاچی که از در استودیو وارد میشد، دیگر جزو خانواده محفل محسوب میشد. چه از لحاظ احترام و چه از نظر اتفاقات مختلف، ما دوست داشتیم همه اعضا، چه کوچکترین عضو باشند و چه عزیزان دیگر، هر شخصی که میآید یک روز خوب قرآنی و حال خوب با قرآن را تجربه کند. خاطرات و اتفاقات ویژهای افتاده که شاید الان زمان تعریف کردنش نباشد اما چیزی که خیلی مهم است این است که اگر ما قرار بود ساعت ۱ یا ۲ ضبط را شروع کنیم، برخی عزیزان، دختران و پسران کوچک، خانوادهشان را مجبور کرده بودند که از ۹صبح دم در ایستاده بودند تا وقتی میزبانها رد میشوند، با آنها سلام و علیک کنند و عکس بگیرند. گاهی اوقات حتی با وجود اینکه ما فقط دو سانس ضبط داشتیم و چند ساعتی مشغول ضبط بودیم، گروهی میگفتند که برای خستگی کم نشود، عزیزان دیگر بیایند جای آنها. خیلی از بزرگواران دوست داشتند هر دو سانس را حضور داشته باشند و تا آخرین لحظه با ما همراه بودند. چقدر آقا پسرهای کوچولو را میدیدیم که واقعا از اقصینقاط کشور آمده بودند؛ از جنوبیترین نقطه ایران تا شمالیترین نقطه. یکی از آنها یک گل نرگس آورده بود، یکی تابلو درست کرده بود، یکی برنج آورده بود و دیگری چای برای عزیزان میزبان و دوستان آورده بود. این یعنی اینکه برنامه محفل دیگر محدود به عزیزانی که ساکن تهران هستند، نیست و افراد از شهرهای مختلف با چه مشقتی میآیند. انشاءالله ما میزبانهای خوبی برای آنها بودهایم و امیدوارم خاطرات خوبی برایشان رقم زده باشیم. اقدمنژاد درحالیکه از یادآوری خاطرهای متاثر شده و ادامه صحبت برایش سخت بود، گفت: اما از همه زیباتر مادری بود که بعد از پایان ضبط، آمد و من را کنار کشید و گفت: «اون دو یا وقتی که...» ای بابا... ببخشید من کمی برام سخت شد، «وقتی که منو بذارن توی قبر به فرشتهها میگم کسایی که من رو با قرآن آشتی دادن، کسایی که من رو با قرآن مأنوس کردند همین شماها بودین، شماهایی بودین که الانم امروزم پیشتون بودم» و این حرف تا مدتها توی گوش من زنگ میخورد.
فراتر از برنامهای تلویزیونی
اقدمنژاد در پاسخ به این سوال که در ادامه برنامه محفل در قامت برنامهای تلویزیونی خواهد ماند یا ایده و طرحی در قالبهای دیگر هم دارید، گفت: درباره سوال آخر باید بگویم که برنامه محفل تا الان سعی کرده که فقط در قالب یک برنامه تلویزیونی نباشد؛ البته براساس شرایط، ممکن است در طول سال کمتر از تلویزیون پخش شود اما محافل استانی نشاندهنده این است که مردم چقدر این برنامه را دوست دارند. همچنین محافل بینالمللی هم بازخوردهای خوبی ازسوی مخاطبان در سطح جهانی دریافت کردهاند. انشاءالله که ما همچنان برنامههای جذابی خواهیم داشت، ازجمله مستندهایی که درباره داستان انبیا ساخته شده و نشاندهنده این است که تیم ما بیکار ننشسته و بهدنبال ایجاد تفاوتهای مثبت است. ما همچنین پادکستهایی داریم که گروههایی درحال زحمت برای تولید آنها هستند و محفل هم به این فضا ورود کرده است. این پادکستها شامل مستندها و قرائت قرآن به شیوهای نوین هستند که تابهحال تجربه نشده و تمام قرآن با صدای آقای دکتر شاکرنژاد درحال تحقیق و قرائت است. واقعا فکر میکنم صدای ایشان در جهان اسلام کمنظیر است. این حجم از فعالیت نشاندهنده این است که یک گروه چند دهنفری در طول سال مشغول کار هستند. او در ادامه افزود: محافل استانی و فضای مجازی نیز رسانههای مهمی برای انتشار این برنامهها هستند؛ البته باید توجه کرد که تولید پادکستها زحمات زیادی را میطلبد. محافل استانی نیز نیازمند هماهنگیهای خاصی هستند تا عزیزان استانهای مختلف مطلع شوند و بتوانند حضور پیدا کنند. اگر بخواهیم به یک استان برویم، باید برنامهریزی دقیقی انجام شود تا محفل به بهترین نحو برگزار شود. این ارتباط خوب با مخاطب انشاءالله ادامه خواهد داشت. در پایان، میخواهم از تیم چند ده نفرهای که در کنار هم مشغولبهکار هستیم تشکر کنم. از آقای حشمتی بهعنوان کارگردان هنری برنامه، عزیزان بازیگردان، آقای ربیعی سردبیر و آقای زادهحسین که در زمینه سوژهیابی فعالیت دارند، تا آقای طالبی و آقای صادقی که در بحث فضای مجازی و رسانه زحمات زیادی کشیدهاند. همچنین آقای لاجوردی بزرگوار که مجری طرح هستند و از روز اول یکی از افرادی بودند که بیشترین زحمت را کشیدند. گل سرسبد همه این تلاشها هم آقای دکتر هاشمی گلپایگانی، تهیهکننده برنامه هستند که واقعا برای ایشان محفل تنها یک برنامه تلویزیونی نیست، بلکه بخشی از زندگیاش است. ایشان با وجود سختیها و چالشهای فراوان، ادامه دادند و ما واقعا از ایشان ممنونیم.
قرآن تنها یک هنر شنیداری نیست
احمد ابوالقاسمی، کارشناس برنامه محفل درباره علت تمایز برنامه محفل نسبت به دیگر برنامههای قرآنی توضیح داد: «محفل، فقط یک برنامه تلویزیونی قرآنی نیست؛ اینجا اتفاقاتی میافتد که در ۴۰سال فعالیتم در حوزه قرآن، کمتر شبیهش را دیدهام. بعضیها فکر میکنند جلسات و محافل قرآنی یعنی تلاوتهای زیبا اما محفل این تصور اشتباه را تغییر داد که قرآن فقط یک هنر شنیداری است. قرآن کریم یک جریان زنده است که زندگیها را تغییر میدهد.
اینجا نهتنها قاریان و حافظان برجسته حضور دارند، بلکه کسانی را میبینیم که زندگیشان با قرآن دگرگون شده است؛ کسانی که تازه به اسلام گرویدهاند، کسانی که مسیر زندگیشان را با آیات الهی پیدا کردهاند، کسانی که قرآن را نه فقط حفظ، بلکه با تمام وجود لمس کردهاند. بارها شده که در میان اجراها و روایتهای قرآنی، خود ما داوران هم متاثر شدهایم.
این برنامه، یک فضای معنوی خاص دارد که هر شب، برای ما و مخاطبانش، یک تجربه جدید است. محفل فقط یک برنامه تلویزیونی نیست، بلکه یک آینه است که نشان میدهد قرآن چطور میتواند دلها را تکان دهد و مسیر زندگیها را عوض کند. محفل امسال برای من، فصل تازهای در نگاه به قرآن است. فکر میکنم هرکسی که این برنامه را دنبال کند، این حس را با تمام وجود درک خواهد کرد.»
فراتر از مرزهای سیاسی و فرهنگی
حسنین حلو، کارشناس برنامه محفل درباره ابعاد و تاثیرات بینالمللی برنامه محفل و بازخورد مخاطبان توضیح داد: «محفل دیگر به یک کشور یا یک منطقه محدود نیست؛ این برنامه در سراسر جهان اسلام و حتی فراتر از آن، مخاطبان خود را پیدا کرده است.
در عراق، لبنان و سوریه، بسیاری از قاریان و علاقهمندان قرآن این برنامه را دنبال میکنند اما چیزی که من را شگفتزده کرده، استقبال گسترده از محفل در کشورهای دورتر است.
دوستانی از مصر و شمال آفریقا، از الجزایر و مراکش گرفته تا تونس، برایم پیام میفرستند و درباره محفل صحبت میکنند. در جنوبشرق آسیا، در اندونزی و مالزی، که مردم عشق خاصی به قرآن دارند، این برنامه موردتوجه قرار گرفته است. حتی در کشورهای آفریقایی مسلماننشین، مثل نیجریه و سنگال، شاهد علاقهمندی زیادی به این برنامه هستیم.
نکته جالبتر این است که مسلمانان اروپا، از فرانسه و آلمان گرفته تا بریتانیا و حتی در روسیه و آمریکا به محفل توجه نشان دادهاند. بعضی از مسلمانانی که در این کشورها زندگی میکنند، میگویند که از طریق این برنامه، بیشازپیش با فضای قرآنی جهان اسلام ارتباط برقرار کردهاند.
محفل یک برنامه قرآنی معمولی نیست؛ این برنامه پلی است میان دلهای عاشقان قرآن در سراسر جهان.
هر سال گستردهتر، عمیقتر و تاثیرگذارتر میشود و امسال هم با ترکیب جدید خود، بدون شک مسیر موفقیتش را ادامه خواهد داد.»
پرداختی نو به قصص قرآنی
حجتالاسلام غلامرضا قاسمیان، کارشناس برنامه محفل در پاسخ به سوالی درباره نوآوریهای برنامه محفل در فصل تازه آن گفت: «محفل امسال، جلوهای از همان حقیقتی است که قرآن به آن اشاره دارد؛ اینکه این کتاب فقط برای تلاوت نازل نشده، بلکه برای تدبر، تفکر و دگرگونی زندگی انسانهاست. امروز بیش از هر زمان دیگری نیاز داریم قرآن را از قالبهای سنتی فراتر ببریم و آن را با زبان روز، با ابزارهای جدید و شیوههایی که بتواند با ذهن و دل مخاطب امروزی ارتباط برقرار کند، ارائه دهیم. این، همان اتفاقی است که در فصل جدید محفل شاهد آن هستیم.
همچنین، یکی از بزرگترین تحولات امسال، پرداختن به قصص قرآنی با جدیدترین فناوریهای رسانهای و تصویری است. برای اولینبار در محفل، داستانهای قرآن با استفاده از دستاوردهای هوش مصنوعی به شکل انیمیشن درآمده و با کیفیتی خیرهکننده به تصویر کشیده شدهاند. این اتفاق، یک تحول بزرگ است؛ چراکه داستانهای قرآن به شکلی نو و جذاب، به مخاطب امروز ارائه میشوند. وقتی این قصص را در قالب تصویر و حرکت ببینیم، تاثیر آنها بر ذهن و قلب مخاطب چندین برابر میشود.
علاوهبراین، مستندهایی که از اماکن تاریخی قرآن تهیه شده، به ما یادآوری میکند که قرآن در بستر تاریخ نازل شده است. این آیات در خلأ به وجود نیامدهاند، بلکه بر انسانها، جوامع و اماکنی نازل شدهاند که هنوز هم ردپای آنها در تاریخ باقی است. وقتی یک آیه را میشنویم و همزمان تصاویری از همان سرزمینی را که وحی درباره آنها نازل شده است میبینیم، فهم ما از آن آیه چندین برابر عمیقتر میشود. این یک نوع تدبر رسانهای در قرآن است که جای خالی آن در برنامههای مذهبی احساس میشد. محفل امسال، هم اصالت محافل قرآنی را حفظ کرده و هم با استفاده از ابزارهای جدید، جذابیت و تاثیرگذاری آن را چندبرابر کرده است. این برنامه نشان میدهد که اگر بخواهیم، میتوانیم قرآن را به زبان مردم امروز ترجمه کنیم؛ نه فقط در قالب الفاظ، بلکه در قالب تصویر، داستان، تجربه و زندگی.»
علاقهمندی کودکان و نوجوانان به محفل
حامد شاکرنژاد، کارشناس برنامه محفل درباره تغییرات این فصل از محفل گفت: «محفل امسال، یک اتفاق تازه در برنامههای قرآنی تلویزیون است. هر سال فکر میکردم بهتر از این نمیشود اما این فصل با حضور چهرههای جدید، واقعا شگفتانگیز شده است! یکی از زیباترین اتفاقات این فصل، اضافه شدن سه استاد قرآنی از کشورهای مختلف است؛ از مصر، مهد تلاوت، تا افغانستان که همیشه استعدادهای قرآنی درخشانی داشته و البته برای اولینبار، یک استاد از برادران اهل سنت کردستان ایران. این ترکیب، محفل را به یک برنامه بینالمللی واقعی تبدیل کرده است. علاوهبراین، امسال استعدادهای قرآنی فوقالعادهای داریم که برخی از تلاوتهایشان واقعا مرا غافلگیر کرد. مطمئن باشید لحظات ناب و بینظیری در انتظار مخاطبان است. اما مهمتر از همه، تاثیر عمیقی است که این برنامه بر جامعه داشته است. در این سالها شاهد بودهایم که بهواسطه محفل، بسیاری از افراد، بهخصوص کودکان و نوجوانان، به سمت تلاوت و حفظ قرآن ترغیب شدهاند. این شاید بزرگترین و ارزشمندترین اثر این برنامه باشد؛ اینکه عشق به قرآن را در دل نسل جدید زنده کند. محفل، جایی است که عشق به قرآن در زیباترین شکل خود تجلی پیدا میکند.»