چطور راه‌حل برای جنسیت‌زدگی در غرب، بدل به بحرانی تازه شد؟

جنون جنسیت

زهرا بذرافکن- خبرنگار گروه فرهنگ: چند سالی است که غرب با پدیده‌ای عجیب و پرهیاهو دست‌وپنجه نرم می‌کند؛ پدیده‌ای که قرار بود پایانی بر کلیشه‌های جنسیتی باشد اما خود به بزرگ‌ترین دغدغه هویتی و فرهنگی تبدیل شده است. جنبش‌های نوظهور با وعده «جنسیت‌زدایی» و رها کردن انسان از برچسب‌های زن و مرد پا به میدان گذاشتند. آنها می‌گفتند جنسیت یک امر شخصی و سیال است و نباید آن را به دوگانه ساده و سنتی محدود کرد.

چرا اخلاق در تعامل‌های اجتماعی رنگ می‌بازد؟

اقتصاد بقا و مرگ نجابت

زهرا بذرافکن- خبرنگار گروه فرهنگ: شاید شما هم این حس را تجربه کرده باشید؛ در ترافیک شهری، راننده‌ای با فاصله چند سانتی‌متر راه را بر شما می‌بندد و نگاهی طلبکارانه به شما می‌اندازد. در صف نانوایی یا بانک کسی بی‌توجه به حقوق دیگران، خود را به پیشخوان می‌رساند. در یک گفت‌وگوی ساده در شبکه‌های اجتماعی، مخالفت با یک نظر با سیلی از توهین و برچسب‌های شخصی پاسخ داده می‌شود. اینها تصاویر پراکنده‌ای از یک واقعیت بزرگ‌تر و ملموس‌تر هستند. به نظر می‌رسد «بافت اجتماعی» ما در حال فرسایش است و اصول اولیه‌ اخلاقی در مراودات روزمره، روزبه‌روز کم‌رنگ‌تر می‌شوند. 

در سی‌وهفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم کودکان و نوجوانان اصفهان چه گذشت؟

کودکان ایرانی با رویاهای جهانی

زهرا بذرافکن- خبرنگار گروه فرهنگ: اصفهان، شهر تاریخ و هنر بار دیگر در مهرماه سال جاری میزبان یکی از پرنشاط‌ترین رویدادهای سینمایی کشور است. سی‌وهفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان (ICFF) که از ۱۲ مهر آغاز شده، امروز ۱۶ مهرماه به کار خود پایان می‌دهد. اما این دوره از جشنواره نه تنها با نمایش فیلم‌ها، بلکه به واسطه روح انسانی و پیام‌های جهانی که به همراه دارد، در حافظه فرهنگی کشور جای می‌گیرد. در آیین گشایش این رویداد که با حضور یک هزار و ۵۰۰ داور کودک و نوجوان در سالن اجلاس سران اصفهان آغاز شد، تاکید شد که هدف اصلی فراتر از رقابت، معرفی آثار تازه و نمایش ظرفیت‌های سینمای کودک و نوجوان ایران در سطح بین‌المللی است.

۱۰ نویسنده‌ای که شانس قوی برای بردن نوبل ۲۰۲۵ دارند را بشناسید

چرا نویسنده‌های بزرگ جهان در ایران گمنام‌اند؟

زهرا بذرافکن- خبرنگار گروه فرهنگ: هر سال که به فصل اهدای جایزه نوبل ادبیات نزدیک می‌شویم، هیجان و کنجکاوی برندگان این جایزه جهانی اوج می‌گیرد. جایزه نوبل، برخلاف بسیاری از جوایز دیگر، فقط یک مسابقه محبوبیت نیست؛ بلکه پاداشی است برای یک عمر تعهد به زبان در راستای آرمان‌های والا و برجسته آثار ادبی. این جایزه اغلب نویسندگانی را برمی‌گزیند که شاید از فضای تجاری و رسانه‌ای دوری‌کرده‌اند اما آثارشان مرزهای ادبی را جابه‌جا کرده است.

غلبه هویت بر حقیقت

زهرا بذرافکن- خبرنگار گروه فرهنگ: فضای مجازی در کنار تمام ظرفیت‌هایی که برای تسهیل دسترسی ما به دانش و آگاهی ایجاد کرده، یک چالش عمیق و بنیادین به همراه آورده؛ حضور انبوهی از مدعیان تخصص در برابر فقدان یک مرجع فکری واحد و مورد اعتماد. تصور کنید یک نفر مشکل حقوقی یا پزشکی‌ای که در زندگی شخصی‌اش با آن مواجه شده را در توییترش منتشر می‌کند و از متخصصان می‌خواهد که در مورد این موضوع به او مشورت دهند. در نظرات، حرف‌های متناقضی مطرح می‌شود و کم‌کم جهت گفت‌وگوی افراد از کمک به حل مسئله، تبدیل به نزاعی بر سر «حق با کدام متخصص است» می‌شود.احتمالا اگر کار بالا بگیرد، ظرف چند ساعت طرفداران یا پیروان یکی از متخصص‌ها به صفحات طرف دیگر بحث حمله می‌کنند و خلاصه اینکه ماجرا کاملا بدل به دعوایی شخصی یا حتی قبیله‌ای میان دو دسته از دنبال‌کننده‌های متخصصان شناخته‌شده‌ای می‌شود که حالا با هم اختلاف نظر دارند.

گزارش توصیفی از نحوه بازنمایی تصاویر نسل‌کشی غزه در رسانه‌های جهان را بخوانید

نقشــه جهـــانی روایت رنج کودکان فلسطینی

زهرا بذرافکن-خبرنگار گروه فرهنگ: تصویر کودکان فلسطینی گویی قلب تپنده بزرگ‌ترین نبرد روایت‌ها در جهان معاصر است. این کودکان که خود هیچ نقشی در آغاز درگیری‌ها ندارند به آسیب‌پذیرترین و در عین حال مهم‌ترین بخش در این جنگ رسانه‌ای تبدیل شده‌اند. رنج بی‌پایان آنها نه فقط یک خبر روزمره، بلکه آزمونی برای صداقت و استقلال رسانه‌های جهان است.

مرور میراث فرهنگی-اجتماعی جنگ تحمیلی هشت ساله با رژیم بعثی عراق

فراز و فرودهای دفاع مقدس

زهرا بذرافکن- خبرنگار گروه فرهنگ: دفاع مقدس یکی از مهم‌ترین پدیده‌های اجتماعی و سیاسی اواخر قرن بیستم بود که تاثیرات عمیق و چندجانبه‌ای بر ساختارهای فرهنگی و اجتماعی ایران بر جای گذاشت. این واقعه هشت ساله، نه تنها یک نبرد نظامی، بلکه یک کارزار تمدنی محسوب می‌شد که در آن جامعه ایران با همه فراز و فرودهایش، فرهنگی غنی از پایداری و رشادت را خلق کرد. جنگ در حالی آغاز شد که جمهوری اسلامی ایران هنوز با بحران‌های داخلی و نابسامانی‌های پس از انقلاب دست و پنجه نرم می‌کرد اما حمله خارجی به جای تضعیف، به یک اهرم قدرتمند برای وحدت تبدیل شد.

حواسش هست دست خالی برنگردی

زهرا بذرافکن-خبرنگار گروه فرهنگ: بهشت زهرا، قطعه۵۰، ردیف۱۱۷، شماره۱۴؛ شماره مزار را هم اگر ندانید، جمعیت راه را نشانتان می‌دهند. نشانی که خواندید مربوط به مزار شهید مدافع حرم، سجاد زبرجدی سهراب است. همان شهیدی که وصیت‌نامه‌اش دست به دست چرخیده و حالا مزار او میعادگاه آرزومندانی است که توسل را تمرین می‌کنند. خواهر شهید، فیروزه زبرجدی می‌گوید: «مزار سجاد خیلی شلوغ می‌شود، اوائل این موضوع برای خود ما هم عجیب بود، می‌رفتیم و می‌دیدیم یکی از شیراز به عشق سجاد بلند شده آمده تهران، یکی در گرگان خواب سجاد را دیده و آمده بهشت زهرا، یکی در قم، یکی در اصفهان و ... اولش نمی‌دانستیم حکمتش چیست بعد دیدیم به وصیت نامه سجاد مربوط است که خطاب به مردم گفته: «اگر درد دلی دارید یا خواستید مشورتی بگیرید بیایید سر مزار من. به لطف خداوند من همیشه حاضر هستم.»

واکاوی فرهنگ فراموش‌شده وقف در ایران

میراثی که در غبار زمان کم‌رنگ شد

زهرا بذرافکن - خبرنگار گروه فرهنگ: وقف، سنتی دیرین و ریشه‌دار در فرهنگ ایرانی است که از دوران پیش از اسلام تا امروز در جامعه ما جریان داشته. در گذشته، وقف نه یک عمل نیکوکارانه ساده بلکه یک نهاد تمدن‌ساز بود که با اهدای املاک و دارایی‌های عظیم، اکوسیستم‌های اقتصادی و اجتماعی کاملی مانند ربع رشیدی را می‌ساخت و با آن به مردم خدمات آموزشی، درمانی و فرهنگی ارائه می‌داد. اما امروز، این سنت بنیادین به اهدای تنها یک ملک، زمین کوچک یا حتی یک سقاخانه تقلیل یافته است. نیت‌ها نیز بیشتر به اطعام و عزاداری محدود شده‌اند و وقف را از جایگاه اصلی خود دور کرده است.

نگاهی به هنر دیوارنگاری در ایران و جهان؛ از گذشته تا امروز

دیوارنگاری در ایران؛ از نقش‌برجسته‌های باستانی تا رسانه شهری

زهرا بذرافکن - خبرنگار گروه فرهنگ: نقاشی دیواری یا دیوارنگاره، فراتر از یک عنصر صرفا بصری، رسانه‌ای قدرتمند در فضای شهری است که قادر به روایت تاریخ، هویت و تاثیرگذاری عمیق بر درک شهروندان از محیط‌زیست خود است. این هنر در ایران، به‌ویژه در تهران با پیشینه‌ای چندهزارساله، امروز در قامت ابزاری برای زیباسازی و ارتباطات فرهنگی - اجتماعی مدرن ظاهر شده است. حضور این هنر در فضای شهری و کارایی‌های آن در فرهنگ، هویت ملی، حیات جمعی شهری و آموزش‌های شهروندی امری انکارناپذیر است. دیوارنگاره‌ها به دلیل ویژگی‌های ساختاری خود، نقشی موثر در شکل‌دهی هویت بصری شهر دارند و به‌عنوان نوعی گرافیک محیطی منظرساز عمل می‌کنند. این متن به بررسی سیر تحول و جایگاه کنونی دیوارنگاره در ایران می‌پردازد؛ از ریشه‌های باستانی آن تا تجلی معاصر در کلان‌شهرهای ایران.

یک پژوهش کوتاه سیر سازگاری فرهنگی جامعه ایران در مقابل محتواهای نامناسب

سیاست‌های فرهنگی از مقابله تا تساهل

زهرا بذرافکن، خبرنگار گروه فرهنگ: صحبت کردن درباره تابوها، مثلا روابط پیچیده و عجیب و خارج از هر چارچوبی، حالا متفاوت از گذشته‌ای نه چندان دور در فضای گفت‌وگوهای عمومی، بدل به امری عادی شده است. این موضوع و بسیاری موضوعات حساس‌تر دیگر به ویژه در میان نسل‌های جدید تبدیل به امری روزمره شده و کاتالیست آن محتواهایی است که در رسانه‌های نوین و اجتماعی همین حالا که این متن را می‌خوانید، در حال پخش و البته مورد توجه است.

فرآیند تغییر گفتمان رسانه‌ها و جوامع غربی در نسبت با رژیم اشغالگر

ریشه‌های یک بی‌هویتی

زهرا بذرافکن - خبرنگار گروه فرهنگ: رژیم اسرائیل، نه یک دولت - ملت ریشه‌دار و تاریخی، بلکه یک پروژه استعماری است که بقای خود را بر تجاوز مستمر و نفی هویت دیگری بنا نهاده است. این حقیقت که روزگاری تنها در ادبیات مقاومت مطرح بود، اکنون از دریچه گزارش‌های تحلیلی و آمارهای رسمی رسانه‌های معتبر آمریکایی و اروپایی به یک واقعیت غیرقابل‌انکار در سطح جهانی تبدیل شده است. بر همین اساس، این متن بر مبنای گزارش‌ها و متون منتشر شده رسانه‌های غربی در سال‌های اخیر تاکنون روایت شده است.

نگاهی توصیفی - آماری به ایفای نقش نمایشگاه «ایران‌نوشت»

تجلی خودباوری در اقتصاد فرهنگ

زهرا بذرافکن - خبرنگار گروه فرهنگ: نوشت‌افزار به‌عنوان یکی از زیرشاخه‌های راهبردی صنایع فرهنگی و خالق، ارتباط تنگاتنگی با زندگی روزمره اغلب افراد و به‌ویژه کودکان‌ونوجوانان دارد. طبق تخمین‌های صورت گرفته، حجم گردش مالی بازار نوشت‌افزار در کشــور حدود ۲۵ تا ۳۰ هزار میلیارد تومان برآورد شده که بیش از ۶۰ درصد از آن سهم کالاهای تولید داخل است. ازاین‌روست که نمایشگاه نوشت‌افزار ایرانی اسلامی که در گام یازدهم حرکت می‌کند، حالا فراتر از یک رویداد فرهنگی اقتصادی در چرخه نوشت‌افزار ایرانی ایفای نقش می‌کند.

روایت زندگی و میراث پربار عبدالحسین زرین‌کوب، ادیب و تاریخ‌نگار

آن که یافت می‌نشود، آنم آرزوست

زهرا بذرافکن- خبرنگار گروه فرهنگ: ۲۴ شهریورماه، سالروز درگذشت یکی از برجسته‌ترین چهره‌های فرهنگ معاصر ایران، دکتر عبدالحسین زرین‌کوب، فرصتی برای مرور زندگی و آثار مردی است که با قلم خود، پلی میان گذشته و حال ایرانیان بنا نهاد. او ادیب، تاریخ‌نگار، منتقد ادبی، نویسنده و مترجمی برجسته و همچنین شاعری بااحساس بود که آثارش به‌عنوان یک مرجع مهم در مطالعات تاریخ ایران و اسلام و نیز در حوزه‌های تصوف و مولوی‌شناسی شناخته می‌شود. زرین‌کوب با بیانی ادبی و حماسی، تاریخ را از صفحات خشک کتابخانه‌ها به میان مردم آورد و نوشته‌هایش را به آثار پرفروش و پرمخاطب تبدیل کرد.

روایت جشن ملی «امت احمد» در هزار و پانصدسالگی پیامبر عشق و رحمت

از اقلیم کردستان برای ایران

زهرا بذرافکن - خبرنگار گروه فرهنگ: در سالروز میلاد ۱۵۰۰سالگی پیامبر گرامی اسلام (ص)، جشن «امت احمد» فراتر از یک رویداد مذهبی به یک حرکت فراگیر ملی تبدیل شد که در کانون خود، پیام وحدت و همدلی را به نمایش گذاشت. این رویداد که ریشه در فرهنگ و سنت دیرینه مردم کردستان دارد، امسال با مناسبت‌های ویژه‌ای، همچون آغاز هفته وحدت و به ویژه هزار و پانصدمین سالروز ولادت حضرت رسول اکرم (ص)، ابعاد گسترده‌تری یافت. برگزاری این جشن با هدف ایجاد نشاط عمومی و تقویت پیوندهای اجتماعی و مذهبی، نمایشی از اتحاد و انسجام میان مذاهب اسلامی در ایران شد.

روایت زندگی و نگاه هوشو، نویسنده‌ای که از دل رنج، زندگی برآورد

به دنیا آمده‌ام که نویسنده شوم

زهرا بذرافکن - خبرنگار گروه فرهنگ: در ادبیات، گاه قصه‌ها از دل حوادث برمی‌آیند و گاه حوادث از دل قصه‌ها زاده می‌شوند، اما سرنوشت هوشنگ مرادی کرمانی، ترکیبی شگفت‌انگیز از هر دو است؛ زندگی خودش یک داستان بود و همین داستان بود که قلمش را پروراند و او را به یکی از محبوب‌ترین قصه‌گویان زمانه تبدیل کرد. در ۱۶ شهریور ۱۳۲۳ در روستایی به نام سیرچ از توابع کرمان، کودکی پا به دنیا گذاشت که نامش را هوشنگ گذاشتند، اما اهالی روستا او را هوشو صدا می‌زدند. این نام که حالا برای بسیاری یادآور سادگی و شیطنت‌های کودکی است، نقطه آغاز مسیری بود که از دل فقر و محرومیت، به شهرت و موفقیت جهانی رسید.

نگاهی به زندگی و میراث ابوریحان بیرونی به‌مناسبت سالگرد بزرگداشت او

بیرون از زمانه

زهرا بذرافکن - خبرنگار گروه فرهنگ: مجتبی مینوی، ادیب، نویسنده، مصحح، مورخ و مترجم از ابوریحان در کتاب «الهند» نقل می‌کند: «از برای من بسیار دشوار بود داخل‌شدن در این رشته علم و بذل جهد کردن در تحقیق این امر، هر چند که شوق و شعف من به دانستن آن بسیار بود و می‌توانم گفت که در این تمایل شدید من، در این عصر یگانه هستم و هر چند که در راه جمع‌آوری کتاب‌های سنسکریت، از هیچ جدوجهد و خرج‌کردن وجه نقد دریغ نورزیدم و به هر جا که گمان می‌کنم محتمل است آن قبیل کتب در آن یافت شود، روی می‌آورم و به هر نقطه‌ای ولو اینکه دورترین نقاط باشد، اگر احتمال بدهم عالمی آنجا بتوان یافت که مرا در فهمیدن موضوعی و حل مشکلی یاری کند، سفر می‌کنم یا ایشان را نزد خود می‌آورم.» مینوی این جنبه از مجاهدت علمی ابوریحان را برجسته دیده و آن را به رخ می‌کشد.

گفت‌وگوی «آگاه» با مدیر و مرمت‌گر خانه اردیبهشت عودلاجان

خانه‌هایی که برایت حرف می‌زنند

زهرا بذرافکن - خبرنگار گروه فرهنگ: وقتی نام «موزه» می‌آید، ناخودآگاه فضایی باشکوه و گاهی غریب در ذهنمان شکل می‌گیرد. موزه‌های بزرگ جهانی مانند لوور در پاریس یا موزه بریتانیا در لندن باعظمت بی‌نظیر خود، یادآور تمدن‌های کهن و دستاوردهای بزرگ بشری هستند. آنها با فاصله‌ای محترمانه، تاریخ را در قالب اشیای ارزشمند به نمایش می‌گذارند و بازدیدکننده را به تحسین وادار می‌کنند اما در اغلب موارد، این حس شکوه با فاصله‌ای روان‌شناختی همراه است.

مروری بر گیشه جهانی انیمیشن در هفته‌های گذشته و تحولات اخیر این صنعت

تغییر نقشه جهانی انیمیشن

زهرا بذرافکن - خبرنگار گروه فرهنگ: بازار جهانی انیمیشن در سال‌های اخیر دستخوش تحولات عمیقی شده و از یک ژانر حاشیه‌ای به یکی از پایه‌های اصلی و قابل‌اتکای صنعت سرگرمی تبدیل شده است. بر اساس گزارش‌های معتبر، انتظار می‌رود حجم این بازار تا پایان سال ۲۰۲۵ به ۴۰۰ میلیارد دلار برسد که نشان‌دهنده یک رشد پایدار و قابل‌توجه است. با این حال، انیمیشن با جذب ۸۸۲ میلیون مخاطب در سال ۲۰۲۴، عملا به سطح فروش قبل از سال‌های همه‌گیری بازگشته و به عنوان تنها بخشی که به طور کامل از این رکود خارج شده، به یکی از نجات‌دهنده‌های گیشه جهانی سینما تبدیل شده است.

نگاهی به زندگی و اندیشه امام موسی صدر در چهل و هفتمین سالگرد ربوده شدن او

چهره‌ای برای فردا ...

زهرا بذرافکن- خبرنگار گروه فرهنگ: «اگر بخواهیم‌ آزادی‌ را تعریف‌ کنیم‌ باید بگوییم‌ که‌ آزادی،‌ رهایی‌ از دیگران‌ و رهایی‌ از نفْس‌ است. اگر آزادی‌ را این‌گونه‌ تفسیر کنیم، دیگر معتقد به‌ حد و مرز برای‌ آزادی‌ نخواهیم‌ بود.» آنچه خواندید بخشی از سخنان امام موسی صدر به مناسبت هفتمین روز شهادت کامل مروه، روزنامه‌نگار ترور شده لبنانی است که از پاسداشت آزادی و ضررهای ترور در جامعه که باعث دوری مردم از حاکمان می‌شود، می‌گوید. 

تقریظ رهبر انقلاب بر کتابی درباره حجت‌الاسلام سیدعلی اکبر ابوترابی‌فرد

پاسیاد پسر خاک

زهرا بذرافکن - خبرنگار گروه فرهنگ: «پاسیاد پسر خاک» در سال ۱۳۸۸ از سوی انتشارات سوره مهر چاپ شده بود و به‌تازگی نسخه‌های چاپ هشتم آن در بازار نشر عرضه می‌شوند. این کتاب در بیست و هشتمین دوره جایزه کتاب سال شایسته تقدیر معرفی و در نوزدهمین هفته کتاب هم که سال ۱۳۹۰ برپا شد، مورد تقدیر قرار گرفته بود.

کالبدشکافی یک بحران پنهان

زهرا بذرافکن - خبرنگار گروه فرهنگ: «کارمند»؛ کلمه‌ای که در حدفاصل سه یا چهار دهه پیش تا امروز به‌طورکلی دچار دگردیسی معنایی شده است. تعارف را کنار بگذاریم، روزی کارمندی در نظر عموم مردم از اجروقرب دیگری برخوردار بود؛ دخترها دوست داشتند با مردی ازدواج کنند که شغلش کارمندی است و مردها تلاش می‌کردند کارمند جایی باشند. استخدام رسمی، فیش حقوقی، بیمه و کلیدواژه‌های دیگری هم بودند که در کنار آن اهمیت خاصی داشتند. امروز اما نسلی که بازار کار را پیش رو دارد، علاقه‌ای به کارمندی ندارد، می‌خواهد برای خودش کار کند و حقوق‌بگیر کسی نباشد. در این متن به مناسبت چهارم شهریورماه که در تقویم رسمی کشورمان با عنوان «روز کارمند» گرامی داشته می‌شود، فقط از کارمندی و بالا و پایین‌هایش از سال‌های قبل تا امروز می‌گوییم:

درآمیختن آداب و رسوم خرافه با اعمال پایانی دومین ماه قمری در فرهنگ ما ایرانیان

یک رسم و هزار خرافه

زهرا بذرافکن - خبرنگار گروه فرهنگ: صفر، دومین ماه از سال قمری است که نزد مسلمانان ایران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به بیان بسیاری در میان اعراب، پیش از ظهور اسلام، این ماه به شومی و بدشگونی معروف بوده است. از دیرباز باور به شومی این ماه در ذهن و زبان مردم مسلمان ایران نیز ریشه دوانده است، تا جایی که امثال آن در دیوان شعرای پارسی‌گوی یافت می‌شود: «از پس هر مبارکی شومی است / وز پی هر محرمی صفر است» (خاقانی). شاید ایرانیان شیعه که دوستدار خاندان پیامبر (ص) هستند، به سبب وقوع رخدادهای ناگوار در این ماه، همچون اربعین حسینی (۲۰ صفر)، رحلت رسول اکرم (ص) و شهادت امام حسن مجتبی (ع) (۲۸ صفر) و شهادت امام رضا(ع) (آخر صفر)، این مقطع از سال را خوش نمی‌دارند و با حلول ماه صفر، ضمن دادن صدقه برای رفع بلا و سنگینی این ماه، آیین‌های خاصی را به‌جا می‌آورند و از پرداختن به برخی از آیین‌ها که بوی شادی از آنها بیاید، خودداری می‌کنند.

نقدی بر فرهنگ «بیانیه‌دادن» به جای عمل در فضای مجازی ایران

وقتی فاجعه مصرفی می‌شود

زهرا بذرافکن - خبرنگار گروه فرهنگ: چیزی که درباره آن در این متن صحبت می‌کنیم، اگر خاطره مشترک همه ما نباشد، حتما تصویری آشناست: انتشار ویدیو و عکسی از یک بحران یا حادثه تلخ و ایراد نطقی غرا در ادامه آن در فضای مجازی. همین چند روز پیش بود که همه ما ویدیویی از اقدام ناموفق یک مرد به خودسوزی در مترو میدان هفتم تیر دیدیم. ویدیویی که در آن، مردی در سکوی مقابل روی صندلی نشسته بود و درحالی‌که در این‌سو زنان و مردان تلاش می‌کردند، مرد میان‌سال را از روی ریل قطار بالا بکشند، او درحالی‌که موبایل در دستانش بود، هیچ تکانی به خودش نداد. این اما پایان ماجرا نبود؛ در ادامه بسیاری از افراد این ویدیو را منتشر کردند و با مذموم خواندن رفتار این مرد در مقابل اقدام به خودکشی یک فرد دیگر، انگار خود را در جبهه مقابل تصور کردند و از مانند او بودن، اعلام برائت کردند.

بازتاب و تحلیل وقایع کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ در سینما و ادبیات معاصر ایران

همگرایی هنر و سیاست

زهرا بذرافکن - خبرنگار گروه فرهنگ: کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، بی‌شک یکی از سرنوشت‌سازترین و پیچیده‌ترین رخدادهای تاریخ معاصر ایران است. این رویداد نه‌تنها به سرنگونی دولت منتخب و ملی دکتر محمد مصدق منجر شد، بلکه مسیر تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایران را برای چندین دهه تغییر داد. اینکه این رویداد در طول هفتاد سال گذشته، همواره موضوع پژوهش‌های تاریخی، تحلیل‌های سیاسی و بازنمایی‌های هنری متعددی در قالب سینما و ادبیات بوده است، بیانگر اهمیت آن است. بازخوانی این واقعه، به‌ویژه در سالگرد آن، فرصتی برای تامل در نقش نیروهای داخلی و خارجی و تاثیرات عمیق آن بر حافظه جمعی یک ملت است. البته که در باب روایت از این رویداد، بیش از همه سینمای مستند را پیشگام می‌بینیم، این در حالی است که سینمای داستانی و نیز سریال اگر چه خالی از روایت این واقعه نیست، اما قدری به آن کم لطفی کرده است.

فهرستی از انیمیشن‌های حال خوب‌کن برای عبور از روزهای پس از جنگ

انیمیشن؛ جهان امید و قصه

زهرا بذرافکن - خبرنگار گروه فرهنگ: در دورانی که جهان با تنش و اخبار ناگوار دست‌به‌گریبان است و ذهن و روح انسان‌ها، به‌ویژه در مناطق درگیر بحران، نیازمند آرامش و تسکین است، هنر همچون پناهگاهی امن عمل می‌کند. در میان فرم‌های گوناگون هنر، انیمیشن جایگاهی منحصربه‌فرد دارد. این مدیوم با درهم شکستن مرزهای واقعیت و خیال به ما اجازه می‌دهد تا پیچیده‌ترین مفاهیم عاطفی و اجتماعی را در بستری دلنشین و غیرمستقیم تجربه کنیم. انیمیشن با زبان بصری جهانی خود، می‌تواند داستان‌هایی از شجاعت، همدلی و امید را روایت کند که بدون سنگینی درام‌های واقع‌گرایانه، عمیقا بر قلب و ذهن تاثیر می‌گذارد. در این متن، فهرستی از انیمیشن‌های منتخب، با درنظرگرفتن این نقش درمانی در روزهای پس از بحران تهیه شده است.

از ادبیات تا سینمای آزادگان

زهرا بذرافکن - خبرنگار گروه فرهنگ: مفهوم «آزاده» در تاریخ معاصر ایران، فراتر از یک واژه نظامی، به نمادی از پایداری، استقامت و مقاومت فرهنگی بدل شده است. رزمندگانی که پس از سال‌ها تحمل مشقت در اردوگاه‌های رژیم بعثی با بازگشت به وطن گنجینه‌ای ارزشمند از تجربیات زیسته را با خود به ارمغان آوردند که بنیان‌گذار یک ژانر نوپا و حیاتی در ادبیات پایداری ایران شد. این ژانر برخلاف بسیاری از گونه‌های ادبی جنگ، بر تجربه‌ای متمرکز است که در فضایی محدود و تحت‌فشار حداکثری شکل گرفته است. در نتیجه روایت‌های اسارت نه صرفا خاطره‌گویی از میدان نبرد، بلکه واکاوی عمیق از ابعاد انسانی، روانی و حتی فرهنگی مقاومت است.

قصه‌ای برای یک ملت یا تبلیغی گذرا؟

زهرا بذرافکن - خبرنگار گروه فرهنگ: در تجربه‌ زیسته‌ هر ملت، لحظاتی وجود دارد که می‌توانند تبدیل به نقطه مرجع هویتی شوند؛ جنگ، یکی از مهم‌ترین این لحظات است. اما اگر این لحظات به درستی روایت نشوند، به جای تبدیل شدن به میراثی جمعی و سازنده، به خاطره‌ای پراکنده و گاه تحریف‌شده بدل می‌شوند. در جهانی که روایت‌ها با ابزارهای پیشرفته و هوش‌مصنوعی ساخته و بازتولید می‌شوند، تنها راه مقابله با روایت‌های رقیب یا خصمانه، نه سانسور و تک‌صدایی بلکه گفت‌وگو، پذیرش تنوع دیدگاه‌ها و تفسیرهای گوناگون از تجربه‌ جمعی است. هویت‌سازی و فرهنگ‌سازی پیرامون جنگ، فقط بازگوکردن تاریخ نیست؛ ساختن روایتی مشترک و پذیرفتنی است که مردم در آن خود را ببینند، با آن احساس کنند و آن را از آن خود بدانند. در غیاب این فرآیند، روایت‌های دیگر جای خالی ما را پر خواهند کرد. 

به احترام اقتدار موشکی ایران

زهرا بذرافکن - خبرنگار گروه فرهنگ: در میان ازدحام میلیونی زائران اربعین، رویدادی که به بزرگ‌ترین تجمع مذهبی جهان شهرت دارد، امسال پدیده‌ای تازه توجه جهانیان را به خود جلب کرد.

فهرستی از ۲۰ فیلم مستند برای آرامش پس از بحران

سینمای مستند؛ دریچه‌ای به امید و زیبایی

زهرا بذرافکن - خبرنگار گروه فرهنگ: سینما به‌ویژه در گونه مستند، تنها یک ابزار سرگرمی نیست، بلکه می‌تواند پنجره‌ای باشد رو به جهانی فراتر از هیاهوی روزمره، منبعی قدرتمند برای التیام روح و بازسازی نگاه به زندگی. پس از پایان یک دوره پرالتهاب، در شرایطی که جامعه‌ای از دل بحران بیرون می‌آید، نیاز به بازیابی آرامش، امید و اعتماد به آینده بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. در چنین فضایی، داستان‌هایی که از پشتکار انسان، شکوه بی‌نظیر طبیعت و زیبایی‌های پنهان جهان سخن می‌گویند، می‌توانند همچون آبی گوارا بر تشنگی روح عمل کنند. این متن، تنها فهرستی از نام‌ها نیست، بلکه نقشه‌ای دقیق برای سفری است به دنیای شگفتی‌ها، تلاش‌های الهام‌بخش و لحظات نابی که می‌تواند حال خوب را به زندگی بازگرداند.