آگاه ـ ماه رمضان برای مسلمانان تنها یک آیین مذهبی ویژه نیست، یک فرهنگ است که در درون هر فرد مسلمان فارغ از رنگ و نژاد، نهادینه شده است. رمضان جشن و مناسکی فرهنگی برای پاک سازی روحـی و بـازگـشت به نوعی معصومیتی که شاید کمابیش از دست رفته است بوده و این همان معنای توبه و بازگشت از گناه است. مقام معظم رهبری در سال ۷۵ در یکی از بیانات خود فرموده‌اند: «ماه مبارک رمضان ماه خدا و ماه توبه و تضرّع و استغفار و استغاثه است». همچننی ایشان در سال ۸۸ ماه رمضان را ماه توبه و بازگشت به سوی خدا نامیده و بیان کرده‌اند: «یکی از دستاوردهای بزرگ ماه رمضان توبه و انابه است. در دعای وداع ماه مبارک رمضان، امام سجاد به پروردگار عالم عرض میکند: «انت الّذی فتحت لعبادک بابا الی عفوک و سمّیته التّوبة»؛ این باب را باز کردی به روی ما که به سوی عفو تو بشتابیم، از نعمت عفو و رحمت تو بهره ببریم. این در، درِ توبه است».
تحکیم هویت ایرانی در ماه رمضان
اگر بتوانیم از میراثی که در طول بیش از هزار سال از این مناسک و مراسم برای ما به جای گذاشته به خوبی استفاده کنیم، و آن را به درستی مدیریت نماییم، بدون شک، ماه مبارک رمضان می‌تواند به عنوان یکی از عوامل مهم در تحکیم هویت فرهنگ ایران به حساب بیاید. یکی از رویکردهای رهبری در ماه خدا، دیدار رمضانی با دانشجویان و شعرا است که هر ساله در این ماه برگزار می‌شود. این دیدارهای دانشجویی، محفلی برای فعالان و تشکل‌های دانشجویی است و مباحث و مسائل گوناگونی از سوی دانشجویان مورد اشاره و بحث قرار می‌گیرد و از طرف دیگر، رهبرمعظم‌انقلاب نیز همواره نکات و رهنمودهایی را مطرح می‌سازند که از اهمیت راهبردی برای تعالی و ترقی دانشگاه و دانشجو برخوردار است. حضرت آیت الله خامنه ای، علت برگزاری این محافل را شنیدن صدای دانشجویان بیان کرده‌اند و در سال ۱۴۲۶ فرمودند: «غرض ما هم از این جلسه دو سه چیز است. اول تکریم دانشگاه و دانشجوست. این کار، نمادین است. ما می خواهیم به این وسیله، ارزش معنوی و کرامت دانشگاه و دانشجو با زبان رسایی بیان شود؛ این یکی از رساترین زبان‌هاست. ما این جا تقریباً دو ساعت وقت می گذاریم برای این که با شما بنشینیم صحبت کنیم. دوم این است که مجموعه های دانشجویی کنار هم قرار بگیرند. سوم این که برای من این فرصت بسیار مغتنمی است تا از شما مطالبی را بشنوم؛ چون شما چه از تشکل ها، چه از نخبگان حرف هایی دارید که برای من شنیدنی است».
دیدارهایی شیرین همچون قند
نام ایران و ایران‌زمین پیوسته با شعر و ادب و فرهنگ همراه و همزاد بوده، هست و خواهد بود. در طول تاریخ و اَدوار دیرین و کُهَنِ ایران، مردم این مرز و بوم همواره با شعر و ادب همدم بودند. مرد و زن و کوچک و بزرگ دل خود را با شعر و ادب پارسی، صفا و جلا می‌بخشیدند و شعر درواقع در متن زندگی مردم بوده است. رهبر معظم انقلاب همواره به شعر و ادبیات فارسی توجه ویژه دارند و سالانه در نیمه ماه مبارک رمضان دیداری با شعرا دارند و به گفت‌وگو با آن‌ها پرداخته و شعرا نیز اشعار تازه خود را در محضر ایشان می‌خوانند و ایشان نیز نکات ادبی و تخصصی خاصی را در پی آن عنوان می‌کنند. در یکی از این جلسات ایشان بیان می‌کنند: «شعر یک رسانه است؛ یک رسانه اثرگذار است. یک دوره‌ای بوده است که تنها رسانه تأثیرگذار در عالم ــ حالا عالم اسلام تا آنجایی که ما بلدیم، می‌شناسیم ــ شعر بوده. شاعر شعر را می‌گفت و شعر خوب البته، به سرعت منتشر می‌شد و مردم آن را می‌شنیدند». در واقع ضرورت توجه به مناسک دینی در کنار غبار زدایی از دل و روح با تزکیه نفش و توجه به عنصر مهم فرهنگ و ادب، از اساسی‌ترین توصیه‌ها و رهنمودهای ایشان در این ماه پر برکت است.