آگاه: الناز برکاتی_ خبرنگار سرویس فرهنگی: در ۱۳مردادماه ۱۴۰۱ به دستور پیمان جبلی، رییس صداوسیما برنامههای شبکه خبر۲ روی بستر اینترنتی تلوبیون آغازبهکار کرد. از ۶تیر۱۴۰۲ و مقارن با برگزاری سومین نشست افق تحول رسانه ملی در مرکز همایشهای صداوسیما، پخش اینترنتی برنامههای شبکه خبر۲ بهصورت رسمی افتتاح شد و تماشای برنامههای این شبکه در بستر اینترنتی سپهر (پخش زنده شبکههای صداوسیما) و پایگاه اینترنتی خبرگزاری صداوسیما امکانپذیر شد. در ادامه روند توسعه فعالیتهای این شبکه، بنا شد برنامههای این شبکه از طریق فرستندههای تلویزیونی نیز در اختیار مخاطبان قرار بگیرد. پس از تامین تجهیزات موردنیاز و در آستانه ایام عزاداری اربعین حسینی پخش آزمایشی برنامههای شبکه خبر۲ در بستر تلویزیون دیجیتال زمینی و ماهواره با پوشش زنده آیین سالانه پیادهروی اربعین در عراق آغاز شد. این شبکه طبق گفته حسن عابدینی، مدیر وقت خبرگزاری صداوسیما، باتوجهبه عدم امکان پوشش جامع رویدادهای خبری در شبکه خبر بهدلیل شرایط کنداکتوری و تداخل با رویدادهای خبری همزمان شبکه۲ با هدف پوشش کامل و جامع تحولات ملی و بینالمللی تاسیس شد. این شبکه از ساعت۶ صبح تا ساعت۲۲ پخش زنده دارد و مابقی فعالیتهایش را با محوریت شهروند خبرنگاران ادامه میدهد. از زمان آغاز فعالیت این شبکه بهدلیل وجود شبکههایی چون العالم، هیسپانتیوی، شبکه خبر اصلی و شبکه افق، نقدهای بسیاری مبنی بر عدم نیاز به چنین بستری وجود داشت اما این شبکه در شامگاه ۲۵فروردین ۱۴۰۳ و در جریان پوشش عملیات «وعده صادق» تا حد قابلقبولی نشان داد که این نقدها چندان هم درست نیست.
شهروند خبرنگاران در میدان خبر
با وجود فناوریهای جدید ارتباطی، اطلاعرسانی تنها محدود به خبرگزاریها و رسانهها و خبرنگاران نمیماند، بلکه تکتک مردم تنها با دراختیارداشتن گوشی موبایل و اینترنت، میتوانند دیگر انسانها را از اتفاقات مهم یا جذاب آگاه کنند و اطلاعاتشان را به اشتراک عمومی بگذارند. درواقع در جهان جدید، هر یک از شهروندان خود بهتنهایی میتوانند یک رسانه باشند. تحولات اخیر کشورهای عربی، هرچند از منظر سیاسی بسیار مهم هستند اما از منظر علم رسانه هم نقطه عطفی در تاریخ فعالیتهای رسانهای و ورود شهروندان به این حیطه به شمار میروند. آنچه در انقلابهای کشورهای عربی رخ داد، نشان از یک تحول سترگ در عرصه اطلاعرسانی داشت. در تونس، مصر، لیبی، یمن و سوریه، صدای مردم را در وهله نخست، نه خبرنگاران رسمی، که شهروندان خبرنگار مخابره کردند و به گوش جهانیان رساندند. آنچه رخ میدهد انتشار تصاویر و ویدئوهای کمکیفیتی است که در شأن یک شبکه خبری، آن هم با آن اهداف مشخصشده، نیست. بیشتر تصاویر و کلیپهایی که در این شبکه به انتشار گذاشته میشود بیشتر در قالب موبایلگرافی است یا متن اخبار زیرنویس برگردانی از شبکههای دیگری چون پرستیوی و ... است.
روایت موبهمو از چک افسری
کارکرد اصلی شبکه خبر۲ پخش زنده رویدادهای خبری ایران و جهان، پخش سخنان رهبران جهان، نشستهای سران در سازمان ملل و گفتگوهای خبری نخستوزیران دیگر کشورها از دیگر برنامههای این شبکه بوده است. اما آنچه رخ داد این بود که برخی از اخبار با شبکه الجزیره مشترک بود و تصاویری که از غزه منتشر میشد، تصاویری بود که از شبکه الجزیره گرفته میشد یا بسیاری از برنامهها با شبکه خبر اصلی یکسان بود. رسانه ایران معمولا در جنگ روایتها کمی عقبتر است از آنچه باید باشد اما شب گذشته پرقدرت و باانگیزه اخبار مرتبط با واکنشها، تجمعات مردمی و شادی عمیق مردم را برای سیلی محکم ایران به رژیمصهیونیستی را بهصورت گسترده و لحظه به لحظه پوشش داد. شبکه العالم به صورت مداوم پخش زنده داشت و اکنون هم این پخش زنده ادامه دارد، آنچه از شبکه خبر۲ باتوجهبه ماهیتی که راهاندازی شده است، انتظار میرفت، آن بود که بهصورت مستمر پخش زنده داشته و روایتگر مستقیم این تنبیه باشد.
پاسخی دوسربُرد
تنبیه رژیمصهیونیستی ازسوی ایران در پی حمله به محل کنسولگری کشورمان در دمشق، با انجام حملات موشکی و پهپادی به اراضی اشغالی، بازتاب گستردهای در رسانههای سراسر جهان داشت. این پاسخ علاوهبر آنکه لرزهای شدید بر اندام این رژیم غاصب و همدستانش انداخت موجب شد تا تیتر تمام رسانههای جهان این عملکرد غرورآفرین ایران باشد. پوشش به نسبت قابلقبول رسانه ملی هم نشان از آن داشت که توانایی به نسبت کافی برای روایت اول بودن را دارد. روز گذشته اسکاینیوز لاین اصلی خبرش را راهاندازی کرده و منتظر ثبت تصاویر از پاسخ احتمالی ایران به اسرائیل بود و چند خبرنگار و دوربین برای بصره و دیاله عراق آفیش کرده بود تا بتوانند موشکهای ایران را زنده ضبط کنند. همانگونه که دیده شد با رعایت موازین امنیتی میتوان در جنگ روایتها پیروز میدان شد. باتوجهبه این مسائل شبکه خبر۲ هم میتوانست چنین بستری را فراهم کند. درنهایت این شبکه باید بهسمتی برود که همراستا به بهترین مدلهای جهانی آن در مدل بومی بتواند روایت اول را با کمترین ملاحظه داشته باشد که در کارزار جنگ روایت، مردم از این حکمرانی و رسانهای ساختاری ناامید نشده و بهسمت جعل روایت ازسوی شبکههای دشمن نروند و با پوشش و پخش زنده و فوری به انتقال اطلاعات و تحلیلهای دقیق پرداخته که درنهایت ما شاهد وجود یک رسانه خبری تحلیلی داخلی قوی و معیاری باشیم که چه در اتفاقات و حوادث داخلی و چه خارجی مرتبط با امنیت ملی یا متفاوت از آن یک بازوی قدرت و مرجعیت خبری رسانهای باشیم.