آگاه: این روزها پیش از آنکه بحث روی تعطیلی شنبه یا پنجشنبه باشد، باید پرسید اصل این تعطیلی اضافه لازم است یا خیر؟ طبیعی است که بیشتر افراد با تعطیلی اضافه‌تر موافق باشند، اما اگر عده‌ای فردا پیشنهاد دهند به‌جای این ۵۲روز اضافه تعطیلی رسمی، از تعطیلات ملی و مذهبی کاسته شود، باز هم اکثر افراد موافق خواهند بود؟ بنابراین بهتر است پیشنهاددهندگان این تعطیلی اضافه موضع خود را درباره تعطیلات رسمی فعلی که در آداب‌ورسوم جاری مردم ریشه دوانده روشن کنند و اگر قرار است بعدا تعطیلات مناسبتی جای خود را به تعطیلات آخر هفته بدهد، همین الان واقعیت مسئله برای مردم روشن شود. نکته دوم در خصوص انتخاب بین پنجشنبه و شنبه است.
طرفداران تعطیلی پنجشنبه بر مؤلفه‌های فرهنگی و اجتماعی و حتی مذهبی موضوع تاکید دارند و در مقابل طرفداران شنبه بر ابعاد و اثرات اقتصادی آن اشاره می‌کنند. منطقی است که در چنین تصمیمی هر دو جنبه فرهنگی- اجتماعی و اقتصادی ملاحظه و تصمیم نهایی گرفته شود. نه می‌توان بر اثر اقتصادی هم‌زمانی تعطیلی با کشورهای دیگر چشم فروبست و نه می‌توان عادت مألوف «نیمه‌تعطیلی پنجشنبه» را با یک قانون یک‌شبه ناپدید ساخت و سنت‌هایی، چون زیارت اهل قبور را نادیده گرفت. از سویی منتقدان تعطیلی شنبه می‌گویند اگر قرار باشد صرفا هم‌زمانی با کشورهای دیگر ملاک باشد چه‌بسا عده‌ای فردا پیشنهاد حذف جمعه و جایگزینی یکشنبه را بدهند! در برخی از کشورهای اسلامی تقریبا چنین مسیری طی شد، یعنی ابتدا شنبه و سپس یکشنبه تعطیل شد.
اگر بخواهیم واقعی به ماجرا نگاه کنیم اصلاحی که درحال رخ دادن در مجلس است، در مورد «قانون مدیریت خدمات کشوری» و در واقع مربوط به ساعات کار و تعطیلی کارمندان دولت است. اینکه مثلا ۱۸میلیون معلم و دانش‌آموز شنبه سر کلاس بیایند یا پنجشنبه، کوچک‌ترین ارتباطی به نوسانات شاخص‌های بورس‌های بین‌المللی، چون «داوجونز» یا «نزدک» ندارد، اما بخشی از شرکت‌های خصوصی به‌ویژه در حوزه ستادی برای ارتباط با شرکای خارجی خود ضرورت به حضور در روزهای مختلف دارند. حتی باتوجه‌به چرخش زمین و تفاوت روز و شب در دو طرف کره زمین، یک شرکت فعال در تجارت بین‌المللی ممکن است ناچار به تعریف حضور کارکنانش در ساعات مختلف شبانه‌روز باشد؛ بنابراین مداخله دولت در کار بخش خصوصی و تحمیل روز تعطیلی به آنان منطقی نیست.
تعطیل شنبه‌ها
ولی اسماعیلی، رییس کمیسیون اجتماعی مجلس درباره طرح تعطیلی شنبه‌ها به آگاه گفت: در بحث تعیین روزهای تعطیل پایان هفته هم خوشبختانه لایحه دولت و اصلاح کل رأی نیاورد و روز سه‌شنبه (امروز) مجدد در صحن بررسی خواهد شد، از آنجا که صحن هم هماهنگ با نظر کمیسیون اجتماعی همکاری می‌کند، امیدواریم بتوانیم رأی مثبت جمعه و شنبه را به‌عنوان تعطیلات آخر هفته از مجلس بگیریم. به عبارت دیگر، بحث اصلاح ماده۸۷ قانون مدیریت خدمات کشوری، مبنی بر تعیین دو روز تعطیلات در هفته است که در صحن علنی مجلس هم بررسی شد و خوشبختانه لایحه دولت و اصلاح کل رأی نیاورد و به بحث ارائه پیشنهادات جزئی نمایندگان رسیدیم.» رییس کمیسیون اجتماعی مجلس افزود: با توجه به اینکه دستورکار اول صحن علنی سه‌شنبه (۲۵اردیبهشت‌ماه) هم همین موضوع است و صحن هم هماهنگ با نظر کمیسیون اجتماعی همکاری می‌کند، امیدواریم که روز سه‌شنبه بتوانیم این موضوع را جمع‌بندی کنیم و رأی مثبت تعطیلی شنبه را از مجلس بگیریم که برای فعالان اقتصادی کشور و مردم خبر خوشحال‌کننده‌ای است.
آسیب ۸۰ میلیارد دلاری
رییس کمیسیون اجتماعی مجلس اضافه کرد: بنده به‌عنوان رییس کمیسیون با اعضای اتاق بازرگانی ایران و اتاق تعاون جلسه داشتم، نظرم بر این بود که اگر این اتفاق نیفتد و پنجشنبه به‌جای شنبه تعطیل شود و ما مانند گذشته چهار روز با کل دنیا قطع ارتباط داشته باشیم، ماهانه حدود ۸۰ میلیارد دلار آسیب می‌بینیم.
ولی اسماعیلی در ادامه افزود: با وضعیتی که کشور ما در شرایط تحریم است و از طرفی مقام معظم رهبری بحث جهش تولید را به‌عنوان شعار سال مطرح کرده‌اند، این ۸۰میلیارد دلار رقم کمی نیست. ضمن اینکه تمامی کشورهای همسایه ما از سال ۲۰۰۸ این کار را شروع کرده و تعطیلات هفته را تغییر داده‌اند. حتی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، ترکیه، عراق و اخیرا افغانستان هم این تغییر را انجام داده‌اند؛ بنابراین پشت استدلال تعطیلی شنبه یک بحث علمی و تخصصی است و بالاخره ما هم باید یک جایی به متخصصان اعتماد کنیم.
نماینده مردم گرمی و رییس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در ادامه گفت: در همین بحث تعطیلی روز شنبه، ۴۵هزار نفر از فعالان اقتصادی امضا جمع کرده و به بنده نامه نوشته‌اند که الان دست بنده است. خود این موضوع یک نوع مشارکت مردم است و باید به نحوی کمک حال اینها باشیم؛ بنابراین امیدوارم در صحن علنی روز سه‌شنبه مجلس این موضوع تصمیم‌گیری و نهایی شود.
اسماعیلی با اشاره به کاهش ساعات کاری به‌عنوان یکی دیگر از موضوعات بحث اصلاح ماده۸۷ قانون مدیریت خدمات کشوری، عنوان کرد: در بحث کاهش ساعات کاری در هفته هم ما ۴۰ساعت را در جهت خانواده‌محوری و افزایش اوقات فراغت پیشنهاد دادیم که با مخالفت چندانی مواجه نشد.
کشورهایی که جمعه و شنبه را آخر هفته می‌دانند
جمعه و شنبه غیر از شنبه و یکشنبه از رایج‌ترین روزهای آخر هفته هستند. در بسیاری از کشورهای اسلامی نیز نماز ظهر جمعه اهمیت قابل‌توجهی دارد و مهم است که کارکنان در روز تعطیل برای شرکت در آن داشته باشند. با این حال، در میان کشورهای خاورمیانه روند روبه‌رشدی برای انتقال به تعطیلات آخر هفته شنبه و یکشنبه وجود دارد. اعتقاد بر این است که این تغییر باتوجه‌به قدرت‌های اقتصادی بین‌المللی، مزایای اقتصادی قابل‌توجهی را برای آن کشورها ارائه دهد. به عنوان مثال، امارات متحده عربی قبلا تعطیلات آخر هفته جمعه و شنبه را دنبال می‌کرد، اما در سال۲۰۲۲ به تعطیلات آخر هفته شنبه و یکشنبه با نیم‌روز در روز جمعه برای اقامه نماز تغییر کرد. با این حال، شایان ذکر است که بسیاری از کسب‌وکارها ممکن است همچنان برای نماز عصر جمعه تعطیل شوند که احتمالا در سایر مناطق با اکثریت مسلمان که شنبه و یکشنبه را به‌عنوان روزهای رسمی آخر هفته خود می‌دانند، همینطور است.در مالزی، بیشتر نقاط کشور، ازجمله کوالالامپور، شنبه و یکشنبه را به‌عنوان روزهای آخر هفته تعیین می‌کنند. با این حال، چند ایالت جمعه و شنبه را به‌عنوان آخر هفته رسمی خود حفظ می‌کنند. روزهای پنجشنبه و جمعه زمانی در میان اکثر مسلمانان رایج بود. با این حال، بسیاری از کشورهای خاورمیانه با اکثریت مسلمان در سال‌های اخیر به تعطیلات آخر هفته جمعه و شنبه تبدیل شده‌اند. یمن نیز، تعطیلات آخر هفته پنجشنبه و جمعه را به تعطیلات آخر هفته جمعه و شنبه تغییر داد.