آگاه: حاشیه جدید گورستان تهران با یک برنامه تلویزیونی گفتوگومحور آغاز شد که جواد تاجیک، مدیرعامل سازمان بهشتزهرا(س) در این برنامه از پر شدن ظرفیت دفن اموات تا پایان سال۱۴۰۴ خبر داد. این خبر در فضای مجازی چنان دستبهدست شد که بار دیگر نگرانیها را برای یافتن قبر شکل داد. هنوز مسئولان به این دغدغه ایجادشده برای شهروندان پاسخی نداده بودند که در جلسه غیرعلنی شورای شهر تهران مصوبهای تصویب شد که نفتی بر آتش بود. طرح «تعیین بهای خدمات آرامستان بهشتزهرا (س)» در این جلسه غیرعلنی سروصدای زیادی به پا کرد ولی در نهایت تصویب شد.
قبر هم گران شده، هم رایگان
«مهدی اقراریان» از اعضای مخالف بعد از جلسه مخالفت خود را رسانهای کرد و گفت: قبر برای دفن روز رایگان است اما خانوادهها برای رزرو طبقه دوم و سوم باید پول بپردازند. با مصوبه اخیر شورای شهر، طبقه آخر همچنان رایگان است ولی قیمت دوطبقه بالا بهشدت افزایش یافته است.
به گفته او، قیمت طبقه دوم و سوم بهازای هر طبقه سهمیلیون و ۹۰۰هزار تومان بود که قیمت آن به ۱۵میلیون تومان برای هر طبقه افزایش یافت؛ بنابراین با یک حساب ساده میتوان دریافت خانوادهای که متوفی خود را در طبقه اول قبر دفن میکنند برای رزرو دو طبقه بالا قبلا هفتمیلیون و ۸۰۰هزار تومان پرداخت میکردند ولی حالا باید ۳۰میلیون تومان بپردازند. اگر توان پرداخت این پول را نداشته باشند چه میشود؟ براساس مصوبه جدید شورای شهر تهران، بستگان متوفی تا سه ماه فرصت دارند تا پول دو طبقه دیگر قبر را بپردازند و اگر این فرصت تمام شده و اقدامی نشود، امکان واگذاری آن قبور به افراد دیگر میسر میشود. واقعا ممکن است چنین اتفاقی بیفتد؟ واکنش رییس شورای شهر تهران نشان میدهد بله ممکن است.
بهشتزهرا هم جا دارد هم جا ندارد
«مهدی چمران» رییس شورای شهر تهران روز گذشته بعد از جلسه علنی در مورد قیمت قبرها واکنش نشان داد و آن را فضاسازی دانست، چون به طبقه رایگان اشارهای نشده است. البته او افزایش قیمت دوطبقه بالا را رد نکرد و گفت کسی که قصد خرید طبقات بالا را دارد باید هزینه آن را هم بپردازد. او تاکید میکند قبر برای کسی که میمیرد رایگان است اما برای زندههایی که میخواهند در طبقات بالای بستگان خود خانه ابدی داشته باشند، هزینه دارد. او تاکید کرد قیمت قبر گران نشده و همچنان رایگان است اما قیمت پیشخرید قبر افزایش یافته است.
چمران در ادامه حرفهایش به نکتهای اشاره کرد که روبهپایان رفتن ظرفیت قبر و افزایش قیمت قبر را به هم گره میزند و ارتباط آنها را نشان میدهد. او گفت: «ممکن است افرادی که طبقات بالا را رزرو کردند تا ۲۰سال دیگر هم نمیرند. اینگونه بهشتزهرا(س) جا دارد، اما درواقع ندارد. با این اقدام جدید تعداد قبور بیشتری قابلاستفاده خواهد بود و با این سیاست میتوان از پر شدن ظرفیت جلوگیری کرد.»
نگاه به وضعیت بهشتزهرا
بهشتزهرا(س) بزرگترین آرامستان تهران واقع در جنوب پایتخت از بیش از ۵۰سال پیش (۱۳۴۹ هجری شمسی) با مساحت ۳۱۴هکتار میزبان اموات بسیاری بوده است اما سالهاست که لزوم ساخت آرامستانهای جدید در تهران باتوجهبه هشدار چندباره راجع به تکمیل ظرفیت بهشتزهرا(س) مطرح میشود.
در سالهای اخیر، بسیاری از زمینهای همجوار بهشتزهرا(س) تملک و قطعات جدید احداث شد؛ در این راستا، در سالهای ۱۳۷۸ و ۱۳۸۸ به ترتیب ۱۶۰ و ۱۱۰هکتار به مساحت بهشتزهرا افزوده شد تا در نهایت مساحت آن به ۵۸۴هکتار برسد اما ظهور بیماری کووید و همهگیری کرونا و بهتبع آن افزایش مرگومیر در سالهای اخیر موجب شد تا این راهکار هم خیلی جوابگو نشد.
از سوی دیگر، طرح چندطبقه کردن قطعات قدیم هم مطرح و اجرایی شد که البته باتوجهبه جمعیت بیش از ۹میلیونی شهر تهران که با حومه به ۱۲میلیون میرسد؛ این طرح نیز به مُسکنی بیشتر نمیماند.
در طول سالهای اخیر مدیران شهری و البته بهشتزهرا(س) لزوم احداث آرامستانهای جدید برای تهران را یادآور شدند چراکه بیش از یکمیلیون و ۵۰۰هزار نفر در این بزرگترین آرامستان کشور دفن هستند؛ البته گفته میشود سه تا پنج آرامستان جدید در نقاط مختلف حاشیه تهران ساخته میشود.
تعداد دفن شدهها: یک میلیون و ۹۵۰هزار نفر
کارکنان بهشتزهرا: ۲۸۰۰ نفر
تعداد تطهیرکننده: ۱۴۰نفر
قیمت سنگ قبر معمولی: ۱۰میلیون تومان