آگاه: ارزیابی شما از نمایشگاه امسال در همه ابعاد، استقبالها، فروش، نحوه برپایی و... چیست و از ۱ تا ۵ چه نمرهای به این دوره از برپایی میدهید؟
به نمایشگاه امسال از ۵، نمره۲ میدهم. علتش هم بهطورکامل مشخص است و علتهای گوناگونی دارد که یکی از علل بزرگ آن بینظمی در برگزاری این رویداد است. من در حدود ۲۰دوره از برپایی نمایشگاه حضور داشتم و هر دوره بدتر و نامناسبتر از ادوار پیش برگزار میشود. اطلاعرسانیها هم بسیار ضعیف بوده است، در دورههای گذشته ابتدای هر راهرو تابلویی نصب میشد و نام نشرهایی که در آن راهرو غرفه داشتند روی آن تابلو نوشته میشد تا مخاطبان بتوانند بهراحتی به انتشارات موردعلاقهشان دسترسی داشته باشند اما در این دوره اینگونه نبود. آمار فروش هم بسیار پایین بود، بحث گران بودن کاغذ جداست و تا حدی قابل حلشدن است، گرانی کتاب در استقبال مخاطبان نیز تاثیرگذار بوده است؛ بهعنوان مثال، خرید یک کتاب با قیمت یکمیلیون تومان بهالطبع برای مخاطبان سنگین است اما نکته اینجاست که برگزاری همزمان نمایشگاه حضوری و مجازی خواه و ناخواه در آمار فروش تاثیرگذار است و ناشران با درنظرگرفتن هزینههای حضور در نمایشگاه ترجیح میدهند در بخش مجازی نمایشگاه حضور داشته باشند، همانگونه که برخی از ناشران بزرگ در بخش مجازی شرکت کردهاند. اما در کل پس از دوران کرونا همهچیز دگرگون شده و کیفیت برگزاری نمایشگاه کتاب هم افت محسوسی داشته است و میتوان گفت پیش از شیوع ویروس کرونا آمار فروش به نسبت بهتر بوده است.
کدام آثار جزو پرفروشترینهای نشر خوارزمی بوده است و علت این آمار فروش بالا چیست و بازخوردهایی که از مخاطبان داشتید چگونه بود؟
سووشون، نوشته سیمین دانشور، یکی از آثاری است که همیشه در نشر خوارزمی پرفروش بوده است، برخی از کتب همچون مقالات شمس تبریزی، امیرکبیر و ایران و... که بسیار پرمخاطب بوده، بازنشر شده است و پس از نشر مستقیم به نمایشگاه راه پیدا کرده و هنوز به فروشگاه نرفتهاند. مخاطبان از دیدن غرفه خوارزمی در نمایشگاه بسیار و همچنین از حضور در نمایشگاه بسیار خوشحال بودند اما نکته اینجاست که در ادوار گذشته بن تخفیف در اختیار علاقهمندان قرار میگرفت و علاقهمندان با تخفیف و شوق بیشتری کتابهای موردنظر خود را تهیه میکردند اما این دوره اینگونه نبود. یک زمان بنهای کاغذی در اختیار مخاطبان قرار میگرفت یا از طریق کدملی، بن تخفیف کتاب دریافت میکردند اما اکنون فقط نمایشگاه مجازی بن تخفیف دارد و بنهای تخفیفی که در دست مخاطبان باشد، بسیار محدود بود یا اگر هم بود من چیزی ندیدم.
مخاطبان شما از قشر و گروه سنی خاصی بودند و آیا خودشان کتاب خاصی را درخواست میکردند یا شما پیشنهاددهنده بودید؟
همه اقشار جامعه، از سنین ۲۰ تا۹۰سال از مخاطبان و بازدیدکنندگان غرفه ما بودند. نیمی از مخاطبان بهطور کامل با نشر و کتابهای منتشرشده آشنا بودند و آگاهی کامل داشتند و خودشان کتب موردعلاقهشان را درخواست میکردند و نیمی دیگر هم یا از پیشنهاد ما استقبال کرده و کتاب را تهیه میکردند یا نگاهی سطحی انداخته و گذر میکردند.
استقبال و فروش به نسبت دورههای گذشته کمتر بوده است، فکر میکنید علت آن چیست؟ کیفیت آثار نمیتواند یکی از دلایل اصلی و مهم آن باشد؟
نه با این موضوع موافق نیستم. اکنون برخی از نشرهای بزرگ بنا بر دلایل متعدد در نمایشگاه حضور ندارند، یکی از دلایل آنها این است که به نظرشان حضور در نمایشگاه موجب وخیم شدن اوضاع کتابفروشیها میشود و به همین دلیل در نمایشگاه حضور پیدا نکردند اما کیفیت آثار خوب بوده است.
پیشنهاد شما برای ادوار بعدی برپایی نمایشگاه چیست؟
ای کاش نمایشگاه مجازی را جدا از نمایشگاه حضوری و در تابستان برگزار کنند تا فروشگاهها هم بتوانند در نمایشگاه حضوری آمار فروش خوبی داشته باشند، چراکه در تابستان باتوجهبه تعطیل شدن مدارس و دانشگاهها بهخودیخود آمار فروش کتابها افت میکند. مردم نقدهای بسیاری داشتند و از اینکه ناشران بزرگ حضور ندارند ناراحت و گلهمند بودند، اگر برعهده بنده بود، به جای برگزاری نمایشگاه مجازی تمام تلاشم را میکردم تا نشرهای بزرگ هم در نمایشگاه حاضر شوند، حتی اگر میشد بهصورت رسمی تقاضا میکردم که حضور داشته باشند، چراکه علاقهمندان به آن نشرها به دنبال کتاب موردعلاقهشان از آن نشر میآیند و ناامید بازمیگردند. اطلاعرسانیها بسیار ضعیف بود و حتی بلندگوها ساعت تمدید نمایشگاه را اعلام نمیکردند و خود ناشران و غرفهداران بر حسب روال سابق ساعت فعالیتشان را تمدید میکردند و مشغول به فعالیت بودند، درنهایت انگار فقط برحسب انجام وظیفه نمایشگاه برپا شده بود.