آگاه: برخی کارشناسان محیطزیست معتقدند که آب تا چند سال آینده گوهر نایابی میشود که جنگ بر سر آن ممکن است جنگ جهانی سوم را رقم بزند و اهمیت این مایه گرانبها بهدلیل کاهش روزافزون آن از نفت نیز بیشتر خواهد شد. صدای زنگ خطر این کمآبی در کشور ما بهدلیل موقعیت جغرافیایی گرم و خشک آن هرازچندگاهی به گوش میرسد.
عدد خبر
وضعیت آبی کشور
۵۴ درصد جمعیت کشور تحت پوشش خدمات شبکه فاضلاب قرار دارند
۳۸ درصد بارشها در کشور نسبتبه میانگین بلندمدت کاهش داشته است
۳۴ درصد بارشها در کشور نسبتبه سال گذشته (۱۴۰۲) کمتر بوده است
۲۰ درصد کاهش بارندگی برای استانهای اصفهان و قم در سال آبی جاری
۴۴ درصد کاهش بارشهای امسال در استانهای تهران، قزوین، سمنان و خراسان رضوی
۵۰ درصد از میانگین درازمدت استانها نظیر کرمان، بوشهر و هرمزگان کمتر بوده است
۱۰ سال کاهش بارندگی در ایران
ما در سالهای گذشته در ماه خرداد بارندگی نداشتیم اما هماکنون تغییر زمانی رخ داده و در خردادماه بارندگی داشتیم. نمیتوان با دو سال بارندگی حدس زد که سالهای آینده چگونه است اما بررسیها نشان داده در ۱۰سال گذشته روند بارندگیها کاهشی بوده و کشور ما ۱۳۰میلیارد مکعب آب تجدیدپذیر داشته اما آخرین آمارهای وزارت نیرو حدود ۹۰میلیارد مکعب است به این معنا که ۴۰میلیارد مکعب میزان آب تجدیدپذیر کاهش یافته که عدد بزرگی است.
هشدار سازمان ملل به ایران
سازمان ملل نسبتبه تبعات برداشت بیرویه آبهای زیرزمینی در ایران و کشورهای آسیایی هشدار داد. گزارش ۲۰۲۲ توسعه آب نشان میدهد هشت کشور آسیایی که ایران نیز در بین آنها قرار دارد، ۷۵درصد کل آبهای زیرزمینی جهان را برداشت میکنند. از آنسو ۵۰درصد شهرهای جهان به منابع آبهای زیرزمینی وابسته شدهاند که موضوعی نگرانکننده است.
یادداشت
یک قدمی تنش آب
علی مریدی – آگاه مسائل تغییرات اقلیمی: خشکسالی، کمبارشی و بهدنبال آن کمآبی امروزه مشکل کشورهای زیادی ازجمله ایران است، بهویژه ایران که روی کمربند خشک نیز واقع شده و این یعنی از زمانهای دور خودبهخود مدام با کمآبی دستوپنجه نرم میکرده که ایجاد قنات و تقسیم مهندسی آب در زایندهرود از شاهکارهای شیخ بهایی؛ گواه این ادعاست، درواقع مردم پذیرفته بودند که آب در کشور کم است؛ پس باید با داشتههای خود مدارا کنند تا با مشکل مواجه نشوند.
اما چند سالی است همگام با توسعه صنعتی و کشاورزی به نظر میرسد از داشتهها و منابع آبی موجود افسارگسیخته استفاده شده که نتیجه آن وارد شدن به شرایط تنش آبی و قرار گرفتن در یک قدمی بحران آبی در کشور است، درواقع اینکه کشوری وارد تنش یا بحران آبی شده شاخصی است که براساس میزان موجودی آب در هر مترمکعب به ازای هر نفر در سال سنجیده میشود، باتوجهبه این شاخص اگر کشوری بیشتر از ۱۷۰۰مترمکعب به ازای هر نفر در سال آب داشته باشد آن کشور از نظر منابع آبی مشکلی ندارد و اگر از این میزان کمتر شود به مرور به تنش آبی و درنهایت بحران آبی میرسد که الان کشور ما در مرز تنش آبی و یک قدمی بحران آبی قرار دارد؛ البته بخشهایی از کشور در مرحله بحران آبی قرار دارد اما درمجموع در کشور هنوز به آن مرحله نرسیدهایم.
اکنون کشور در جایگاهی قرار گرفته که بهعلت شرایط حدی و اقلیمی میانگین بارشها از میانگین بلندمدت مشابه آن پایینتر آمده است.
در بهترین حالت باید انتظار داشت که کشور به میانگین بلندمدت بارشها بازگردد، درواقع طی صدها و هزاران سال میانگین بارش در کشور ۲۵۰میلیمتر در سال بوده که اکنون به حدود ۲۰۰میلیمتر در سال کاهش یافته و همچنان نیز درحال کمتر شدن است، پیشبینیها نشان میدهد که بارشها تا سال۲۰۵۰ همچنان روبهکاهش خواهد بود؛ بنابراین شرایط به گونهای نخواهد بود که اگر مدت کوتاهی بارش داشته باشیم مردم گمان کنند که وضعیت عادی شده است. درحالحاضر مکانهایی از کشور وجود دارد که در شرایط بهتر یا بدتری هستند و این آمار میانگین بوده، بنابراین هنوز بهلحاظ علمی بحران آبی وجود ندارد، بلکه تنش آبی داریم؛ بنابراین با یکسری اقدامات میتوانیم در آینده انتظار داشته باشیم که وضعیت را بهبود داده و به مرز بحران وارد نشویم اما اگر همین روند مصرف و نحوه مدیریت را ادامه دهیم چندان امیدی وجود نخواهد داشت.