آگاه: در این گزارش با استناد به فرمایشات رهبر انقلاب، به ملاحظاتی میپردازیم که نامزدهای انتخاباتی در موعد تبلیغات باید مراعات کنند.
سالم نگه داشتن فضا و رعایت اخلاق اسلامی
بدونتردید، نخستین وظیفه نامزدها در فضای تبلیغات انتخاباتی، سالم نگه داشتن فضا و رعایت اخلاق اسلامی است؛ قطعا یک نامزد انتخاباتی در نظام مقدس جمهوری اسلامی باید ملتزم به رعایت حدود شرعی باشد و از مرسومات تبلیغات سیاسی در دنیای غرب نظیر توهین و تهمت به رقیب و تمسک به رویکردها و اقدامات فریبنده و ضداخلاقی، پرهیز و اجتناب داشته باشد.
رهبر انقلاب در همین راستا در ۲۷آذر ۱۳۷۰ در دیدار با مسئولان وزارت کشور، فرمودند: فضای انتخابات، باید فضای سالمی باشد؛ فضای تبلیغات، باید با فضای پروپاگانداهای معمول دنیا تفاوت داشته باشد. امروز در دنیا، دموکراسی، یک دموکراسی حقیقی نیست؛ زیرا فشار تبلیغات پرزرقوبرق توخالی، با سخنان فریبآمیز، آنچنان بر ذهن مردم سنگینی میکند که امکان انتخاب درست را به مردم نمیدهد؛ نمیگذارند مردم فکر کنند. هر کس که مقداری از کارهای انتخاباتی کشورهای به اصطلاح دمکراتیک را مشاهده کرده باشد، این معنا برایش واضح است. حرفهایی که میزنند، وعدههایی که میدهند، قیافههایی که میگیرند، تملقهایی که از بعضی از قشرها یا گروهها میگویند، ارتباطهایی که با جناحهای خاصی برقرار میکنند تا نظر آنها را جلب بکنند، اینها کارهای سالمی نیست؛ کارهایی است که وقتی در یک مجموعه مردمی انجام گرفت، فضا را مسموم میکند و قدرت فکر کردن به آنها نمیدهد.
رهبری در ادامه فرمودند: تبلیغ، صحیح و حق است؛ اما با معنای واقعی کلمه، با حفظ حدود شرعی کلمه، به دور از فریب، به دور از کارهای دروغین و نمایشی، به دور از متهم کردن این و آن. نمیشود ما بگوییم که مسئولان انتخابات، نسبتبه این قضیه هیچ مسئولیتی ندارند؛ این شرط سلامت انتخابات است.
پرهیز از تخریب
از دیگر الزامات تبلیغات انتخاباتی، پرهیز و احتراز از تخریب است؛ نامزدهای انتخاباتی باید در ایام تبلیغات انتخاباتی از تخریب رقیب و اهانت به او و ترور شخصیتی دیگران برای جلب نظر رأیدهندگان، بهشدت پرهیز و اجتناب کنند.
رهبر انقلاب در همین خصوص در ۶خرداد ۱۴۰۰ طی بیاناتی در ارتباط تصویری با نمایندگان وقت مجلس شورای اسلامی گفتند: توصیه به نامزدها این است که انتخابات را صحنه جنگ قدرت قرار ندهید. نگاه نکنید به آن چیزی که در آمریکا و بعضی کشورهای اروپایی معمول است که برخوردهای اهانتآمیز، آبرویشان را برد. در گذشته هم هر وقتی که نامزدها در مناظرات تلویزیونی و غیره روش اهانت، توهین، تهمت و تخریب طرف مقابل و ترساندن مردم از رقیب را دنبال کردند، کشور به نحوی از انحا ضرر کرد؛ در گذشته هم اینجور بوده است. اینجوری نباشد که مردم را از رقیب بترسانیم که اگر او بیاید چنین خواهد شد، چنین خواهد شد. میدان انتخابات، میدان مسابقه خدمت است. قرآن به ما دستور میدهد: فَاستَبِقُوا الخَیرات؛ دنباله کار نیک با هم مسابقه بدهید و پیش بروید؛ با این نگاه بایستی به انتخابات نگاه کنند. نفرتپراکنی و اتهامات چنین و چنان نباشد.
هنجارشکنی برای بیشتر دیدهشدن، ممنوع!
یکی دیگر از الزامات مهم در دوران تبلیغات انتخاباتی که نامزدها باید نسبتبه آن مقید باشند، پرهیز از هنجارشکنی برای بیشتر دیدهشدن و جلبتوجه عدهای قلیل است. رهبر انقلاب دراینباره میفرمایند: «نامزدها هنجارشکنی هم نکنند. بعضیها برای اینکه بیشتر دیده بشوند، بیشتر شنیده بشوند، راهحلشان این است که هنجارشکنی کنند، خطوط قرمز نظام را به قول خودشان بشکنند؛ نه، نظام جمهوری اسلامی یک نظام مستقر و پابرجاست، یک نظام جاافتاده است، خطوط اصلی نظام مشخص است. اینها مربوط به شخص این حقیر و امثال بنده هم نیست؛ اینها کار خداست، متکی به آحاد مردم است؛ با تکیه به همین استقرار بوده که جمهوری اسلامی توانسته در مقابل این همه دشمنی در این سالها مقاومت بکند. اینجور نباشد که سعی کنند با شکستن این حدود و ثغور مهم نظام جمهوری اسلامی، برای خودشان یک موقعیتی دست و پا کنند؛ که دست و پا هم نمیشود، موقعیت هم به دست نمیآید. نیتشان را خدایی کنند.»
انتخابات مایه اعتلا و آبرو
نامزدهای انتخاباتی باید به این مهم نیز توجه داشته باشند که انتخابات از آن زمینهها و بسترهایی است که برای کشور مایه اعتلا و آبرو است؛ لذا نباید در دوران تبلیغات به بیان اظهارات و ادعاهایی مبادرت ورزند که اقتدار ایران اسلامی و عزت نفس ملی را مخدوش سازد.
رهبری پیرامون این موضوع در ۲۷اردیبهشت۱۳۹۶ در دیدار اقشار مختلف مردم فرمودند: «همه مراقبت کنند و بدانند که ملت ایران دشمن دارد؛ در مقابل دشمن باید چهره ملت، چهرهای باشد که حاکی باشد هم از تصمیم، هم از اطمینان به نفس؛ سکینه و آرامش. این دو چیز باید وجود داشته باشد. عزم و تصمیم راسخ، آنجایی که باید تصمیم گرفت، و درهرحال توکل به خدای متعال و اعتمادبهنفس و احساس قدرت و توانایی که خوشبختانه ملت ایران این را دارند، انسان این را احساس میکند. خب حالا در بحثها و حرفهای انتخاباتی، گاهی یک حرفهایی زده شد که شایسته ملت بزرگ ایران نبود، لکن حضور مردم همه این مسائل را حل خواهد کرد؛ این چیزها تاثیری در حضور مردم نخواهد گذاشت انشاءالله و به توفیق الهی. انشاءالله مردم -زن و مرد- در سرتاسر کشور شرکت خواهند کرد و آبرو خواهند بخشید به نظام جمهوری اسلامی، با حضور خودشان، با عزم راسخ خودشان.»
بدون تردید چنانچه نامزدهای انتخاباتی با هدف بیشتر دیدهشدن، وارد وادی هنجارشکنی و مخدوشکردن اقتدار نظام و عزت ملی شوند و ادعاهایی نامنطبق با حقیقت را ایراد کنند، موجبات سوءاستفاده دشمنان فراهم میآید.
مقام معظم رهبری درخصوص همین موضوع میفرمایند: «انتخابات، یکی از آن زمینههایی است در کشور که هم میتواند مایه اعتلا و آبرو بشود، هم میتواند مایه ضعف و سستی و ایجاد مشکلات بشود؛ انتخابات اینجوری است. اگر مردم شرکت کنند، با نظم شرکت کنند، با اخلاق حرکت بکنند، حدود اسلامی را رعایت بکنند، قانون را همه رعایت بکنند، این مایه آبرو و عزت نظام جمهوری اسلامی است؛ و اگر قانونشکنی کنند، اگر بداخلاقی کنند، اگر با حرفهای خود، دشمن را به خودشان امیدوار کنند، انتخابات به ضرر ما تمام خواهد شد. ما مجربیم در کار انتخابات، میدانیم انتخابات چیست، میدانیم آن کسانی که در انتخابات، طرف قضیه هستند و دخالت دارند، در چه محیطهای فکری ممکن است قرار بگیرند، چه دشمنیهایی با اینها میشود، چه وسوسههایی به اینها رو میآورد؛ اینها چیزهایی است که برای ما تجربه شده است؛ اینها روشن است.»
پرهیز از ارائه وعدههای غیرعملیاتی و نادرست
اما یکی دیگر از الزامات برای نامزدهای انتخاباتی در ایام تبلیغات، پرهیز از ارائه وعدههای غیرعملیاتی و نادرست به مردم است. بدونتردید مسئولان در نظام اسلامی باید به وعدهای که به مردم میدهند جامه عمل بپوشانند و از دادن وعدههایی که امکان تحقق آنها وجود ندارد پرهیز کنند؛ این امر بر سرمایه اجتماعی نظام خواهد افزود و در همراهی هر چه بیشتر مردم نیز موثر است.