آگاه: رهبری در همین راستا فرمودند: در این حرکت عظیمی که انجام می‌گیرد، در رقابت‌های پیش روی انتخاباتی بین نامزدها، اخلاق حاکم باشد؛ بدگویی کردن، تهمت زدن، لجن‌پراکنی کردن، کمکی به پیشرفت کارها نمی‌کند، به آبروی ملی هم لطمه می‌زند.
صحنه انتخابات صحنه عزت و حماسه است، صحنه رقابت برای خدمت است، صحنه کش و واکش برای به دست آوردن قدرت نیست. برادرانی که وارد میدان مبارزه انتخاباتی و رقابت انتخاباتی می‌شوند، این را به‌عنوان یک وظیفه بدانند؛ آنها به وظیفه‌شان عمل کنند، خدای متعال هم دل‌های مردم را ان‌شاءالله هدایت خواهد کرد به بهترین گزینه و ان‌شاءالله یک رییس‌جمهوری شایسته برای ملت ایران تعیین خواهد شد.
رعایت «اخلاق» در عرصه انتخابات، همواره موردتاکید رهبر انقلاب بوده است و نگاهی به بیانات ایشان در ایام منتهی به هر انتخاباتی، مؤید اصرار و اهتمام‌شان به مراعات و پاسداشت اخلاق اسلامی در رفتار و گفتار نامزدهاست. مطابق دیدگاه رهبری، انتخابات عرصه «فَاستَبِقُوا الخَیرات» است؛ در چنین محیطی قطعا نفرت‌پراکنی و برخوردهای اهانت‌آمیز و تخریب و ارهاب (ترساندن) که در دنیای غرب مرسوم است، جایی ندارد؛ رجل سیاسی‌ای که وارد گود انتخابات شده و می‌خواهد در مناظرات و سایر اشکال رقابت انتخاباتی شرکت جوید باید ملتزم به اخلاق اسلامی باشد و بداند که این مُتخلق بودن او به اخلاق اسلامی، در جامعه نیز سرریز می‌شود و آحاد مردم ملاحظات اخلاقی را می‌آموزند و رعایت می‌کنند و این سرمشقی برای آنها خواهد شد.
میدانی برای مسابقه خدمت، نه تخریب
اما علی‌رغم تاکیدات مؤکد رهبر انقلاب مبنی بر رعایت اخلاق در عرصه رقابت‌های انتخاباتی مع‌الأسف کاندیداهایی در برخی ادوار، وَرع و تقوا پیشه نکردند و آلوده به بداخلاقی‌های انتخاباتی و مناظراتی شدند؛ رهبر انقلاب در همین خصوص در خرداد ۱۴۰۰ در بیاناتی در ارتباط تصویری با نمایندگان مجلس شورای اسلامی، گفتند: در گذشته هر وقتی که نامزدها در مناظرات تلویزیونی و غیره روش اهانت و توهین و تهمت و تخریب طرف مقابل و ترساندن مردم از رقیب را دنبال کردند، کشور به نحوی از انحا ضرر کرد؛ این جوری نباشد که مردم را از رقیب بترسانیم که اگر او بیاید چنین خواهد شد، چنان خواهد شد. میدان انتخابات، میدان مسابقه خدمت است.
ایضا رهبر انقلاب همواره کاندیداهای انتخاباتی را به عدم هنجارشکنی توصیه می‌کنند و در همین زمینه می‌فرمایند: بعضی‌ها برای اینکه بیشتر دیده بشوند، بیشتر شنیده بشوند، راه‌حلشان این است که هنجارشکنی کنند، خطوط قرمز نظام را به قول خودشان بشکنند؛ نه، نظام جمهوری اسلامی یک نظام مستقر و پابرجا است، یک نظام جاافتاده است، خطوط اصلی نظام مشخص است. اینها مربوط به شخص این حقیر و امثال بنده هم نیست؛ اینها کار خدا است، متکی به آحاد مردم است؛ با تکیه به همین استقرار بوده که جمهوری اسلامی توانسته در مقابل این همه دشمنی در این سال‌ها مقاومت بکند. این‌جور نباشد که سعی کنند با شکستن این حدود و ثغورِ مهم نظام جمهوری اسلامی، برای خودشان یک موقعیتی دست‌وپا کنند؛ که دست و پا هم نمی‌شود، موقعیت هم به دست نمی‌آید. نیتشان را خدایی کنند.
اما به بهانه بیانات اخیر رهبری در باب ضرورت رعایت اخلاق انتخاباتی و همچنین اشاره معظم‌له در بیانات قبلی‌شان مبنی بر متضرر شدن کشور به‌واسطه بداخلاقی‌های انتخاباتی، نگاهی خواهیم داشت به برخی از این کج‌خلقی‌ها و بی‌اخلاقی‌ها در ادوار گذشته انتخابات.
سکانس اول؛ بی‌اخلاقی در مناظرات ۸۸
در سال۱۳۸۸ در جریان رقابت‌های انتخاباتی ریاست‌جمهوری دهم، برای نخستین‌بار مناظرات تلویزیونی بین چهار نامزد این انتخابات برگزار شد. این مناظرات اگرچه جنبه‌های مثبتی داشت ازجمله اینکه به جهانیان ثابت کرد که انتخابات در ایران به معنای واقعی کلمه رقابتی و عاری از اَکت‌های نمایشی است، اما نمی‌توان از جنبه‌های منفی آن مناظرات نیز غافل شد.
در جریان مناظرات سال۸۸ که به‌صورت دوبه‌دو میان چهار نامزد انتخاباتی آن دوره برگزار شد، دو نفر از نامزدها که بعدها دروغ بزرگ وقوع تقلب در انتخابات را مطرح کردند، به روش ناجوانمردانه‌ای تصویری سیاه و تاریک از کشور به نمایش گذاشتند و همت خود را مصروف بر سیاه‌نمایی از اوضاع کشور کردند.
کاندیدای دیگر نیز که مورد هجمه و هجوم دو کاندیدای جناح مخالف بود، به‌جای دفاع منطقی و موقرانه و مؤدبانه، در مقام دفاع، از رعایت اخلاق اسلامی عدول کرد و اتهامات اثبات‌نشده‌ای را نثار نزدیکان برخی از مسئولان وقت کشور کرد و در اقدامی مغایر با اصول و بدیهیات اخلاق اسلامی، تصویر همسر یکی از کاندیداها را به‌عنوان فردی متخلف، در مقابل دوربین گرفت.
رهبر انقلاب در همان مقطع زمانی در جریان بیانات‌شان در خطبه‌های روز ۲۹خرداد ۸۸، به وقوع برخی بداخلاقی‌ها در جریان مناظرات اشاره کردند و در مقام گلایه و نقد فرمودند: این مناظرات عیوبی هم داشت که این عیوب را باید برطرف کرد. در مواردی انسان می‌دید که در این مناظره‌ها جنبه منطقی مناظره ضعیف می‌شد؛ جنبه احساساتی و عصبی پیدا می‌کرد؛ جنبه تخریبی غلبه پیدا می‌کرد؛ سیاه‌نمایی وضع موجود به‌شکل افراطی در این مناظره‌ها دیده شد؛ سیاه‌نمایی دوره‌های گذشته هم در این مناظره‌ها مشاهده شد؛ هر دو بد بود. اتهاماتی مطرح شد که در جایی اثبات نشده است؛ به شایعات تکیه شد، بی‌انصافی‌هایی احیانا دیده شد؛ هم بی‌انصافی نسبت به این دولت (دولت نهم) با این همه حجم خدمت و هم بی‌انصافی نسبت به دولت‌های گذشته و دوران ۳۰ساله. آقایان در خلال صحبت احساساتی شدند و لابه‌لای حرف‌های خوب، حرف‌هایی هم که خوب نبود، گفته شد. بنده هم مثل بقیه آحاد ملت نشستم پای تلویزیون و این مناظره‌ها را تماشا کردم و از آزادی بیان لذت بردم؛ از اینکه نظام جمهوری اسلامی توانسته است به کمک مردم بیاید تا بتوانند قدرت انتخاب خود را بالا ببرند، لذت بردم؛ اما این بخش معیوب قضیه، بنده را ناخرسند کرد؛ متاثر شدم. برای طرفداران نامزدها هم آن بخش‌های معیوب، آن تعریض‌ها، آن تصریح‌ها، التهاب‌آور و نگران‌کننده بود که البته از هر دو طرف هم بود.
سکانس دوم؛ دروغِ گازانبری!
در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری سال۹۲ تلاش شد تا عیوب برگزاری مناظرات تا حدودی تقلیل یابد؛ در گام نخست، شکل برگزاری مناظرات تغییر کرد و ۶نامزد آن انتخابات به‌جای اینکه دو به دو مناظره کنند، به‌صورت همزمان در سه برنامه متمایز و با محوریت موضوعات مختلف، به مناظره برخاستند. اگرچه در جریان آن مناظرات، به میزان قابل‌توجهی عیوب و نواقص مناظرات سال۸۸ رفع شده بود اما باز هم تعریضات و کنایه‌هایی بلاوجه ازسوی برخی نامزدها به دیگران سرازیر شد که برخی از این تعریضات و کنایه‌ها، اساسا نظام حکمرانی کشور را زیر سوال می‌برد و این امر، به‌خودی‌خود، ناپسند و مذموم بود. «هیلاری کلینتون» وزیر خارجه وقت آمریکا در کتاب خاطرات خود با عنوان «انتخاب‌های دشوار» تصریح کرده که از سخنان برخی از کاندیداهای آن انتخابات (انتخابات ۱۳۹۲) درخصوص انتقاد به رویکرد هسته‌ای ایران و نحوه چرخش سانتریفیوژها، غافلگیر و البته شاد و مسرور شده است.البته در جریان همان مناظرات سال۹۲، برخی از بداخلاقی‌های مناظرات۸۸ تکرار شد و شاهد بودیم که یکی از کاندیداها که بعدا پیروز رقابت‌های انتخاباتی شد، به نامزد مخالف، نسبت ناروا و دروغ «حمله گازانبری به دانشجویان» را داد!
سکانس سوم؛ استخفافِ رقیب با ناجوانمردی
در جریان مناظرات انتخاباتی سال۱۴۰۰، اگرچه از حجم بداخلاقی‌های مناظراتی ادوار گذشته تا حدود قابل‌توجهی کاسته شده بود و دیگر شاهد شکسته شدن خطوط قرمز نظام و اهانت‌ها و تهمت‌ها نبودیم، اما باز هم معدودی از کاندیداها، بی‌اخلاقی پیشه کردند؛ ازجمله آنکه یکی از نامزدها که سرانجام به نفع نامزد همقطارش کناره‌گیری کرد، در یکی از مناظرات با علم به اینکه نامزد دیگر، دارای مدرک دکترای «فقه و حقوق خصوصی» است و استاد راهنمای وی نیز شخصیتی همچون «مصطفی محقق داماد» بوده است، اما باز هم در اقدامی مغایر با اخلاق و نزاکت و دیسیپلین سیاسی، او را متهم کرد که ۶کلاس بیشتر سواد ندارد! هدف مشارالیه از این کار نیز کمک به تولید و ساخت شعار تخریبی و ترجیع‌بند انتخاباتی علیه نامزد جناح رقیب بود!