آگاه: همچنین یکی از نتایج درخشان سیاست خارجی دولت سیزدهم، تقویت محور مقاومت و افزایش انسجام و هماهنگی درونی بین اعضای محور مقاومت است که اوج این سیاست را می‌توان بعد از هفتم اکتبر۲۰۲۳ مشاهده کرد. وزیر شهید دکتر امیرعبداللهیان، بعد از ۷اکتبر با سفرهای متعدد به کشورهای منطقه، حضور فعال و اثرگذار در مجامع منطقه‌ای و بین‌المللی مانند اجلاس جده، مجمع عمومی و شورای امنیت سازمان ملل و با مواضع قاطع، شفاف، مدبرانه و شجاعانه خود در حمایت از جبهه مقاومت و در دفاع از مردم، زنان و کودکان مظلوم غزه، نقشی محوری و سازنده در تقویت محور مقاومت و انسجام‌بخشی بین اعضای جبهه مقاومت داشت؛ ازاین‌رو تقویت سیاست همسایگی، فعال شدن دیپلماسی اقتصادی، سیاست خارجی متوازن و توسعه چندجانبه‌گرایی، فعال شدن در مجامع بین‌المللی و پویایی پیگیری‌های حقوقی ازجمله سایر دستاوردهای دولت شهید رئیسی محسوب می‌شود.
به گزارش آگاه، اما با نزدیکی به چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری ۶نامزد راه‌یافته مواضع دولت خود در عرصه سیاست خارجی را کم و بیش مطرح و مبانی آن را برای مردم تشریح کردند.
سپهر سیاست خارجی از نگاه ۶ نامزد
بررسی مواضع انتخاباتی مصطفی پورمحمدی بیانگر این موضوع است که او در حوزه اقتصاد و سیاست خارجی کشور یکی از مهم‌ترین مشکلات را موضوع تحریم‌ها می‌داند و در همین چارچوب در کنار تلاش برای ناکارآمد کردن تحریم بر انجام مذاکرات برای رفع تحریم‌ها نیز تاکید دارد و در این ارتباط باتوجه‌به سوابقش خود را مذاکره‌کننده‌ای قوی می‌داند.
بررسی مواضع انتخاباتی امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی بیانگر این موضوع است که باید بتوانیم با قدرتمند کردن ایران و توسعه اتحادیه‌ها موازنه قوای بین‌المللی را تغییر دهیم. این نامزد همچنین تاکید دارد که در دولت سیزدهم دیپلماسی عزتمندانه و عملگرا جایگزین دیپلماسی التماسی و متوهمانه شد و ۱۷ تا ۱۸دستاورد خارجی در دولت شهید رئیسی داشته‌ایم.
همچنین بررسی مواضع انتخاباتی علیرضا زاکانی در این بخش بیانگر آن است که وی عملیات «طوفان الاقصی» و «وعده صادق» یک اعتبار مضاعف برای ایران محسوب کرده و می‌گوید عناصر سیاست خارجی دولتش مبتنی بر ایده‌محوری و فعالیت در سطوح پنج‌گانه است و به ارتباط با همسایگان و عمق‌بخشی محور مقاومت و ایجاد پیوستگی فرهنگی با ملت‌ها توجه خواهد کرد. همچنین مسعود پزشکیان در حوزه سیاست خارجی بر این اصل تکیه دارد که سیاست خارجی نقشی تعیین‌کننده در زندگی مردم داشته و شعاری را که مردم را از قافله توسعه عقب بیندازد نخواهد داد. وی همچنین تاکید دارد که ایران نباید در دنیا منزوی بوده و جوانانش حسرت دیگر کشورها را بخورند.
سعید جلیلی نیز در این بخش معتقد است؛ امروز در سیاست خارجی فرصت‌های بسیار فراوانی داریم که اگر برنامه داشته باشیم می‌توانیم از آن نفع حداکثری کسب کنیم. وی همچنین تاکید دارد که سیاست خارجی باید به ارزآوری کشور کمک کند، لذا ما امروز فرصت‌های اقتصادی در دنیا داریم ولی دنیا را نباید در سه یا چهار کشور خلاصه کنیم. همچنین محمدباقر قالیباف نیز تاکید دارد که سیاست خارجی برایش بسیار با اهمیت و رکن رکین دولتش خواهد بود. از منظر او، همه دستگاه‌های دولتی یک طرف و ازلحاظ اهمیت، دستگاه دیپلماسی در سویی دیگر قرار دارد و بر این مسئله تاکید دارد که بخش مهمی از مسائل کشور در حوزه‌های مختلف ریشه در عملکردمان در اجرای سیاست‌های خارجی دارد.
لزوم توسعه سیاست متوازن در عرصه سیاست خارجی
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس یازدهم و نماینده مجلس دوازدهم درباره رویکرد سیاست خارجی در دولت چهاردهم در گفت‌وگو با «آگاه» گفت: سیاست خارجی در هر مقطعی از شرایط منطقه و نظام بین‌الملل، تفاوت خاص خود را داشته و باید متناسب با این تفاوت‌ها، تاکتیک‌ها چیدمان شود. عباس گلرو با اشاره به رویکرد سیاست خارجی در دولت شهید رئیسی گفت: در دولت شهید رئیسی رویکردهای مناسبی آغاز شد؛ از این رو در این دولت تاکید بر توسعه روابط با همسایگان در همه زمینه در دستورکار قرار گرفت. وی با اشاره به توسعه رویکرد دولت شهید رئیسی در افزایش روابط چندجانبه و دوجانبه با کشورهایی که خللی در روابط ما با این کشورها وجود داشت، ادامه داد: ازاین‌رو توسعه روابط با کشورهایی نظیر عربستان، کویت و امارات خوب پیش رفت.
این نماینده مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه چندجانبه‌گرایی در دولت سیزدهم به‌خوبی پیش رفت، ادامه داد: این موارد در پیوستن ایران به اجلاس شانگهای، اوراسیا و بریکس نمود عینی پیدا کرد. لذا این مجموعه‌ها از مجموعه‌های قدرتمند دنیا هستند که بیش از نیمی از جمعیت دنیا را دارا هستند؛ بنابراین ما اگر قصد داریم موفق شویم باید به چندجانبه‌گرایی روی بیاوریم؛ بنابراین این موارد باید در دولت آینده دوباره ادامه پیدا کند.
گلرو بیان کرد: همچنین حضور ما باید در سازمان‌های بین‌المللی تقویت شود، یعنی ما در سازمان ملل، چه در نیویورک و چه در ژنو باید حضور مقتدرانه‌ای داشته باشیم. بنابراین این حوزه‌ها باید تقویت شود تا ما بتوانیم قدرتمندانه در مراکزی که سکوهای اول دفاع از دیپلماسی است، موفق عمل کنیم. وی تاکید کرد: دولت بعدی باید یک سیاست متوازن در عرصه سیاست خارجی را پیگیری کند، آن هم بدین معنا که به یک حوزه جغرافیایی و یک موضوع اکتفا نکند؛ به عنوان مثال، دولتی روی کار می‌آید و تاکید دارد که قصد داشته تعامل با اروپا و غرب پیگیری کند و دیگری می‌گوید به‌سمت شرق می‌رود؛ لذا سیاست خارجی عرصه تنوع‌بخشی به روابط به همه حوزه‌هاست و پنج قاره را شامل می‌شود؛ بنابراین حتی ما باید با اروپا نیز کار کنیم و نمی‌توانیم بگوییم چون سیاست ما شرق‌محور است اروپا را فراموش کنیم. ما باید یک سیاست متوازن را در دستورکار خود قرار دهیم. این نماینده مجلس شورای اسلامی بیان کرد: به‌ویژه اینکه سیاست خارجی از ماهیت نظامی و امنیتی فاصله گرفته، البته این موارد هنوز ازلحاظ تئوریک کنار نرفته است. با این حال اقتصاد در عرصه سیاست خارجی امری مهم است و رهبری هم در دیدار با کارگزاران نظام به نقش دیپلماسی اقتصادی تاکید داشته‌اند؛ بنابراین دیپلماسی اقتصادی باید در دولت بعد به‌جد تقویت شود.
دنیا در چند کشور خلاصه نمی‌شود
همچنین علیرضا عباسی در گفت‌وگو با «آگاه» معتقد است: باید منطقه و محور مقاومت در سیاست خارجی دولت چهاردهم، جدی گرفته شود. وی با اشاره به عملیات وعده صادق بیان کرد: این عملیات منجر به نقطه عطفی در دنیا و منطقه شد لذا سکاندار سیاست خارجی در دولت آینده باید به این موضوع توجه جدی داشته باشد. این نماینده مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه سیاست خارجی در دولت آینده باید عزت به‌دست‌آمده محور مقاومت را ارتقا دهد، بیان کرد: همچنین ما نباید ارتباط با دنیا را در دو تا سه کشور خلاصه کنیم. این در حالی است که کشورهای پیرامونی ما یکی از نقاط قوت ما محسوب می‌شوند. وی تصریح کرد: مبادلات اقتصادی و تجاری ما با ضعیف‌ترین کشور منطقه شاید از کل اتحادیه اروپا بیشتر باشد؛ لذا ما این کشورها را رها کردیم و به اتحادیه اروپایی نزدیک می‌شویم که کلا میزان مبادلاتمان با آنها دومیلیارد دلار هم نمی‌شود. عباسی بیان کرد: بنابراین دولت آینده باید یک نگاه جامع به روابط با کشورهای دنیا داشته باشد و دنیا را در چند کشور خلاصه نکند. دولت آینده باید با نگاه توان داخل و گسترش روابط با کل دنیا کار را پیش ببرد. این دولت در عرصه سیاست خارجی باید منافع ملت ایران را تعقیب کند.
حسینی مطرح کرد
راه‌اندازی بازار ارز توافقی؛ مسیری برای بازگشت ارز صادرات
نماینده مردم «تنکابن و رامسر» در گفت‌وگو با «آگاه» در ارزیابی خود از اقدام بانک مرکزی در ایجاد و راه‌اندازی بازار ارز توافقی برای صادرکنندگان، گفت: بالاخره تجارب گذشته نشان می‌دهد اگر بازاری را که ما اسم آن را بازار رسمی می‌گذاریم، پوشش کافی برای مبادلات در حوزه کالاها و خدمات مختلف را نداشته باشد، لاجرم متقاضیان این بازار یا حتی عرضه‌کنندگان، به‌اصطلاح، به محل و جای دیگری کوچ خواهند کرد و این مسئله نهایتا منجر به توسعه بازارهای غیررسمی خواهد شد.
سید شمس‌الدین حسینی، نماینده مجلس دوازدهم ادامه داد: در زمانی که ما دچار یا دارای بازارهای موازی باشیم ناخواسته می‌بایست شاهد انواع مشکلات شویم؛ یکی از این دست مشکلات این است که بخشی از معاملات تحت پوشش قرار داده نشود با وجود اینکه ممکن است حتی این نیازها، ازجمله نیازهای ضروری کشور باشد. وی با بیان اینکه بازار موازی اصولا بازار غیرشفافی است، تاکید کرد: در این صورت، ما شاهد این خواهیم بود که رانت‌هایی در داخل کشور شکل گیرد. طبیعتا هرچه بانک مرکزی توفیق توسعه بازار را به دست بیاورد و انعطافی را در بازار ارز و نرخ ارز حاکم و ایجاد کند، امکان تسویه و بازگشت ارز صادرات و همچنین پوشش مبادلات بیشتر فراهم خواهد شد.
حسینی تصریح کرد: همچنین این امر باعث می‌شود تا به نوعی حتی صادرکنندگان رغبت بیشتری به صادرات پیدا کرده تا در سازوکارهای رسمی، ارز خود را بازگردانده و ما به سمتی حرکت کنیم که شکاف بازار ارز رسمی و غیررسمی در نرخ، کاهش پیدا کرده و رفته‌رفته بازار رسمی بر بازار غیررسمی ارز غلبه پیدا کند.