۲۷ تیر ۱۴۰۳ - ۱۱:۱۱

زهرا بذرافکن-خبرنگار گروه فرهنگ: طبق آنچه تاکنون اعلام شده است، پنج کارگروه برای تشکیل کابینه دولت ریاست‌جمهوری منتخب مردم شکل گرفته است که از این تعداد کارگروه انتخاب وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پیش از همه و از چند روز قبل آغازبه‌کار کرده، جلساتش را تشکیل داده و با برخی از صاحب‌نظران و کارشناسان این حوزه دیدار و گفت‌وگو کرده است.

آگاه: مطابق شنیده‌ها مسعود پزشکیان برای افراد پیشنهادی کابینه دو شرط مشخص کرده است؛ اول آنکه از میان پنج نفر پیشنهادی سه نفر باید از چهره‌های جدید و بدون سابقه وزارت در دولت‌های گذشته باشند و دوم، میانگین سنی کابینه پیشنهادی بیش از ۵۵سال نباشد. در روزهای اخیر، اسامی افراد حاضر در کارگروه انتخاب گزینه‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت جدید به شکلی غیررسمی اعلام شده است که در ادامه گزارش به مروری بر کارنامه و حوزه تخصصی برخی از این افراد می‌پردازیم.

فهرست اعضای کارگروه انتخاب وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به شرح زیر است: علیرضا تابش، محمدرضا جوادی یگانه، برزین ضرغامی، سیدمحمد بهشتی، محمدمهدی حیدریان، علیرضا رضاداد، امین عارف‌نیا، محمدجواد حق‌شناس، مرتضی کاظمی، سروش راسخ، احمد مسجدجامعی، محمدمهدی عسگرپور، فریدون عموزاده خلیلی، علی‌اصغر سیدآبادی، علی غیاثی، نادره رضایی، ارسطو یاری، محمدعلی خسروی، سیدحمید سیدی، علی‌اصغر شفیعیان، سیدمجتبی حسینی.

ریاست کمیته


علیرضا تابش، ریاست کارگروه انتخاب وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی را برعهده دارد. او بیش از همه با مدیریت هفت‌ساله در بنیاد سینمایی فارابی از سال۱۳۹۳ تا ۱۴۰۰ شناخته می‌شود. او زمانی که بحث انحلال این بنیاد سینمایی مطرح شده بود بر مسند ریاست آن تکیه زد و بعد از هفت سال اعداد و ارقام نشان‌دهنده رشد و پیشرفت ویژه‌ای در این سازمان نبود.  تابش با سینما به‌طور جدی به حوزه فرهنگ وارد شده و از عضویت در هیات امنای انجمن سینمای جوانان ایران کارش را آغاز کرده و بعد از آن در دوران وزارت مصطفی میرسلیم با عنوان کارشناس فرهنگ عمومی یزد وارد این وزارتخانه می‌شود. او همچنین در سازمان میراث فرهنگی برای چند سال مشغول‌به‌کار بوده است. یکی از ایده‌های پرسروصدای او در زمان سکانداری بنیاد سینمایی فارابی برای کمک به اصلاح گردش سرمایه در این سازمان طرح ورود سینما به بورس بود که بعد از بحث و اظهارنظرهای بسیار درنهایت بی‌نتیجه ماند. او موفق شده چند مرتبه به‌عنوان مدیر نمونه در جشنواره شهید رجایی (سال۱۳۸۴)، در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (۱۳۸۳) و دستاوردهای دیگری از این دست را از آن خود کند. عمده فعالیت‌های فرهنگی او به دهه‌های ۸۰ و ۹۰ بازمی‌گردد. 

نخبه دانشگاهی کارگروه 


 محمدرضا جوادی‌ یگانه، دانشیار گروه جامعه‌شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران است. او دکتری جامعه‌شناسی را از دانشگاه تربیت مدرس دریافت کرده است و بیش از همه با پژوهشگری  و نویسندگی در حوزه تخصصی‌اش یعنی جامعه‌شناسی شناخته می‌شود و به‌واسطه حضور و فعالیت در شبکه‌های مجازی از چهره‌ای عمومی، دست‌کم در جامعه دانشگاهیان برخوردار است. او ریاست پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات را از سال۱۳۹۳ به‌مدت سه سال عهده‌دار بوده و از سال۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران و معاونت پژوهشی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران را در کارنامه دارد. جوادی یگانه بیش از هشت اثر تالیفی و سه اثر ترجمه‌شده را نیز به انتشار رسانده است.  از حوزه‌های برجسته‌ای که او در پژوهش‌هایش مدنظر قرار داده، خلقیات و اخلاق عمومی در جامعه ایرانی است. در ذیل همین موضوع نیز او در سال۱۴۰۰ درحالی‌که معاونت امور اجتماعی شهرداری تهران را برعهده داشت با انتشار تصویری از بخشنامه‌ای که نشان دادن چهره سیاه حاجی فیروز را به‌عنوان نمادی از نژادپرستی در نظر گرفته و از نمایش آن در کارناوال‌های نوروزی پرهیز می‌شد بحث‌های بسیاری در عرصه عمومی پیرامون این موضوع شکل داد و بعد از آن در رسانه‌ها به توضیح این اقدام پرداخت. 

نخبه غیردانشگاهی


 سیدمحمد بهشتی شیرازی نیز از اعضای کارگروه انتخاب وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی است که در میزگرد تخصصی فرهنگ با مسعود پزشکیان به‌عنوان کارشناس فرهنگی همراه بود. او در کارنامه در زمینه‌ فرهنگ و هنر سمت‌هایی همچون مدیر جشنواره بین‌المللی فیلم فجر در سال‌های۶۲ تا ۷۲ و مدیریت‌ عامل بنیاد سینمایی فارابی در سال‌های۶۲ تا ۷۳ دارد. همچنین از ابتدای سال‌های آغازبه‌کار نظام مقدس جمهوری اسلامی به صداوسیمای ملی دعوت شده و در آن سمت‌هایی چون مسئول پخش، مدیریت تولید، مدیریت تشکیلات و مدیریت گروه فیلم و سریال شبکه اول را تجربه کرده است. بهشتی از اعضای موسس خانه سینما و موزه سینمای ایران است و در سال‌های ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۳ نیز مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و در سال‌های پایانی دهه۷۰ تا اوایل دهه۸۰ نیز معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رییس سازمان میراث فرهنگی کشور بوده است. او در سمت‌های دیگری در زمینه‌های غیرفرهنگی نیز در طول سال‌های فعالیتش کار کرده است. 

نماینده دانشگاهیان


 برزین ضرغامی دکترای جغرافیای سیاسی دارد و در کارنامه فعالیت‌ها و سمت‌هایی ازجمله عضویت در هیات‌علمی جهاد دانشگاهی کشور، معاونت فرهنگی و هنری سازمان زیباسازی شهر تهران، مدیریت کل مرکز فعالیت‌های قرآنی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مشاور امور اجرایی معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، عضویت در هیات‌مدیره و معاونت موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران و نیز دبیری و عضویت در شورای سیاست‌گذاری کتاب شهرداری تهران را دارد. به‌علاوه او در دوره‌ای مدیریت کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران را بر عهده داشته و در همان دوره از او در جشنواره شهید رجایی در کنار دیگر مدیران منتخب تجلیل می‌شود.   

مدیر دستگاهی


 محمدمهدی حیدریان در کارگروه انتخاب وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به‌عنوان مدیر دستگاهی معرفی شده است. او نیز همچون برخی دیگر از اعضای این کارگروه، آغازبه‌کار در حوزه فرهنگ و هنر را با سینما شروع کرده است. حیدریان در سال‌های بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در کنار دیگر فعالان این حوزه به توصیه شهید آیت‌الله بهشتی با تشکیل موسسه‌ای به نام آیت فیلم، اقدام به ساخت فیلم‌های انقلابی، اسلامی مانند «جنگ اطهر» می‌کنند تا سینمای ایران بعد از انقلاب به نحوی بازسازی و نوسازی شود. او بعد از آن در عناوینی چون مدیریت کل همکاری‌های سمعی و بصری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مدیرکل نظارت و ارزشیابی امور سینمایی و سمعی و بصری وزارت فرهنگ و ارشاد، مدیرعامل سیمافیلم، مدیریت شبکه جهانی جام‌جم، معاونت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در امور سینمایی و سمعی و بصری، ریاست گروه تخصصی سینما در فرهنگستان هنر و چندین مسئولیت رسمی دیگر در حوزه فرهنگ و هنر خدمت کرده است. 

نماینده غیردانشگاهی


 علیرضا رضاداد از چهره‌های مدیریت فرهنگی است که از سال‌های اوایل انقلاب اسلامی در این حوزه آغاز به کار کرده است. او ۶دوره دبیر جشنواره بین‌المللی فیلم فجر و ۶دوره دبیر جشنواره فیلم کودک بوده و اکنون نیز به عنوان مشاور ارشد سازمان سینمایی در حال فعالیت است. رضاداد تا سال۱۳۶۰ با وزارت آموزش‌وپرورش به‌عنوان کارشناس واحد کتاب همکاری کرده و بعد از آن برای ۶سال به شورای طرح و برنامه‌ و سپس مسئولیت بخش تولید گروه کودک و نوجوان شبکه اول سیما را برعهده گرفته است. او از سال۱۳۶۶ به‌عنوان مدیر طرح و برنامه و نیز قائم‌مقام شبکه دوم سیما انتخاب شد. رضاداد در سال‌های بعد در سمت‌هایی مثل عضویت در هیات‌مدیره تولید سیما فیلم، مدیرکل تولید سیمای جمهوری اسلامی ایران و عضویت در هیات‌مدیره مجمع سینمای کودک و نوجوان فعال بوده است. 

نماینده ستاد


 امین عارف‌نیا در دوره‌های متفاوتی در سمت‌هایی مانند ریاست مرکز روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی میراث فرهنگی و صنایع دستی در دوران ریاست محمدعلی نجفی در این سازمان و بعد از آن در همکاری با شهرداری تهران به‌عنوان مشاور شهردار و رییس مرکز ارتباطات و امور بین‌الملل فعال بوده است. او در ادامه در اوایل دهه۹۰ به‌عنوان مدیرکل حوزه ریاست و روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی معرفی می‌شود. عارف‌نیا در سال ۱۴۰۱ توسط رییس موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) به سمت معاونت فرهنگی، هنری و ارتباطات این موسسه منصوب شد که همچنان در این سمت فعالیت می‌کند. 

نماینده اصلاحات


 محمدجواد حق‌شناس، کارشناسی و کارشناسی‌ارشد و دکتری را از دانشگاه تهران و دانشگاه آزاد در رشته‌های علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دریافت کرده است و بعد از آن با آغاز فعالیت سیاسی در شورای مرکزی حزب اعتماد ملی در ادامه خانه احزاب را تاسیس و به‌عنوان عضو و رییس ائتلاف جبهه اصلاح‌طلبان فعالیت می‌کند. او فعالیت‌های رسانه‌ای و روزنامه‌نگاری همچون مدیریت مسئول روزنامه اعتماد ملی، هفته‌نامه نیمروز و پایگاه خبری روزفام را در کارنامه دارد. علاوه‌برآن، او فعالیت در سمت مشاور سازمان میراث فرهنگی و معاونت سیاسی استانداری تهران و حضور در پنجمین دوره شورای شهر تهران را نیز در کارنامه دارد. همانطور که از عنوان او در این کارگروه پیداست، او بیش از همه در زمینه‌های سیاسی جبهه اصلاحات حضور و فعالیت داشته است.

وزیر ادوار


 احمد مسجدجامعی که کار اجرایی را به‌عنوان کارشناس کتب درسی با آموزش‌وپرورش آغاز کرده است بیش از همه با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دوره ریاست‌جمهوری سیدمحمد خاتمی شناخته می‌شود. او معاون فرهنگی عطاالله مهاجرانی بود و بعد از استعفای او به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت اصلاحات منصوب شد. او در بنیان‌گذاری بسیاری از فعالیت‌های فرهنگی بین‌المللی مانند نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و نیز نمایشگاه بین‌المللی قرآن و خانه کتاب همکاری و مشارکت داشته است. 
از دیگر فعالیت‌های او می‌توان به دبیری شورای اجتماعی وزارت کشور، مسئول کمیته جوانان ستاد شورای عالی انقلاب فرهنگی، مدیرکل طرح و برنامه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، عضو نخستین هیات‌منصفه مطبوعات، معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، عضو هیات‌مدیره انجمن آثار و مفاخر فرهنگی کشور طی سه دوره، معاون پژوهشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، رییس شورای فرهنگ عمومی، مشاور  رییس‏‌جمهوری در امور جوانان در سال۱۳۷۶ و عضو شورای عالی معماری و شهرسازی کشور تا سال۱۳۸۴ اشاره کرد. 

دیگران
در این فهرست نام افراد دیگری چون مرتضی کاظمی و سروش راسخ به‌عنوان نماینده بخش خصوصی، محمدمهدی عسگرپور به‌عنوان نماینده صنفی، فریدون عموزاده خلیلی و علی‌اصغر سیدآبادی به‌عنوان نماینده مردم‌نهاد، علی غیاثی به‌عنوان نماینده استان‌ها، نادره رضایی به‌عنوان نماینده بانوان، ارسطو یاری به‌عنوان نماینده مذاهب، محمدعلی خسروی به‌عنوان نماینده روحانیت و جامعه قرآنی، سیدحمید سیدی به‌عنوان نماینده اقوام و دبیر کمیته، علی‌اصغر شفیعیان به‌عنوان نماینده ستاد و نیز سیدمجتبی حسینی به عنوان نماینده مدیر ادوار وزارتخانه معرفی شده‌اند. 

از این کارگروه کدام افراد پیشنهادی بیرون می‌آیند؟
طبق آنچه تاکنون گفته شده و به نظر منطقی می‌آید دعوت از این افراد برای عضویت در این کارگروه یک معنای ضمنی نیز دارد که آن هم پیشنهاد نشدن آنها به‌عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت جدید است؛ بنابر این پیش‌فرض، احمد مسجدجامعی از فهرست احتمالی‌های وزارت فرهنگ حذف می‌شود و از طرفی نیز افرادی که پیش از این به‌عنوان وزرای پیشنهادی محتمل برای وزارتخانه فرهنگ و ارشاد اسلامی مطرح بودند مانند علی مطهری، حسین انتظامی، سیدعباس صالحی و سیدرضا صالحی‌امیری به قوت خود در فهرست احتمالی‌ها باقی می‌مانند. 
از فهرست اعضای این کارگروه یک ایده دیگر را نیز می‌توان استخراج کرد. افراد در سطح مدیر فرهنگی بیشتر کسانی هستند که فارغ از جبهه‌های سیاسی در دوره‌های مختلف و در سمت‌های مختلف خدمت کرده‌اند اما افرادی که در سطوح دیگر سیاسی مانند وزیر ادوار حضور دارند، بیشتر در دوران دولت‌های اصلاحات مشغول بوده و اوج فعالیت‌هایشان منحصر به این دوران است. بااین‌حال باید دید از این کارگروه با ترکیبی که ذکر شد چه پیشنهاداتی بیرون می‌آید.