آگاه: درباره لشکر سایبری دوست و دشمن زیاد شنیدهایم اما کمتر شده این بحث را رهبر انقلاب آن هم در دیداری که رؤسای حاضر و آینده دو قوه کشور حضور دارند مطرح کرده باشند؛ موضوعی که بین مباحث مهم رهبری در دیدار اخیر شاید کمتر دیده شد اما اهمیتش کمتر از بقیه سخنان نبود: «بنده کاملا اعتقاد و اطلاع دارم که لشکر سایبری دشمن منتظر سوءاستفاده است؛ گاهی اوقات آنها از زبان رقیب سیاسی شما به شما دشنام میدهند، برای اینکه شما را عصبانی کنند؛ یا به شخصیت مورداحترام شما، یا یک شخصیت موجّه دینی یا سیاسی اهانت میکنند، برای اینکه شما را برافروخته کنند؛ این هم هست. به این هم بایستی توجه داشت؛ یعنی هر چه شما در فضای مجازی میبینید، اگر برخلاف نظر شماست، همیشه باور نکنید که این را آن کسی که رقیب سیاسی یا مخالف سیاسی شماست، گذاشته؛ نه، ممکن است دشمن مشترک هر دوی شما گذاشته باشد.»
این بیانات بیش از پیش اهمیت سواد رسانهای را نشان میدهد. در روزگاری که بسیاری از کشورهای همسایه و رقیب و دشمن انواع لشکرهای سایبری انسانی و رباتی راه انداختهاند که میتواند هر مخاطبی را تحتتاثیر و به اشتباه بیندازد، سواد رسانهای، یکی از مهارتهای مهم برای هر کاربر رسانهای است.
اما چرا سواد رسانهای مهم است؟
۱. تشخیص فیکنیوز: فیکنیوز یا خبرهای جعلی، مطالبی هستند که بهصورت هدفدار تحریف یا جعل شدهاند تا مخاطبان را به گمراهی بکشانند. این اخبار به شیوهای تولید میشوند که مخاطب غیرحرفهای و فاقد سواد رسانهای به اشتباه میافتد و خود به نشر و باورپذیری آن دامن میزند.
۲. پیشگیری از اثرات و نفوذ منفی رسانه: با سواد رسانهای اطلاعات را به شیوهای بهتر دریافت کنیم و از رسانهها به شیوهای سازنده استفاده کنیم. بهجای اینکه گردانندگان رسانهها از ما استفاده کنند، ما از رسانهها استفاده کنیم. رسانهها با این حجم از تولیدات پررنگولعاب میتوانند تاثیرات منفی فراوانی بر روان مخاطبان داشته باشند. نگاه بادقت به رسانه به ما کمک میکند تا از این تاثیرات جلوگیری کنیم.
۳. تفکر انتقادی: این دانش مهارت تفکر انتقادی را تقویت میدهد. ما میآموزیم که اطلاعات را ارزیابی کنیم و از تعصبات دوری کنیم. این مهارت به ما کمک میکند تا از تاثیرات منفی رسانهها محافظت کنیم.
۴.حفظ اطلاعات: کاربران رسانهها باید از اطلاعات و حریم شخصیشان در دنیای دیجیتال حفاظت کنند و از سرقت اطلاعات جلوگیری میکند و این با دانش رسانه شدنی است.
۵. توانایی تفسیر پیامهای رسانهای: سواد رسانهای به ما کمک میکند تا پیامهای رسانهای را تحلیل و تفسیر کنیم. این مهارت ما را قادر میسازد تا خود بدون کمک منتقدان از پس تعبیر و تفسیر رسانهها برآییم.
لشکرهای سایبری دنبال چه هستند؟ با صرف هزینههای فراوان، دستگاه محاسبات مخاطبان را تحت تاثیر قرار دهند و به اشتباه بیندازند. با سواد رسانهای میتوانیم توطئههایشان را خنثی، بهتر از رسانهها بهرهبرداری کرده و اطلاعات را با دقت و هوشمندی مصرف کنیم. این مهارت به ما کمک میکند تا پیچیدگیهای رسانهها را ساده کنیم و اطلاعات را بهطور هوشمندانه تجزیه و تحلیل کنیم و اطلاعات غلط را از درست تمیز دهیم. این مهارت به ما میآموزد که چگونه از رسانهها بهرهبری کنیم اما فریب رسانه را نخوریم.
فریب رسانه را نخوریم
محمد مقدم ـ دبیر گروه فضای مجازی
۲ مرداد ۱۴۰۳ - ۲۳:۲۶
این روزها میز مدیران کلان کشور پر شده از گزارشهایی که تعداد لایک و کامنت و بازدید مطالب شبکههای اجتماعی را برایشان در نمودارهای پرزرق و برق گزارش میدهد؛ گزارشهایی که شاید در جای خود کارکردهایی داشته باشند اما بدون تحلیل و بدون توجه به دستکاریهایی که این روزها ازسوی لشکرهای سایبری میتواند انجام شود ارزش چندانی ندارند.