۲۰ مهر ۱۴۰۳ - ۲۳:۴۲

دیپلماسی پارلمانی در کنار دیپلماسی عمومی و رسمی می‌تواند به پیشبرد اهداف سیاست خارجی و نظام کمک کند. در گذشته نیز موارد متعددی وجود داشت که با استفاده از ظرفیت‌های دیپلماسی پارلمانی، وساطتت کردند و مسائل بین دولت‌ها حل شد. روند افزایشی و رشد کمی و کیفی گروه‌های دوستی از مجلس اول تا دوازدهم بیانگر این واقعیت است که مجلس شورای اسلامی بخشی از تحرکات دیپلماسی پارلمانی خود را از طریق ساماندهی و جهت‌دهی به گروه‌های دوستی دنبال می‌کند و پیش‌بینی می‌شود باتوجه‌به تقویت جایگاه مجالس قانونگذاری در روابط بین‌الملل، نقش گروه‌های مذکور در روابط منطقه‌ای و بین‌المللی افزایش یابد.

آگاه: گروه‌های دوستی پارلمانی، یکی از ظرفیت‌های دیپلماتیک مهم مجلس شورای اسلامی است که نقش و جایگاه آنان در ساختار سیاست خارجی به‌طور محسوسی در حال افزایش است. درحال‌حاضر نیز شرایط منطقه و بین‌الملل به‌ویژه مسائل مربوط به جنگ غزه و لبنان ایجاب می‌کند که مجالس کشورها روابط بین‌پارلمانی را تقویت کنند و از طریق این ظرفیت مهم، خواستار توقف فوری جنایات رژیم غاصب صهیونیستی و آتش‌بس فوری در غزه و لبنان شوند. در همین راستا، عصر روز چهارشنبه (۱۸مهرماه) محمدباقر قالیباف، رییس مجلس شورای اسلامی به دعوت رییس مجلس تاجیکستان عازم دوشنبه، پایتخت تاجیکستان شد تا در یک نشست بین‌المللی پارلمانی به مناسب سی‌امین سال قانون‌گذاری در این کشور شرکت کند.

فرصت برای افزایش فشار جهانی به رژیم صهیونیستی
محمدباقر قالیباف، پیش از عزیمت به تاجیکستان درباره اهداف این سفر، گفت: فرصت بسیار مهمی است تا در سیاست قطعی دولت چهاردهم و مجلس دوازدهم برای ادامه توسعه روابط با همسایگان مخصوصا با کشورهای مشترک‌المنافع استفاده شده که تاجیکستان نقش جدی و اساسی دارد.
قالیباف، صبح روز پنجشنبه با رستم امامعلی، همتای تاجیک خود دیدار کرد و گفت: ملت ایران بسیار احساس برادری و نزدیکی نسبت به کشور تاجیکستان دارند، دلیل آن هم ارتباط تمدنی بین ایران و تاجیکستان، اشتراکات فرهنگی، زبانی، مذهبی و دینی عمیق و تاریخی است. قالیباف ادامه داد: توسعه حجم اقتصادی دو کشور در سال‌های اخیر تقریبا سه برابر بوده و حجم تعاملات اقتصادی بین دو کشور بالا رفته است. همچنین ملاقات‌هایی در سطوح دولت و پارلمان‌ها و ارتباط مردمی فراهم شده و لغو ویزا به این موضوع کمک کرده است. رییس مجلس همچنین با اشاره به امضای ۵۰سند همکاری در حوزه‌های مختلف بین دو کشور بیان کرد: امیدواریم بتوانیم این اسناد را اجرایی و عملیاتی کنیم. روابط دوکشور در حوزه حمل‌ونقل و ترانزیت باید توسعه پیدا کند. قالیباف با اشاره به رأی منفی دولت تاجیکستان در رابطه با مسائل حقوق بشری ایران در کانادا، بیان کرد: باید از رأی منفی تاجیکستان در محکومیت جمهوری اسلامی تشکر کنم؛ ظلمی که در حق جمهوری اسلامی ایران شکل گرفته به‌خاطر نگاه استکبارستیزی آن است. رییس مجلس با اشاره به نشست‌های منطقه‌ای و مجمع همکاری‌های اقتصادی عربی با کشورهای حوزه آسیای میانه بیان کرد: از مواضع شما در ارتباط با جزایر سه‌گانه و یکپارچگی سرزمین ایران و حمایت شما از نام همیشگی خلیج فارس و بیانیه‌های انتهایی این نشست‌ها که بیانگر مواضع شفاف و روشن شما بوده، تشکر می‌کنم.

ضرورت جلوگیری از رشد تروریسم در منطقه
وی با اشاره به ضرورت امنیت پایدار و جلوگیری از رشد تروریسم و همچنین قاچاق موادمخدر و اسلحه در منطقه بیان کرد: ما ازجمله کشورهای همسایه کشور افغانستان محسوب می‌شویم و مسائل و مشکلاتی در این کشور وجود دارد. همچنین مسائل جنگ اوکراین و روسیه و اوضاع نابسامان منطقه موضوعاتی است که هرگز نمی‌توانیم نسبت به آنها، هم از باب انسانی و هم اسلامی و همچنین از باب یک نگاه توسعه و امنیت پایدار، بی‌تفاوت باشیم.
قالیباف با بیان اینکه نگاه ایران مبتنی بر توسعه سرزمینی نیست، بیان کرد: نگاه جمهوری اسلامی، حفظ بازدارندگی در مقابل ناامنی‌ها و دشمنی‌هایی است که دشمنان ما دارند. لذا نیازمند این هستیم که قدرتمند باشیم تا اگر مورد تهاجم قرار گرفتیم بتوانیم دفاع خوبی از خود داشته باشیم. وی در ادامه با اشاره به مباحث مربوط به انتقال آب بیان کرد: در بحث‌های انتقال آب، ما می‌توانیم از ذخایر آبی تاجیکستان برای بخش‌های شرقی ایران که نیازمند آب هستند، استفاده و از حوزه خدمات فنی و مهندسی در این بخش بهره ببریم.
قالیباف در ادامه با بیان اینکه ایران تحت یک تحریم ناجوانمردانه ازسوی آمریکایی‌ها قرار دارد، ادامه داد: این تحریم‌ها خلاف همه قوانین بین‌المللی علیه ایران وضع شده است. از این رو راه‌هایی وجود دارد که می‌تواند روابط اقتصادی بین دو کشور را افزایش دهد.

دیدار قالیباف با رییس‌جمهوری و رییس مجلس نمایندگان
همچنین قالیباف پیش از ظهر روز پنجشنبه با امامعلی رحمان، رییس‌جمهوری تاجیکستان نیز دیدار و گفت‌وگو کرد. همچنین رییس مجلس شورای اسلامی در ادامه و در محل سرای حکومتی دوشنبه، دیدار دوجانبه‌ای با محمدطاهر ذاکرزاده، رییس مجلس نمایندگان و هیات پارلمانی این کشور داشت. رییس مجلس شورای اسلامی بیان کرد: باید تاکید کنم که فعالیت‌های بین‌پارلمانی دو کشور در سطح خوبی قرار دارند و گروه‌های دوستی کشور با هم در تماس هستند. قالیباف با اشاره به امضای سند همکاری بین ایران و تاجیکستان، بیان کرد: درحال‌حاضر بخشی از این اسناد عملیاتی و بخشی از آنها به مرحله اجرا درنیامده است، لذا تلاش می‌کنیم این اسناد اجرایی شوند.
وی تاکید کرد: همچنین در سال۱۴۰۰ حجم مبادلات تجاری ایران و تاجیکستان ۱۲۰میلیون دلار بود اما درحال‌حاضر این حجم مبادلات به ۳۰۰میلیون دلار رسیده است و رشد خوبی را شاهد بوده‌ایم. وی با بیان اینکه ایران و تاجیکستان حتما می‌توانند روابط خود را توسعه دهند، اظهار کرد: حتی اگر نیاز باشد دو پارلمان در رابطه با توسعه روابط، قانونی تصویب کنند، این موضوع می‌تواند مدنظر قرار گیرد. قالیباف در ادامه با اشاره به مباحث مربوط به صلح و امنیت پایدار در منطقه بیان کرد: ایران و تاجیکستان هر دو در همسایگی افغانستان قرار دارند. به موجب مباحث مربوط به قاچاق موادمخدر و اسلحه و همچنین موضوعات تروریستی و حوادث تلخی که رژیم صهیونیستی در فلسطین و لبنان ایجاد کرده، کشورهای اسلامی و بشریت باید با هم همکاری داشته باشند. لذا کشورهای منطقه و مسلمان به‌ویژه ایران و تاجیکستان باید در این راستا دست‌دردست هم دهند تا مشکلات برطرف شود.

رژیم صهیونیستی مسیر توافق برای آتش‌بس را در پیش گیرد
محمدباقر قالیباف، رییس مجلس شورای اسلامی صبح روز جمعه، ۲۰مهرماه ۱۴۰۳ در کنفرانس بین المللی «سی‌امین سالگرد تصویب قانون اساسی جمهوری تاجیکستان» سخنرانی کرد و گفت: جنایات و اقدامات تروریستی آشکار رژیم صهیونیستی در یک سال اخیر، نشان آشکار ناتوانی این رژیم در مقابله با ملت‌های فلسطین و لبنان است. رژیم صهیونیستی باید بداند با حملات هوایی و عملیات‌های ترور نمی‌تواند شکست‌های راهبردی خود را جبران کند و تنها سرعت اضمحلال موجودیت خود را شدت می‌بخشد؛ لذا به‌جای حملات هوایی و کشتن انسان‌های بی‌گناه بهتر است هرچه زودتر مسیر توافق برای آتش‌بس را که حداقل حقوق مردم غزه و لبنان را رعایت می‌کند، در پیش بگیرد. وی در ادامه از رؤسای مجالس و پارلمان‌های کشورها خواست تا در قبال اعمال خودسرانه و وحشیانه رژیم صهیونیستی بایستند، اظهار کرد: ما باید در ازبین‌بردن زنان و کودکان و تضییع حقوق اولیه مردم مظلوم فلسطین واکنش نشان داده و صدای آزادی‌خواهی و عدالت‌طلبی آنان باشیم. رییس مجلس شورای اسلامی پیشنهاد امضای پیمان هم‌گرایی پارلمانی میان کشورهای منطقه را نیز داد و گفت: اینجانب به نمایندگی از مجلس شورای اسلامی جمهوری اسلامی ایران، امضای «پیمان هم‌گرایی پارلمانی برای صلح و توسعه پایدار» میان پارلمان‌های کشورهای منطقه را پیشنهاد می‌دهم. این ابتکار می‌تواند شامل تشکیل یک شورای مشترک پارلمانی بین کشورهای منطقه، با هدف ترویج دیپلماسی چندجانبه و ایجاد سازوکاری برای گفت‌وگوهای منظم بین مجالس کشورها باشد. نهاد پارلمان، نماینده و تبلور اراده ملت‌هاست و ما به نمایندگی از ملت‌های خود، از هر نهاد و سازمان بین‌المللی که به‌دنبال صلح و ثبات و امنیت در منطقه است، دعوت به عمل می‌آوریم. این پیمان مسیری به‌سمت مذاکره با کشورهای منطقه و جهان برای رفع سوءتفاهمات و پیشبرد گفتگو خواهد بود. به این ترتیب، سفر دوروزه رییس مجلس شورای اسلامی و هیات پارلمانی ایران به تاجیکستان به پایان رسید.