آگاه: ۲۱مهرماه سال۱۳۲۹ یعنی ۷۴سال پیش انجمن خوشنویسان ایران تاسیس شد و به همین دلیل هم روز ۲۱مهرماه به‌عنوان روز ملی خوشنویسی نامگذاری شد و با درنظرگرفتن یک هفته برای این هنر باسابقه برنامه‌های مختلف و مرتبطی با این هنر در انجمن و سایر مراکز هنری برگزار می‌شود.
امسال خانه هنرمندان از ۲۱ تا ۲۸مهرماه میزبان نمایشگاه و هنرمندان حوزه خوشنویسی بود و پنجشنبه ۲۶مهرماه هم جشن بزرگ هفته خوشنویسی با حضور محمدمهدی احمدی، مشاور عالی وزیر فرهنگ و مدیرکل حوزه وزارتی، اساتید و هنرمندان عرصه خوشنویسی در کوشک باغ هنر برگزار شد.
در این مراسم، از دو کتاب «سرمشق‌های درویش» عبدالمجید طالقانی و «تاریخ سیر تحول خط نستعلیق» نوشته مسعود شیربچه و سعید خاقانی رونمایی شد و برخی از فعالان عرصه خوشنویسی مورد تقدیر قرار گرفتند.
محمدمهدی احمدی، مشاور عالی وزیر فرهنگ در این مراسم گفت: خوشنویسی به معنی زیبانویسی یا نوشتن همراه با خلق زیبایی است؛ گاهی درک خوشنویسی به‌عنوان یک هنر مشکل است. به نظر می‌رسد برای درک و لذت بردن از تجربه بصری خوشنویسی، هنرمند قصد دارد افزون بر نگارش یک متن، اثری هنری با ارزش‌های زیبایی‌شناختی خلق کند. وی افزود: عشق و علاقه وصف‌ناپذیر انسان به تلفیق خط و زیبایی در میان تمدن‌ها و فرهنگ‌های مختلف کاملا مشهود است. آنچه در دوران شکوفایی فرهنگ و تمدن اسلامی (که به دست مسلمانان) به وقوع پیوست، منجر به پیدایش انواع خوشنویسی اسلامی شد. همچنین شیفتگی مسلمانان نسبت به کتابت قرآن کریم موجب گشت تمام توان خود را برای هرچه زیباتر نوشتن آن به کار گیرند.
مشاور عالی وزیر فرهنگ تصریح کرد: قبل از دوران اسلام، خط پهلوی، اوستایی و میخی رواج داشت اما با ورود اسلام و پذیرش آن ازسوی ایرانیان، الفبای عربی جای خطوط قبلی را گرفت اما خوشنویسیِ خط الفبای فارسی، در میان هنرمندان ایرانی به مرتبه‌ای از کمال و زیبایی رسید که نقطه اوج هنرنمایی آنها در عرصه خط و خوشنویسی شد و خط، به هنری مقدس تبدیل شد. از ویژگی‌های این هنر، تاثیر آن بر سلامت جسمی و روانی انسان است که از باب نمونه چند اثر مثبتی را که بر آن مترتب است عرض می‌کنم.
احمدی ضمن اشاره به تاثیر هنر خوشنویسی بر بهبود کارکرد ذهن و مغز، تصریح‌کرد: هنر خوشنویسی نوعی چارچوب خاص برای نگارش حروف، کلمات و جملات است که رعایت آن باعث ایجاد زیبایی منحصربه‌فرد بصری می‌شود و می‌تواند شادی و لذت بسیاری را در روح و روان آدمی ایجاد و درنتیجه ما را به نوشتن بیشتر تشویق کند؛ این موضوع به توسعه و گسترش مسیرهای عصبی جدید و پیچیده منتهی می‌شود که درنهایت به افزایش کارایی مغز کمک می‌کند.
خوشنویسی؛ هنری جهانی
اما ممکن است خیلی‌ها فکر کنند هنر خوشنویسی محدود به شرق و کشورهای اسلامی است درحالی‌که اینطور نیست و در تقویم میلادی هم روزی با عنوان روز جهانی خوشنویسی وجود دارد و دومین چهارشنبه ماه آگوست هرسال با عنوان روز جهانی خوشنویسی نامگذاری شده است.
واژه خوشنویسی یا Calligraphy از قرن پانزدهم میلادی وارد دایره لغات فرهنگ‌های لاتینی شد و از قرن نوزدهم فراگیرتر و شناخته‌تر شد، بااین‌حال از گذشته‌های دور به‌ویژه در کشورهای خاور دور و کشورهای اسلامی ازجمله ایران، خوشنویسی به‌عنوان هنری شاخص مطرح بوده است.
در اروپا اگرچه از دیرزمان دولت و کلیسا به زیبانویسی توجه نشان می‌دادند (مانند کتیبه‌های رومی یا برخی نسخه‌های خطی انجیل) اما خوشنویسی یک هنر فرعی و وابسته به کتابخانه‌ها و محافل طلاب به شمار می‌رفت.
خوشنویسی چینی همچنین از کیفیت انتزاعی و تصویری خاصی برخوردار است که بیان اندیشه و احساس را ممکن می‌سازد و از این رو با نقاشی قرابت دارد. در کشورهایی مانند ژاپن و کره نیز تاحدی وضع به همین صورت است. به‌طورکلی در خاور دور هنر خوشنویسی هرچند بیشتر نزد کاهنان و متولیان امور مذهبی رواج داشت اما در کنار نقاشی رشد شگرفی کرد.
در ترکیه هم هنر خوشنویسی جزو هنرهای شاخص و مطرح است و هنرمندان بسیاری در این حوزه قلم می‌زنند. حدود سه سال پیش بود که همزمان با ایران ترکیه هم درخواست ثبت خوشنویسی را در میراث ناملموس یونسکو مطرح کرد و نهایتا هنر سنتی خوشنویسی ایران در فهرست آثار جهانی یونسکو ثبت شد. این پرونده با عنوان «برنامه ملی پاسداری از هنر سنتی خوشنویسی در ایران» در شانزدهمین جلسه کمیته بین دولتی حفاظت از میراث فرهنگی ناملموس به ثبت رسید.
ثبت در برنامه‌های خوب پاسداری یونسکو به این معنی است که هم میراث ناملموس موردنظر به جهانیان معرفی خواهد شد و هم پاسداری خوبی از آن صورت خواهد گرفت.
ترکیه هم موفق شد پرونده «خوشنویسی سنتی در هنر اسلامی» را به فهرست میراث فرهنگی ناملموس جهانی خود اضافه کند. اما در ادامه قصد داریم شما را با هنرمندان سرشناس و شاخص هنر خوشنویسی در ایران و جهان آشنا کنیم: پیش از هرچیز باید بگوییم که انتخاب بهترین خوشنویسان تاریخ ایران کار دشوار و امری سلیقه‌ای است اما درمورد برخی از آنها اتفاق‌نظر وجود دارد که جزو بهترین‌ها هستند.
چرا خوشنویسی؟
هنر خوشنویسی از جنبه‌های مختلفی دارای اهمیت و فایده است؛
حفظ میراث فرهنگی؛ خوشنویسی به‌عنوان یک هنر باستانی نقش مهمی در حفظ و انتقال فرهنگ‌ها و سنت‌های مختلف ایفا می‌کند.
افزایش تمرکز و آرامش؛ خوشنویسی هنری آرامش‌بخش است که می‌تواند سبب کاهش استرس و افزایش تمرکز افراد شود.
افزایش خلاقیت؛ این هنر به افراد این اجازه را می‌دهد تا آزادانه احساسات و عواطف خود را بیان کنند و سبب افزایش خلاقیت می‌شود.
ایجاد زیبایی و تاثیر بصری؛ خوشنویسی به متون زیبایی و جذابیت بصری می‌بخشد و می‌تواند تاثیر عمیقی بر مخاطب بگذارد.
تقویت حافظه و دقت؛ تمرین خوشنویسی به تقویت حافظه و دقت کمک می‌کند، زیرا نیازمند توجه بیشتر به جزئیات و پیگیری الگوهای خاص است. این فرآیند به یادگیری بهتر و ثبت موثرتر اطلاعات کمک می‌کند.
بهترین خوشنویسان قدیم ایران
میرعلی تبریزی مبدع خط نستعلیق و از مشهورترین و بهترین خوشنویسان تاریخ ایران
میرعماد حسنی قزوینی، استاد مسلم خط نستعلیق و یکی از تاثیرگذارترین و بهترین خوشنویسان تاریخ ایران
درویش عبدالمجید طالقانی (قرن یازدهم و دوازدهم هجری)، استاد مسلم خط شکسته نستعلیق و از نوابغ خوشنویسی ایران
عمادالکتاب (قرن سیزدهم هجری)، استاد برجسته خط نستعلیق
بهترین خوشنویسان معاصر ایران
سیدحسین میرخانی، بنیانگذار انجمن خوشنویسان ایران و از استادان برجسته خط نستعلیق
علی‌اکبر کاوه، استاد مسلم خط نستعلیق و یکی از بهترین خوشنویسان تاریخ ایران و چهره ماندگار خوشنویسی ایران
غلامحسین امیرخانی، استاد برجسته خط نستعلیق و یکی از مفاخر هنر ایران
سیدمحمد احصایی، خلاق و نوآور در خط نستعلیق و مبدع خط نقاشی
یدالله کابلی خوانساری، استاد برجسته خط نسخ و ثلث و یکی از پیشگامان خطوط معاصر
خوشنویسان مشهور جهان
یوهانس زوتر، خوشنویس سوئیسی با آثار زیبا و سبک‌های منحصربه‌فرد
ابن‌مقله، یکی از خوشنویسان مشهور عرب که در قرن‌های نهم و دهم میلادی می‌زیست. او به‌عنوان یکی از بنیان‌گذاران سبک‌های خوشنویسی عربی شناخته می‌شود.