آگاه: دشت زیبای سهرین در استان زنجان که به دشت آهوان نیز شناخته میشود، یکی از مناطق بسیار مهم زیستمحیطی کشور محسوب میشود. این دشت میتواند در بخش اکوتوریسم گردشگران داخلی و خارجی زیادی را به خود جذب کند. دشت سهرین زیستگاه گونههای جانوری ارزشمندی است که شاخصترین آنها آهوان زیبای ایرانی هستند.
دشت سهرین درحدود ۱۱کیلومتر عرض دارد و در ارتفاع ۱۶۵۰متری از سطح دریا واقع است. شیب متوسط این دشت در سمت جنوبغربی، به دو تا سه درصد میرسد. وسعت کلی سهرین را میتوان بیش از ۳۰هزار هکتار در نظر گرفت.
اقلیم منطقهای که این دشت در آن قرار دارد از نوع سرد و خشک محسوب میشود. دمای متوسط این دشت در طول سال در حدود ۱۰درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی سالانه این ناحیه هم در حدود ۷۱درصد است.
یکی از اصلیترین دلایلی که موجب شده تا سهرین به یک منطقه حفاظتشده تبدیل شود، ساکنان مهاجر آن است. دشت سهرین در فصل تابستان میزبان خیل عظیمی از آهوان زیبای ایرانی است که به اینجا مهاجرت میکنند. این آهوها بهصورت پراکنده از خردادماه تا آذرماه هر سال در این دشت مشاهده میشوند. آهوهایی که به دشت سهرین میآیند، آخرین بازماندگان آهوی ایرانی از نوع gazelle subgutturosa در شمالغرب کشورمان هستند. دشت سهرین بخشی از منطقه حفاظتشده سرخآباد زنجان محسوب میشود که در حدود ۴۰کیلومتری آن واقع است. این دشت در حوزه روستای سهرین و در نزدیکی فرودگاه زنجان قرار دارد.
در ارتفاعات دشت سهرین، قارچهای خوراکی (دنبلان)، ریواس، کنگر، کاکوتی، آویشن و برخی دیگر از گیاهانی دارویی و خوراکی یافت میشود. همهساله مردمی که در روستاهای اطراف این دشت زندگی میکنند برای جمعآوری برخی از این گیاهان ارزشمند بهسوی دشت سهرین میروند.
در دشت سهرین علاوهبر آهو، گونههای جانوری دیگری همچون گرگ، شغال، روباه، گراز، خرگوش، انواع چکاوک، عقاب طلایی، دلیجه، زنبورخوار، جغد، بحری و چند نمونه دیگر از جانداران مختلف در این دشت پهناور و زیبا به چشم میخورند.
در سال۱۳۵۷ سازمان حفاظت از محیطزیست که از اهمیت این دشت بهعنوان زیستگاه طبیعی برای گونههای مختلف جانوری آگاه بود، تصمیم به حفاظت از این منطقه گرفت. ازآنجاییکه بهعلت توسعه راهها، شهرها، مناطق مسکونی و خطوط انتقال برق و گاز، روند گذر این آهوها مختل و امکان ازبینرفتن و شکارشدن آنها نیز بیشتر میشد، حفاظت از این منطقه اجتنابناپذیر به نظر میرسید. ازاینرو، دشت سهرین در بهمنماه سال۱۳۵۷ با مصوبه شورای عالی حفاظت محیطزیست و در قالب بخشی از منطقه حفاظتشده سرخآباد تحت مدیریت سازمان حفاظت محیطزیست قرار گرفت.
در مهرماه سال۱۳۹۶ و در آخرین سرشماری در منطقه سهرین، فقط ۱۱۰۵رأس آهو شمارش شدهاند که این تعداد در مقایسه با چندین دهه قبل، روند کاهشی را نشان میدهد؛ بهگونهای که در سال۱۳۵۸ جمعیت این آهوهای مهاجر بالغ بر سههزار رأس شمارش شده بود و در سال۱۴۰۰ به زیر ۱۰۰۰هزار رأس رسیده است. این کاهش تدریجی جمعیت آهوها طی سالیان متوالی بهنوعی زنگ خطری زیستمحیطی برای این منطقه به حساب میآید.
توسعه کشاورزی در دشت سهرین زیستگاه آهوی ایرانی را در معرض خطر قرار داده است. تغییر کاربریهای غیرمجاز و تغییر الگوی کشت در منطقه هم باعث شده که آهوها این دشت را ترک کرده و بهسمت منطقه شکار ممنوع فیله خاصه در انتهای منطقه سرخآباد مهاجرت کنند. همچنین حضور شکارچیان، گلههای دام و چرای بیشازحد، حفر شدن چاههای متعدد و افزایش عبور ماشینآلات کشاورزی باعث شده است که آهوها نتوانند همچون گذشته با آرامش لازم و امنیت کافی در این زیستگاه طبیعی زندگی کنند.
ازآنجاکه دشت سهرین در منطقه حفاظتشده قرار دارد و باتوجهبه خطر انقراض آهوی ایرانی، توصیه میشود پیش از سفر و ورود به این منطقه با سازمان محیطزیست منطقه هماهنگ کنید و در صورت نیاز مجوزهای لازم را بگیرید.
روستای سهرین با جاذبههای تاریخی متعدد ازجمله دیدنیهای نزدیک به دشت سهرین است. تپه اربابی کوچک مربوط به هزارههای دوم و سوم پیش از میلاد، تپه تاریخی قرهقوشلان، قبرستانهای اربابی و نوهل متعلق به دوره اشکانی و ساسانی، حمام، مسجد و ارگ تاریخی از آثار تاریخی این روستا هستند. چشمه آبگرم وننق نیز از جاذبههای طبیعی دشت سهرین است که در روستای وننق قرار دارد.
۸ آبان ۱۴۰۳ - ۱۲:۰۴
دشت سُهرِین یکی از جاهای دیدنی زنجان به شمار میرود که در شمالغربی این شهر قرار دارد. این دشت، زیستگاه طبیعی نوعی آهوی زیبای ایرانی است و از این نظر یک منطقه پراهمیت طبیعی در شمالغرب کشورمان محسوب میشود.