آگاه: گروسی هم درباره سفرش به پایتخت ایران، گفت که ضروری است که ما در اجرای بیانیه مشترک توافقشده با ایران در مارس ۲۰۲۳ پیشرفت اساسی داشته باشیم. سفر من به تهران در این زمینه بسیار مهم خواهد بود.
چراغ سبز ایران برای تعامل با آژانس
او درحالی آخر هفته عازم تهران میشود که پیش از این و در دولت سیزدهم رایزنی و مذاکراتی با مسئولان وقت و سکاندار سازمان انرژی اتمی، محمد اسلامی داشت. این رفتوآمدها نشان از تعامل و همکاری ایران با آژانس بود؛ همکاریهای ما نیز تازگی ندارد و از زمانی که پرونده هستهای ایران در دولت اصلاحات گشوده شد تا به امروز همواره تعامل خود را به نحو مطلوب به منصه ظهور رساندهایم. در همین راستا، رییس سازمان انرژی اتمی ۹آبانماه در حاشیه جلسه هیات دولت با بیان اینکه تعامل ما با آژانس مستمر و روزانه است و مسئولان آژانس بینالمللی هستهای در حال رفتوآمد به کشورمان هستند، گفته بود: آژانس بینالمللی انرژی اتمی به موجب قوانین وظیفه دارد که به رژیم صهیونیستی اعتراض کند و ما هم همیشه در این رابطه به آنها تذکر دادهایم.
هرچند ایران گامهای خوب و رو به جلو برداشت اما در مقاطعی پالسهای شیطنتآمیز ازسوی آژانس نشان داده شده که نمونه آن تصویب قطعنامه علیه ایران در شورای حکام بود! شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی خردادماه سال جاری و پس از سه روز بحث و بررسی، به قطعنامه پیشنهادی بریتانیا، فرانسه و آلمان درباره پرونده هستهای ایران رأی مثبت داد؛ از ۳۵عضو شورا، ۱۲کشور به این قطعنامه رأی ممتنع، دو کشور رأی منفی (چین و روسیه) و ۲۰کشور رأی مثبت دادند.
قطعنامه از ایران میخواست که برای رفع نگرانیهای آژانس «فورا» با بازرسان همکاری کند و به ابهامهای موجود درباره برنامه هستهایاش پاسخ «قانعکننده» دهد. از جمله دیگر موضوعات مطرحشده در این قطعنامه درخواست از ایران برای لغو ممنوعیت حضور بازرسان خبره آژانس در این کشور بود.
آنچه مشخص است، قطعنامه مذکور با کارگردانی سه کشور اروپایی تهیه و تصویب شد و هدف آنها فشار آوردن به جمهوری اسلامی ایران برای پذیرش خواستهای غیرمنطقی طرف مقابل بود.
قطعنامهای که رنگ و بوی سیاسی میداد!
علاءالدین بروجردی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در همان مقطع در گفتوگویی ضمن بیان این مطلب که این قطعنامه به پیشنهاد سه کشور انگلیس فرانسه و آلمان برخلاف صحنه و فضای موجود بود، چون ما به همکاریهای خود با آژانس ادامه میدادیم، گفت: سه کشور انگلیس، فرانسه و آلمان میدانند که توافق برجام یک توافق دوطرفه بود و ما پذیرفتیم تا در ازای برداشته شدن تحریمها، محدودیتهایی را در بعضی بخشها اعمال کنیم. وی تاکید کرد: وقتی آمریکا در زمان ریاستجمهوری ترامپ از برجام خارج شد و تحریمها به حالت قبل بازگشت، رفع محدودیتهای پذیرفتهشده ازسوی ایران نیز طبق این توافق بوده و هست. مضافا بر اینکه ما با آژانس بینالمللی انرژی اتمی در این مدت همکاری کامل داشتهایم.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، قطعنامه ضدایرانی آژانس شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی را یک قطعنامه کاملا سیاسی خواند و پیشنهاد داد که ما در همکاریهای بازرگانی و اقتصادی خود با کشورهایی که به این قطعنامه سیاسی رأی مثبت دادهاند، تجدیدنظر کنیم.
ایران هیچگاه زیر میز ارتباطش با آژانس نزد و نخواهد زد اما درعینحال با صراحت تمام نقدهایش را در قبال عملکردهای این نهاد بینالمللی بیان میکند. چنانچه نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران در دفتر سازمان ملل و سایر سازمانهای بینالمللی مستقر در وین، در یادداشتی نظرات و ملاحظات ایران در مورد گزارشهای مدیرکل به شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی را در خصوص موافقتنامه پادمانی و نظارت و راستیآزمایی در جمهوری اسلامی ایران در پرتو قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) شورای امنیت سازمان ملل متحد منتشر کرد.
در این یادداشت تاکید شده بود: «تمام مواد و فعالیتهای هستهای ایران بهطور کامل به آژانس اعلام شده و از یک نظام راستیآزمایی بسیار قوی عبور کرده است. اگرچه جمهوری اسلامی ایران هیچ تعهدی برای پاسخگویی به سوالات آژانس بر اساس اسناد ساختگی و غیرمعتبر ندارد، بااینحال، ایران بهصورت داوطلبانه و رویکردی همکارانه، تمام اطلاعات لازم، اسناد پشتیبان و دسترسیهای درخواستی آژانس را ارائه کرده است.»
جمهوری اسلامی ایران بار دیگر ضمن تاکید بر اهمیت و ارزش همکاریهای ارائهشده به آژانس یادآوری میکند که این همکاریهای سازنده نباید ازسوی منافع سیاسی کوتهبینانه تضعیف شود. بر این اساس، آژانس موظف است در پرداختن به چنین موضوعاتی با هدف جلوگیری از تحریف تصویر بزرگتر همکاری بین ایران و آژانس، به شیوهای مجدانه عقلانیت خود را نشان دهد.
نکته جالبتوجه اینجاست که یادداشت رسمی ایران ۱۸شهریورماه ارسال شد و در ۱۲شهریورماه رافائل گروسی در گفتوگو با العربیه با بیان اینکه از رییسجمهور جدید جمهوری اسلامی ایران مسعود پزشکیان پاسخی دریافت کرده است، گفت: «او پیام قبلی من مبنی بر لزوم تعامل هر چه سریعتر برای برقراری گفتوگوی سازنده، روان و ملموس به منظور رسیدن به ضمانتهای معتبر درباره ماهیت صلحآمیز برنامه هستهای ایران را تایید کرد.»
وی درعینحال مدعی شد همچنان نکاتی وجود دارد که باید روشن شود و پاسخهایی که باید به آژانس داده شود که تاکنون ارائه نشده است؛ بنابراین این انتظار در جامعه بینالمللی وجود دارد و من خوشحالم که نامهای از رییسجمهور جدید دریافت کردم که او موافقت کرده که باید دیدار کنیم و باید سعی کنیم این کار را در زمان مناسب انجام دهیم.
بالاخره چهارشنبه نفر اول آژانس بینالمللی به کشورمان سفر میکند و به دیدار مسئولان هم خواهد رفت. هنوز خبری مبنی بر دیدار او با پزشکیان مخابره نشده است اما حتی اگر گروسی هم به دیدار رییسجمهور برود، حرفهایی را خواهد شنید که قبل از این از سوی نمایندگی ایران در آژانس اعلام شده بود. جمهوری اسلامی ایران در همکاری با آژانس با فراز و فرودهای فراوانی روبهرو بوده و سفری هم که انجام خواهد شد برای هر دو طرف مهم است اما انتظار میرود آژانس بدون نفوذ و دخالت غربیها وظایفش را انجام دهد و به عبارتی نقاب غربیها از صورت آژانس برداشته شود. حال باید منتظر ماند و دید سفر گروسی به کشورمان چه نتایجی خواهد داشت.