آگاه: طبق ماده۱۳ قانون مقررات استخدامی سپاه، بسیجی به فردی اطلاق می‌شود که داوطلبانه برای تحقق ارتش ۲۰میلیونی تحت پوشش سپاه درمی‌آید. به موجب همین ماده قانونی، بسیجیان به سه دسته «بسیج عادی»، «بسیج فعال» و «بسیج ویژه» یا «پاسداران افتخاری» تقسیم می‌شوند. در جنگ ایران و عراق از بسیجیان بیشتر برای ارسال به‌صورت داوطلبانه و سازماندهی شده به جبهه‌ها استفاده می‌شد.
رویکرد غیرسیاسی بسیج در خدمت‌رسانی به مردم
سازمان بسیج مستضعفین به‌عنوان یکی از نیروهای پنج‌گانه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، وظایف گسترده‌ای ازجمله ارائه خدمات اجتماعی، جهاد علمی، اقتصادی و تبیین فرهنگی دارد. امسال، شعار هفته بسیج با عنوان «بسیج، با مردم، برای مردم» تاکید بر نقش مردمی این نهاد در خدمت‌رسانی به اقشار مختلف جامعه دارد.
معاون هماهنگ‌کننده سازمان بسیج مستضعفین، سردار حسین معروفی، اعلام کرده است که فعالیت‌های بسیج در هفته جاری با محوریت جهاد تبیین، امیدآفرینی و نشاط اجتماعی برگزار خواهد شد. این اقدامات نشان‌دهنده رویکرد غیرسیاسی و فراگیر بسیج در حمایت از همه ملت ایران است.
بسیج در نگاه امام خمینی (ره)
حضرت روح الله که بنیانگذار بسیج بود درباره این نهاد مردمی گفته بود: «بسیج شجره طیبه و درخت تناور و پرثمری است که شکوفه‌های آن بوی بهار وصل و طراوت یقین حدیث عشق می‌دهد. بسیج مدرسه عشق و مکتب شاهدان و شهیدان گمنامی است که پیروانش بر گلدسته‌های رفیع آن، اذان شهادت و رشادت سرداده‌اند. بسیج میقات پابرهنگان و معراج اندیشه پاک اسلامی است که تربیت‌یافتگان آن، نام و نشان در گمنامی و بی‌نشانی گرفته‌اند. بسیج لشکر مخلص خداست که دفتر تشکل آن را که همه مجاهدان از اولین تا آخرین امضا نموده‌اند. من همواره به خلوص و صفای بسیجیان غبطه می‌خورم و از خدا می‌خواهم تا با بسیجیانم محشور گرداند، چراکه در این دنیا افتخارم این است که خود بسیجی‌ام.»
بسیج در کلام رهبر انقلاب
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، فرمانده کل قوا نیز بارها به نقش و جایگاه بسیج در ساختار جمهوری اسلامی ایران اشاره کرده بودند. معظم‌له سال۷۹ در جمع بسیجیان فرموده بودند: «بسیج یعنی حضور بهترین و بانشاط‌ترین و باایمان‌ترین نیروهای عظیم ملت در میدان‌هایی که برای منافع ملی، برای اهداف بالا، کشورشان به آنها نیاز دارد، همیشه بهترین و خالص‌ترین و شرافتمندترین و پرافتخارترین انسان‌ها این خصوصیات را دارند. بسیج در یک کشور، معنایش آن زمره‌ای است که حاضرند این پرچم افتخار را بر دوش بکشند و برایش سرمایه‌گذاری کنند.»
دولت پای کار بسیج
با به روی‌کارآمدن دولت چهاردهم، رییس‌جمهور تعامل و ارتباط خوبی با نیروهای مسلح و بسیج برقرار کرد؛ او ۱۷شهریورماه از قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص) سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بازدید کرد. پزشکیان همان روز در دانشگاه فرماندهی و ستاد ارتش جمهوری اسلامی ایران (دافوس) نیز حضور یافت و با فرماندهان ارتش جمهوری اسلامی ایران دیدار کرد.
رییس قوه مجریه دوم آذرماه هم در گردهمایی سراسری مسئولان بسیج دانشجویی و طلاب بسیجی که به مناسبت هفته بسیج و در حرم امام راحل برگزار شد شرکت کرد و با بیان اینکه در آذربایجان شرقی در مدت کوتاهی بدون کمک‌گرفتن و استفاده از اعتبارات دولتی، با بهره‌گیری از روحیه بسیجی واقعی و مشارکت مردم، بیش از ۶۰۰خانه بهداشت و ۵۰مرکز بهداشتی ساختیم، گفت: باور دارم که امروز هم باید با همان نگاه و رویکرد برای ساختن کشور، ازبین‌بردن بی‌عدالتی و اعتلا و عظمت کشور کار کنیم و هیچ راه دیگری غیر از آن جواب نمی‌دهد.وی با تاکید بر اینکه مشکلات جز با رفتار و منش بسیجی رفع نمی‌شود، گفت: امیدوارم بتوانیم با کمک همه شما و دست به دست هم دادن سخت‌افزار، نرم‌افزار و شیوه آموزشی در نظام آموزش را به گونه‌ای اصلاح کنیم که دانش‌آموزانی تربیت کند که الگو و نمونه بوده و باور و اعتقاد آنها تلاش برای ساختن مملکت باشد، نه مثل وضعیت فعلی که از درصد بالایی از آنها به‌دنبال ترک میهن و مهاجرت هستند. باید آموزشی به دانش‌آموزان و دانشجویان مملکت بدهیم که حتی در شرایط سخت بمانند و برای رفع مشکلات و ساختن مملکت تلاش کنند.
سکاندار دستگاه اجرا هم خودش پای کار بسیج آمده و هم از کابینه‌اش خواست تا در جمع آنها حضور یابد و به مناسبت هفته بسیج به تشریح برنامه‌ها و فعالیت‌هایشان در ۱۰۰روز اخیر بپردازند. در همین راستا، وزیر بهداشت پنج‌شنبه هفته گذشته در نشست با مسئولان بسیج دانشجویی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور، در واکنش به ایجاد دوقطبی‌های سیاسی در دانشگاه، گفت: اوایل انقلاب تند و تیز بودم، فکر می‌کردیم اگر یک نفری ۹تا صفت خوب دارد یک صفت بد باید از قطار انقلاب پیاده بشود اما الان این طور فکر نمی‌کنم. دیدگاه ما این است که ما باید بتوانیم وفاق ایجاد کنیم. مسئله امروز ما این است که ما جدایی بین نسلی داریم. خیلی از کسانی که مسئولیت دارند، جوانان را نمی‌فهمند و برعکس، جوانان هم آنها را نمی‌فهمند. اگر در داخل خودمان هم دوگانه و چندگانه ایجاد کنیم، مملکت آسیب می‌بیند. من فکر می‌کنم اگر بتوانم یک نفر را که ۱۰صفت دارد، پنج صفت خوبش را همراه کنم، به مراتب بهتر است. بالاخره کنش‌هاست که ارزش افزوده ایجاد می‌کند.این بخش از سخنان آقای وزیر در فضای مجازی وایرال شد، اما فقط او نبود که در هفته بسیج، دانشجویان بسیجی را به حضور پذیرفت، بلکه وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی هم اول آذرماه در نشست‌های تخصصی دوره پیشگامان رهایی از نزدیک مطالبات و دغدغه‌های بسیجی‌ها را شنید. از نکاتی که دانشجویان بسیجی در جلسه پرسش و پاسخ با وزیر کار مطرح کردند می‌توان به نبود رویکرد مشخص در دولت چهاردهم برای حل مسائل اقتصادی، لزوم تشکیل اتاق جنگ اقتصادی در دولت، استفاده از ظرفیت‌های سازمان بهزیستی برای موضوع اشتغال‌زایی و همچنین انتقاد به افزایش ۲۰درصدی حقوق در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ و همچنین اشاره به برخی مشکلات معیشتی مردم اشاره کرد.سومین عضو کابینه، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری بود که هفته بسیج را مغتنم شمرد و در نشست مسئولان بسیج دانشجویی گزارشی از برنامه‌هایش در دولت چهاردهم ارائه کرد و با بیان اینکه از همه پیشنهادات در زمینه انتصابات استقبال می‌کنم، گفتن که قاعده من این نیست که هر کس قبلا بوده حتما باید در دولت جدید عوض شود؛ در سه ماه فقط ۱۰رییس دانشگاه عوض کردم. او خطاب به دانشجویان گفت: حاضرم پرونده علمی کسانی را که نصب کرده‌ام با پرونده بعضی مدیران قبلی مقایسه کنم.نشست‌های دولتی‌ها با بسیجی‌ها ادامه دارد اما این بار تخصصی‌تر برگزار شد. سید محمد اتابک، وزیر صنعت، معدن و تجارت ۲۹آبان در اجلاسیه کشوری پیشرانان صنعت و معدن توصیه‌ای به بسیج صنعت داشت و گفت: دانش تخصصی روز، هر چه بیشتر از طرف بسیج بهره‌گیری شود و در تداوم بهبود این شرایط محقق خواهد شد. توصیه ما به تدوین نقشه‌راه یک توصیه جدی برای بسیج صنعت و معدن است.
بسیج در خط مقدم «خدمت‌رسانی»
آنچه مشخص است دولت پای‌کارآمده تا هم نظرات نیروهای بسیجی را دریافت کند و هم از ظرفیت و پتانسیل آنها برای امور کشور استفاده کند؛ انتظار می‌رود دولت فقط به این نشست و برخاست‌ها بسنده نکند و در عمل هم از کمک‌هایی که بسیجی‌ها می‌توانند انجام دهند بهره ببرد. بالاخره بسیج در خط مقدم «خدمت‌رسانی» به مردم قرار دارد و ما در بزنگاه‌های مختلف شاهد خدمت‌رسانی آنان به مردم بودیم. فرهنگ بسیجی نیز «نمی‌شود» و «نمی‌توانیم» نمی‌شناسد و با روحیه جهادی در مسیر پیشرفت و آبادانی حرکت می‌کند.