۴ آذر ۱۴۰۳ - ۲۲:۴۹

دیوان بین‌المللی کیفری ICC، اول آذر ۱۴۰۳ حکم بازداشت بنیامین نتانیاهو و یوآف گالانت، نخست‌وزیر و وزیر جنگ پیشین رژیم صهیونیستی را صادر کرد؛ این اقدام دیوان بین‌المللی کیفری در شرایط پیچیده و پس از فرازونشیب‌های بسیار انجام شد.

آگاه: از یک‌سو، آمریکا بار دیگر قطعنامه برقراری آتش‌بس در غزه را در تداوم رویکرد حمایت از رژیم صهیونیستی، در شورای امنیت وتو کرد و از سوی دیگر، فشارهای رژیم صهیونیستی و شرکای آن به‌ویژه آمریکا بر دیوان بین‌المللی کیفری برای مانع‌تراشی در مسیر صدور حکم یادشده از طریق کارزارهای بی‌اعتبارسازی سازمان‌های بین‌المللی و اتهام‌زنی تشدید شده بود.به گزارش آگاه، حکم بازداشت صادرشده از جهات متعددی دارای اهمیت است؛ البته مهم‌ترین اهمیت آن، این است که نخستین حکم این دیوان در موضوع جنگ رژیم صهیونیستی علیه غزه است که با استقبال همگانی مواجه شد. دیوان بین‌المللی کیفری در سال۲۰۰۲ برای تعقیب و رسیدگی جنایت‌های جنگی، جنایت علیه بشریت، نسل‌کشی و جنایت تجاوز تاسیس شد؛ این دیوان می‌تواند جرایمی را که ازسوی اتباع کشورهای عضو یا در قلمرو کشورهای عضو ازسوی دیگر بازیگران انجام می‌شود، تحت پیگرد قانونی قرار دهد. مقر این دیوان در لاهه در کشور هلند است؛ دیوان بین‌المللی کیفری ۱۲۴عضو دارد و بودجه آن برای سال۲۰۲۴ حدود ۱۸۷میلیون یورو بوده است.
سرلشکر حسین سلامی، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دوم آذرماه در رزمایش ۶۰هزار نفری الی بیت‌المقدس۱۵ در اهواز به حکم دیوان کیفری اشاره کرد و با بیان اینکه دیوان کیفری بین‌المللی در یک اقدام پسندیده سران رژیم صهیونیستی را به‌عنوان جنایتکاران جنگی معرفی کرد که باید تحت تعقیب قرار بگیرند، دستگیر شوند و محاکمه شوند، گفت: این یک پیروزی بزرگ بود برای نهضت مقاومت فلسطین و لبنان و به مفهوم پایان سیاسی رژیم صهیونیستی است.او با بیان اینکه امروز با پایان و مرگ سیاسی این رژیم مواجه هستیم و جهان دروازه‌های خود را به روی این رژیم بسته است، تاکید کرد که اکنون نوبت دولت‌هاست تا شریان‌های اقتصادی این رژیم را ببندند و این را به کشورهای مسلمان به‌خصوص می‌گوییم تا همه کمک‌های تسلیحاتی این رژیم را از زمین و دریا ببندند. امروز نوبت مسلمانان است و اگر این محاصره اقتصادی محقق شود زوال رژیم صهیونیستی شتاب می‌گیرد.
استقبال اروپا از حکم جلب نتانیاهو
این فقط سپاه پاسداران نبود که به استقبال حکم دیوان رفت، بلکه کشورهای اروپایی نیز از صدور حکم جلب بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی به علت ارتکاب جنایات جنگی استقبال کردند.
اتحادیه اروپا، فرانسه، سوئیس، انگلیس، بلژیک و هلند از جمله کشورهایی شناخته می‌شوند که به حکم اخیر دیوان چراغ سبز نشان داده‌اند. این درحالی است که کشورهای نام برده شده از متحدان آمریکا هستند و همسو با سیاست‌ها و راهبردهای این کشور عمل می‌کنند؛ از این رو تصمیم دیوان کیفری که با تایید اروپایی‌ها هم مواجه شد، واکنش، خشم و تهدید قانونگذاران آمریکا را به همراه داشت. در پی صدور این حکم، کاخ سفید و سیاستمداران و قانونگذاران دو حزب اصلی ایالات‌متحده بجز معدود چهره‌هایی در ادامه سنت همیشگی واشنگتن در حمایت از صهیونیست‌ها با ابراز خشم و تهدید تلافی‌جویی به صدور این حکم واکنش نشان دادند.
ابتدا کارین ژان پیر، سخنگوی کاخ سفید در نشست مطبوعاتی با اصحاب رسانه گفت: دولت بایدن از اساس تصمیم دیوان بین‌المللی کیفری برای صدور دستور بازداشت مقامات ارشد اسرائیلی را رد می‌کند. وی در پاسخ به این سوال که قانونگذاران جمهوریخواه در کنگره به دنبال اعمال تحریم علیه این دادگاه بین‌المللی هستند، گفت: ما در حال مشورت با متحدان خود ازجمله اسرائیل در این زمینه برای برداشتن گام‌های بعدی هستیم.

تهدید قانونگذاران آمریکا
 علیه دیوان بین‌المللی کیفری
«لیندسی گراهام»، سناتور جمهوری‌خواه تندروی ایالات‌متحده، وعده داد با وضع قوانینی هر کشور همکاری‌کننده با دیوان کیفری بین‌المللی درراستای تسهیل اجرای این بازداشت را مجازات کند. وی در صفحه خود در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشت: «برای ایالات‌متحده این یک اشتباه عظیم خواهد بود که به این حکم واکنش قدرتمند نشان ندهد و واشنگتن درصورت انجام ندادن این کار اعتراف کرده به اینکه این دادگاه دارای اختیار قضایی بر ایالات‌متحده است.»
او مدعی شد: «ما نمی‌توانیم اجازه دهیم که جهان حتی برای یک لحظه معتقد شود که این حکم معادل اجرای مشروع صلاحیت قضایی از سوی این دیوان علیه اسرائیل است، چون این به آن معنی خواهد بود که احتمالا خود ما نفر بعدی خواهیم بود.»
سناتور جمهوری‌خواه تهدید کرد: «من قوانینی را معرفی خواهم کرد که به کشورهای دیگر اخطار می‌دهد اگر به دیوان بین‌المللی کیفری در پی اقدامش علیه اسرائیل کمک و با آن شراکت کنید، انتظار عواقبی را از جانب ایالات‌متحده داشته باشید. هر کشوری که بعد از این اتفاق انزجاربرانگیز به دیوان کیفری بین‌المللی بپیوندد در اقدامی بی‌ملاحظه که حاکمیت قانون را زیر پا می‌گذارد شریک شده است.»
«جان فترمن»، سناتور ایالت پنسیلوانیا هم با عباراتی توهین‌آمیز به دیوان کیفری بین‌المللی حمله و از اسرائیل حمایت کرده و مدعی شد که این دادگاه «هیچ اعتبار، جایگاه یا مسیری ندارد.»به نوشته پایگاه الجزیره، عمده سیاستمداران و قانونگذاران آمریکایی که از سخنرانی ماه ژوئیه گذشته «بنیامین نتانیاهو» در مقابل کنگره آمریکا استقبال کرده و مستمع آن شدند حالا با شنیدن حکم بازداشت او و وزیر جنگ کابینه‌اش رو به ابراز خشم و تهدید علیه دیوان کیفری آورده‌اند.
خشم آنها فقط شامل دیوان نمی‌شود بلکه از دوستان و شرکای دیرینه خود اروپایی‌ها هم دلخور هستند و توقع نداشتند که اروپا به‌سمت دیوان سوق پیدا کند!

حکم دیوان کیفری و آزمونی برای اروپایی‌ها
حال باتوجه‌به مناسبت آمریکا با اروپا باید دید که عکس العمل آنها نسبت به واکنش شدید کاخ سفید در این باره چیست، به‌خصوص آنکه واشنگتن دوست دارد وانمود کند که «اروپا» به‌عنوان یک نهاد واحد فعالیت می‌کند اما در واقع چنین چیزی وجود ندارد. اتحادیه اروپا توانسته است اعضای خود را از نظر تجاری، مقرراتی و پولی به هم نزدیک کند اما یک موجودیت سیاسی یکپارچه نیست؛ تصمیمات امنیتی همچنان در پایتخت‌ها که هزاران کیلومتر از هم فاصله دارند، گرفته می‌شود. 
این موضوع به این معناست که کشورهای اروپایی تهدیدها را به‌طور یکسان درک نمی‌کنند. کشورهای اروپای شرقی نگران روسیه هستند، کشورهای جنوب اروپا درباره دریای مدیترانه و جریان مهاجران دغدغه دارند و کشورهایی مانند فرانسه به منافع خود در آفریقا و سایر نقاط توجه می‌کنند.اکنون که شرایط در منطقه و حتی برخی کشورهای غربی بحرانی است، باید به این نکته نیز اذعان داشت که مکانیسم‌های اروپایی برای فرماندهی مشترک جنگ یا تصمیم‌گیری در شرایط بحرانی هم طراحی نشده‌اند. از سوی دیگر، ناتو در دفاع از اروپا در مواقع بحران موقعیت بهتری دارد، اما همچنان به‌شدت به قابلیت‌ها و نیروی انسانی ایالات‌متحده وابسته است. هر مسیر معتبری برای آینده دفاعی اروپا باید به تقسیم کار میان نهادهای اتحادیه اروپا، ساختارهای موجود ناتو و تکامل واحدهای زیرمجموعه ناتو مانند مثلث وایمار (فرانسه، آلمان، لهستان) توجه کند.
با این حال، حکم بازداشت نتانیاهو، آزمونی برای اروپاست. آیا با تهدید سران آمریکا صحنه را واگذار می‌کنند یا همچنان پای تصمیمی که درباره حکم دیوان کیفری اتخاذ کرده‌اند، ایستادگی می‌کنند؟