آگاه: «اسنپ‌بک» یا «مکانیسم ماشه» یا «سازوکار مقابله با نقض برجام ازسوی ایران»، مکانیسمی است که در یک فرآیند چند مرحله منجر به تجدید تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران خواهد شد. این سازوکار در بندهای ۳۶ و ۳۷ برجام پیش‌بینی شده است. حالا عراقچی در پایتخت یک کشور اروپایی به غربی‌ها گوشزد کرد که اگر اسنپ‌بک را فعال کنند و تحریم‌های شورای امنیت را به بهانه هسته‌ای مجددا علیه مردم ایران تحمیل کنند، تغییر دکترین هسته‌ای کشورمان بسیار محتمل خواهد بود.
آچمز کردن صهیونیست‌ها با یک تغییر کوچک در برنامه هسته‌ای
اما علاوه‌بر احیای مجدد تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران به بهانه هسته‌ای، مولفه دیگری که می‌تواند محرک جمهوری اسلامی ایران در تغییر دکترین هسته‌ای‌اش باشد، شرارت‌های رژیم صهیونیستی است؛ بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر جنایتکار رژیم صهیونیستی، روز چهارشنبه در بیان دلایل موافقت با آتش‌بس در جنوب سوریه، به مقوله هسته‌ای ایران اشاره کرد و گفت که اسرائیل می‌خواهد متمرکز بر ازبین‌بردن برنامه هسته‌ای ایران شود؛ امری که نه‌تنها محال است بلکه می‌تواند فعالیت هسته‌ای ایران را یک پله نیز ارتقا دهد و تغییر در دکترین هسته‌ای را سبب شود. بدون‌تردید، در صورت حماقت اسرائیل به پشتوانه آمریکای ترامپ برای اقدام علیه برنامه هسته‌ای کشورمان، عدول کشورمان از ملاحظات پیشین در بحث شعاع فعالیت هسته‌ای، محقق می‌شود.
اما در همین راستا، روز گذشته روزنامه صهیونیستی «اسرائیل هیوم» نوشت که نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی با وزرای خود درمورد برنامه هسته‌ای ایران نشست مشورتی برگزار کرده است. این روزنامه به نقل از منبع نزدیک به بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی اعلام کرد که وی روز پنجشنبه نشستی مشورتی با مجموعه‌ای کوچک از وزرای کابینه خود درخصوص ایران برگزار کرده است. این منبع افزود: در آستانه بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید، نتانیاهو تلاش می‌کند که با برنامه هسته‌ای ایران مقابله کند. پیش از این نیز نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی که به‌تازگی حکم بازداشت وی ازسوی دیوان بین‌المللی کیفری صادر شده و زیر فشارهای داخلی نیز قرار دارد، بار دیگر برای فرار از بحران‌های داخلی و بین‌المللی ادعاهایی علیه برنامه هسته‌ای ایران مطرح کرده بود. نتانیاهو مدعی شد: مصمم به انجام هرکاری برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح اتمی هستیم.
اما ادعاهای رژیم صهیونیستی علیه برنامه هسته‌ای ایران درحالی مطرح می‌شود که این رژیم، خود بزرگ‌ترین تهدید هسته‌ای برای منطقه و تمام جهان به شمار می‌رود. رژیم اسرائیل تا به امروز از امضای معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) که ازسوی ۱۹۱کشور تایید شده، خودداری کرده است. سرکردگان رژیم صهیونیستی به آنچه به «دکترین آغاز» معروف است، پایبند هستند. این دکترین حول این ایده تدوین شده است که در حالی که اسرائیل به خود حق داشتن سلاح هسته‌ای می‌دهد، دیگران در خاورمیانه نباید این حق را داشته باشند. سمت‌وسوی اقدامات رژیم صهیونیستی تا به امروز براساس همین عقیده هدف‌گذاری شده است. حمایت ایالات‌متحده از رژیم صهیونیستی به حصول اطمینان از برخورداری اسرائیل از برتری نظامی بر همسایگانش از نظر تسلیحات سنتی محدود نمی‌شود، بلکه همچنین تضمین می‌کند که اسرائیل تنها ابرقدرت منطقه باقی می‌ماند حتی اگر این امر مستلزم فرار از پاسخگویی بین‌المللی برای توسعه سلاح‌های کشتار جمعی باشد.
احتمال عدول از ملاحظات پیشین
اما پیش از عباس عراقچی که در لیسبون از احتمال تغییر در دکترین هسته‌ای ایران در صورت فعال شدن «اسنپ‌بک» خبر داده، تعدادی دیگر از مقامات در جمهوری اسلامی ایران، از احتمال تغییر در دکترین هسته‌ای کشورمان در واکنش به مقابله با شرارت‌های غربی‌ها و صهیونیست‌ها سخن گفته بودند. در اردیبهشت‌ماه سال جاری «کمال خرازی» رییس شورای راهبردی روابط خارجی کشورمان در مصاحبه با شبکه الجزیره گفته بود: درصورتی‌که رژیم صهیونیستی جسارت کند و به تاسیسات هسته‌ای ایران لطمه بزند، سطح بازدارندگی ما متفاوت خواهد شد. ما تصمیمی برای تولید بمب هسته‌ای نداریم اما اگر موجودیت ایران تهدید شود، ناچاریم دکترین هسته‌ای خود را تغییر دهیم. هم‌راستا با سخنان رییس شورای راهبردی روابط خارجی، مقامات نظامی هم اعلام کردند که اگر رژیم اسرائیل بخواهد به تاسیسات هسته‌ای حمله کند، تجدیدنظر در دکترین و سیاست‌های هسته‌ای ایران و عدول از ملاحظات اعلامی گذشته محتمل و قابل‌تصور است. در همین راستا، سردار حق‌طلب، فرمانده سپاه حفاظت و امنیت مراکز هسته‌ای کشور به‌صراحت اعلام کرد که اگر رژیم جعلی صهیونیستی بخواهد از تهدید حمله کردن به مراکز هسته‌ای کشورمان برای تحت‌فشار قراردادن ایران استفاده ابزاری کند، تجدیدنظر در دکترین و سیاست‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران و عدول از ملاحظات اعلامی گذشته محتمل و قابل‌تصور است. فرمانده سپاه حفاظت و امنیت مراکز هسته‌ای کشور بر این نکته نیز تاکید کرد که مراکز هسته‌ای دشمن صهیونیستی شناسایی و اطلاعات لازم از همه اهداف در اختیار ماست و به‌اصطلاح برای پاسخ به اقدام احتمالی آنها، دست‌ها روی ماشه شلیک موشک‌های قدرتمند برای نابودی اهداف مشخص شده است. همچنین در فروردین‌ماه سال جاری نیز «محمودرضا آقامیری» دکترای مهندسی انرژی هسته‌ای و استاد دانشکده مهندسی انرژی هسته‌ای روی آنتن تلویزیون گفت: طبق فتوای رهبر انقلاب، ساخت بمب اتم حرام شرعی است اما اگر نظر و فتوای ایشان تغییر کند، ما توانایی ساخت بمب اتم هم داریم.
دکترین جمهوری اسلامی ایران درحال‌حاضر بر پایه عدم حرکت به‌سمت ساخت بمب اتم است؛ البته این دکترین، موضوعی غیرقابل تغییر نیست و ممکن است بر پایه نیازهای امنیتی کشور، تغییراتی در آن ایجاد شود. براساس اصول اسلامی ساخت و به‌کارگیری سلاح هسته‌ای و کشتار جمعی جایز نیست اما درصورتی‌که برای حفظ جان و مال و ناموس مسلمانان و مردم ایران نیاز باشد تا چنین سلاحی ساخته شود، قطعا جمهوری اسلامی ایران در روند توسعه صنعت هسته‌ای خود بازنگری‌هایی صورت داده و اقدام‌های لازم را انجام خواهد داد. در اینجا نیز باید توجه داشت که فتوای شرعی رهبر انقلاب، مبتنی بر حرمت استفاده از تسلیحات اتمی است و این حرمت، ناظر بر ساخت این تسلیحات در صورت نیازهای حیاتی ایران اسلامی نیست. کمااینکه رهبر انقلاب در بیاناتشان در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی در نخستین روز سال۸۶، رسما اعلام کردند: «ایران برای دستیابی به دانش هسته‌ای طبق مقررات بین‌المللی عمل کرده است اما اگر قرار باشد با ابزار شورای امنیت بی‌قانونی کنند و حق مسلم ملت ایران را نادیده بگیرند، ما هم می‌توانیم بی‌قانونی کنیم و خواهیم کرد.»
نئورئالیسم عنوان یک نظریه در علم روابط بین‌الملل است که اشاره به تضمین صلح بین‌الملل از طریق دستیابی کشورها به سلاح هسته‌ای دارد؛ بدین معنا که تجهیز زرادخانه کشورها به سلاح هسته‌ای، سطح بازدارندگی متقابل را در جهان و میان کشورها افزایش می‌دهد و از این طریق صلح و امنیت بین‌الملل تضمین می‌شود. حدود یک دهه قبل «کنت والتز» رئالیست ساختارگرا، در یک مناظره، تلاش ایران برای دست یافتن به سلاح هسته‌ای را طبیعی خوانده و پیش‌بینی کرده بود اگر تهران متقاعد شود سلاح هسته‌ای می‌خواهد، غیرهسته‌ای ماندنش بی‌ثبات‌کننده‌تر خواهد بود. والتز معتقد بود که ممکن است هسته‌ای‌شدن ایران مدتی با دیپلماسی یا تحریم به‌تعویق بیفتد و همچنین احتمال دارد ایران مدتی مثل ژاپن به «ظرفیت آستانه» رضایت دهد ولی تاکید می‌کرد که رهبران تهران ممکن است به این نتیجه برسند که امنیت ایران بدون سلاح هسته‌ای تامین نمی‌شود.