آگاه: گونه یوز دارای دو زیرگونه اصلی است؛ زیرگونه آسیایی و زیرگونه آفریقایی. وضعیت یوزپلنگ آسیایی به‌قدری وخیم است که درحال‌حاضر این گونه جانوری در کشورهای همسایه ایران به‌طورکلی منقرض و در ایران هم به بخش‌هایی از استان‌های یزد، خراسان جنوبی، کرمان و سمنان محدود شده و جمعیت آن در سه استان یزد، خراسان جنوبی و کرمان بسیار ناچیز است. اینگونه در لیست سرخ اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) قرار دارد.به گفته حمید ظهرابی - معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط‌زیست - براساس آخرین آمار به‌دست‌آمده هفت یوز بالغ و ۱۰توله یوز شناسایی شده‌اند. «فراز» و «فقه» دو یوز نر بالغ هستند. از یوزهای بالغ ماده «هیوا» توله‌ای ندارد ولی «مهشاد» چهار توله و «هلیا»، «هرب» و «تلخاب» هر کدام دو توله دارند.
تخریب زیستگاه یکی از عوامل موثر بر انقراض گونه‌هایی مانند یوزپلنگ است که شکل‌های مختلفی دارد. جاده‌کشی، معدن‌کاوی، چرای بی‌رویه، تغییر کاربری اراضی آسیب زیادی به زیستگاه‌های حیات‌وحش می‌زنند و ازهم‌گسیختگی زیستگاه و جزیره‌ای شدن آن را به‌صورتی که گونه در زیستگاه اسیر می‌شود در پی دارد، در نتیجه برای جفت‌یابی و پیدا کردن طعمه دچار مشکل می‌شود. شتر، دام و سگ‌های گله هم به معضلی برای یوزپلنگ آسیایی تبدیل شده‌اند. به گفته حسن اکبری – معاون سابق محیط‌زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط‌زیست- یکی از تهدیدهای جدی یوزپلنگ آسیایی در مجموعه حفاظتی توران، حضور تعداد زیادی دام و شتر است. دام و شتر در بسیاری از نقاط این مجموعه رفت‌وآمد می‌کنند. همراه گله‌های دام چوپان و تعداد قابل‌توجهی سگ است این در حالی است که یوزپلنگ به‌ویژه توله‌ها در مقابل وجود سگ بسیار آسیب‌پذیر هستند، به‌گونه‌ای که دربسیاری از مواقع مجبور به خروج از زیستگاه می‌شوند تا به جاهای امنی بروند یا اگر در آن مکان بمانند، آسیب خواهند دید.
خشکسالی هم موجب شده تا غذایی برای گونه‌های علفخوار باقی نماند. با کاهش جمعیت علفخواران، جمعیت گوشتخوار آسیب می‌بیند، چراکه علفخواران طعمه گوشتخواران هستند. با کاهش طعمه، گوشتخواران از منطقه زیست خود خارج و به مناطق مسکونی برای شکار دام نزدیک می‌شود، درنتیجه بین انسان و دام تعارض ایجاد می‌شود و انسان برای کاهش تعارض ممکن است که به استفاده از سموم و تله‌گذاری روی بیاورد. در نتیجه حیوانات تلف می‌شوند. از سوی دیگر، حدود ۵۰درصد از تلفات گوشتخواران مرتبط با تصادفات جاده‌ای حاشیه مناطق حفاظت شده است، چراکه حیوانات مجبور به خروج از زیستگاه می‌شوند و تصادف می‌کنند.سازمان حفاظت محیط‌زیست در سال‌های گذشته، اقداماتی را برای حفاظت از یوز انجام داده است. این سازمان در دولت چهاردهم هم در این زمینه برنامه‌هایی دارد؛ البته به گفته شینا انصاری – رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست - برنامه حفاظت از یوز نیازمند مرور درس‌آموخته‌های گذشته و ایجاد یک ساختار پژوهشی و اجرایی منسجم و همدل است.ظهرابی در این زمینه می‌گوید: در تلاش برای به‌روزرسانی این برنامه‌ها هستیم و آنها را تکمیل و اجرا می‌کنیم. به‌منظور اطمینان از صحت و دقت این برنامه‌ریزی، درحال فعال کردن کارگروهی از متخصصان بیرون از سازمان حفاظت محیط‌زیست هستیم تا آنان با کارشناسان درون سازمان همراه شوند و به‌صورت مشترک این برنامه‌ها را بازبینی و حین اجرا بر آنها نظارت و در صورت لزوم برنامه را بازنگری کنند. این ساختار مدیریتی است که فعلا در سطح ستاد طراحی شده است.
۱۷ آذر ۱۴۰۳ - ۱۱:۱۷
درحالی کمتر از ۲۰قلاده از یوزپلنگ آسیایی باقی مانده است که برای نجات آن همکاری همه، از دولت گرفته تا جوامع محلی ضروری به نظر می‌رسد. از سال۲۰۱۰، ۴دسامبر (۱۴آذر) به بزرگداشت یوزپلنگ به‌عنوان روز جهانی یوزپلنگ اختصاص یافته است. هر سال، این روز خاص به‌عنوان یادآور زیبایی باورنکردنی و منحصربه‌فرد این گربه بزرگ و همچنین نیاز فوری به تلاش‌های حفاظتی گرامی داشته می‌شود.