مفهوم تبیین و ترسیم ولیّ در منطق رابطه امام و امت

سعید توتونکار ـ آگاه مسائل سیاسی
۲۲ آذر ۱۴۰۳ - ۰۰:۵۱

وقتی امام جامعه می‌فرماید تبیین و ترسیم می‌کنم. یعنی اراده‌ای در پس آن قرار دارد. اما این اراده، اراده استعلایی خودمحور نیست، تکیه دارد به پیش‌فرض‌ها و بنیادهای آن؛ یعنی جامعه بودن جامعه و پیوند امت با امام. یعنی این طرح تنها زمانی پیش خواهد رفت که امت نقش خود را در طرح و ترسیم امام بپذیرد و برعهده بگیرد.

آگاه: امام در ساحت عمل اجتماعی نه غیب می‌گوید و نه استبداد و سلطه و استیلا دارد. همان‌طورکه فرمودند مقاومت برخاسته از باور و ایمان است و ایمان جوشش درونی و فطری است و پیش از فرمان بیرونی حجت درونی دارد. اگر این مقدمه را نادیده بگیرید از نظام ولایی نتیجه نخواهید گرفت و آن را به‌سوی حکومت‌های استبدادی و استعماری خواهید راند. همان‌طور که دیگران تجربه کردند.
در واقع مردم در نظام ولایی بخش خودمانی و معمار و دست‌اندرکار و مسئول حکومت هستند به‌اندازه دانایی، توانایی و مهارتشان. نه استخدام‌شده حکومت یا گماشته آن. تنظیم‌گری و هماهنگ‌سازی البته ضرورت هر کار جمعی است که مبدأ و خاستگاه متحد و هدف و اقامتگاه متحد دارند. پس آنچه اینجا بسیار مهم می‌نماید حرکت اجتماعی مردم برای ارتقای پیوندهای داخلی و منطقه‌ای و جهانی است. فراغت بال مردم در ساختارهای عملیاتی این اجازه را می‌دهد که خلاقیت بسیار زیادی در تقویت پیوندهای اجتماعی و همبستگی و همدلی میدانی داشته باشند. تحقق وعده‌های ولی خدا قطعی است اما برای امتی که خود را وفادار امام‌شان بدانند.
یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا مَنْ یرْتَدَّ مِنْکمْ عَنْ دِینِهِ فَسَوْفَ یأْتِی اللَّهُ بِقَوْمٍ یحِبُّهُمْ وَیحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ أَعِزَّةٍ عَلَی الْکافِرِینَ یجَاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَلَا یخَافُونَ لَوْمَةَ لَائِمٍ  ذَلِک فَضْلُ اللَّهِ یؤْتِیهِ مَنْ یشَاءُ  وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ
هدف خداوند هدایت مردم است. هیچ عجله‌ای ندارد. هیچ ترس شکست یا محدودیت منابع ندارد. می‌تواند تا زمانی که مردم آماده شوند طرح خود را به تاخیر بیندازد. قصد معجزه و خرق عادت هم ندارد. نمی‌خواهد با زور کسی را به مسیر بکشاند. مردم خودشان باید مردم شوند و قدرتشان را متمرکز کنند در مسیر تحقق خواست امام و آنگاه خداوند خواهد پذیرفت و بستر را فراهم خواهد کرد. قطعا با فرار از صحنه امتحان پیشرفتی حاصل نخواهد شد. به هر دلیلی که باشد. اگر مردمی شایستگی از خود نشان ندادند، خداوند وعده‌های خود را ازسوی دیگری پیاده خواهد کرد.