نقد و معرفی «عایده»

سرگذشت زنی از بیروت

منا محمدنژاد، آگاه مسائل فرهنگی:
۲۵ آذر ۱۴۰۳ - ۱۰:۴۹

کتاب «عایده» یک مجموعه از لبنان‌شناسی و معرفی سبک زندگی حزب‌الله است که به معرفی و شناخت شهدای حزب‌الله می‌پردازد و نگاهی جامع به جزئیات فرهنگی، اجتماعی و مذهبی لبنان دارد.

آگاه: این اثر که ازسوی محبوبه سادات رضوی‌نیا نوشته شده است، حاصل سفری پرفراز و نشیب و تلاش‌های فراوان در گردآوری و تدوین خاطرات «عایده سرور»، مادر شهید علی اسماعیل است. این شهید که در ۱۷ سالگی به شهادت رسید، الگویی از کرامت و مقاومت را به تصویر می‌کشد.  یکی از نکات برجسته کتاب، انتخاب راوی است. «عایده سرور» با خصلت‌هایی مانند شجاعت در بیان، اجتناب از زیاده‌گویی و لب‌کلام‌گویی، نقش مؤثری در فرآیند نگارش داشته است. مصاحبه‌های طولانی و تعامل‌های چندروزه نویسنده با راوی، باعث شده تا کتاب علاوه بر معرفی شهید، جزئیاتی از سبک زندگی حزب‌الله و فرهنگ لبنان را نیز به تصویر بکشد. یکی از ویژگی‌های قابل توجه در «عایده»، نگاه جامع نویسنده به عناصر فرهنگی و اجتماعی لبنان است. این کتاب به موضوعاتی مانند جایگاه خانواده، معنای وطن و خاک، و نقش دین در زندگی پرداخته و تصویری کامل از لبنان و سبک زندگی حزب‌الله ارائه می‌دهد. برای مثال، در جایی از کتاب، راوی می‌گوید: «من عاشق چیزهایی هستم که به زمین تعلق دارد.» این جمله ساده، معنای عمیقی از عشق به وطن و مقاومت در برابر تجاوزات دشمن را بازتاب می‌دهد. نثر روان و ساختار مناسب کتاب، خواننده را به‌راحتی همراه می‌کند و از خستگی مخاطب جلوگیری کند. نویسنده با استفاده از ترجمه دقیق و تنظیم مناسب مصاحبه‌ها، توانسته شخصیت‌پردازی دقیقی از «عایده سرور» ارائه دهد. این پردازش، خواننده را به درکی عمیق از دنیای ذهنی و عملکرد اجتماعی راوی می‌رساند؛ برای مثال، عایده به‌صراحت از علاقه‌اش به پیتزا این بی‌پرده‌گویی، کتاب را واقعی و ملموس ساخته است.  «عایده» نه‌تنها داستان زندگی یک مادر شهید است، بلکه داستان لبنان، مقاومت و سبک زندگی یک ملت است که در سایه جنگ و مقاومت شکل گرفته است. این کتاب، نماینده‌ای از مام وطن است که سرگذشت لبنان را در سرگذشت «عایده» منعکس می‌کند و با بیانی جذاب و پر از جزئیات، خواننده را با خود همراه می‌سازد. کتاب «عایده» در ۱۴ فصل نوشته محبوبه‌سادات رضوی‌نیا به‌تازگی ازسوی انتشارات سوره مهر منتشر و روانه بازار نشر شده است. در پایان کتاب هم، وصیت‌نامه شهید و عکس‌هایی از او و خانواده‌اش قرار گرفته است.