۵ دی ۱۴۰۳ - ۱۱:۰۲

زهرا بذرافکن- خبرنگار گروه فرهنگ: آثار بسیاری تاکنون درباره زندگی حضرت عیسی مسیح(ع) ساخته شده است که برخی از بهترین فیلم‌های ساخته شده در گونه خودشان بوده‌اند. اگرچه برخی فیلم‌ها مانند «آخرین وسوسه مسیح(ع)» در سال ۱۹۸۸ که با جمله «این فیلم براساس انجیل‌ها نیست، بلکه براساس اکتشاف خیالی تعارض معنوی ابدی ساخته شده است» آغاز می‌شود، باعث خشم و اعتراض جامعه مسیحیان در دنیا شد اما آثار بسیاری با محوریت زندگی این پیامبر ساخته شده است که جنبه‌های تاریخی و معنوی مهمی را پوشش می‌دهد.

آگاه: در این گزارش به بهانه میلاد مسیح(ع) به برخی از این آثار سینمایی در سینمای جهان و ایران پرداخته‌ایم. 

مریم مقدس (Saint Mary) 

سال۱۳۷۹ شمسی بود که «شهریار بحرانی» فیلم سینمایی «مریم مقدس» را ساخت. فیلم، روایتی از کودکی حضرت مریم(س) تا زمان به‌دنیاآمدن حضرت عیسی(ع) را به تصویر می‌کشد. این اثر که سه معجزه دوران را نشان می‌دهد، با صحبت‌کردن عیسی مسیح(ع) در گهواره به پایان می‌رسد. «مریم مقدس» که بعد از اکران عمومی در سینما، به شکل سریال چند قسمتی در تلویزیون هم نشان داده شد، حضرت مریم(ع) را شخصیت محوری خود قرار داده بود و با پرداختن به رابطه میان مریم و حضرت زکریا(ع) و استفاده از موسیقی بجا و تاثیرگذار، توانست در میان مخاطبان مختلف به‌خوبی دیده شده و مورد توجه قرار بگیرد.

بشارت منجی (The Messiah)

بشارت منجی در اصل، مجموعه تلویزیونی است که به کارگردانی «نادر طالب‌زاده» و نویسندگی «حسین بهزادی» با محوریت داستان عیسی مسیح(ع) که در سال۱۳۸۷ و در ۱۳قسمت ساخته شد و در تابستان۱۳۸۹ روی آنتن شبکه اول سیما رفت. از این سریال، یک نسخه سینمایی نیز به نام «مسیح(ع)» در سال۱۳۸۴ ساخته شده است. فیلمی که در آن از منظری متفاوت و ماورای دنیای مسیحیت به شخصیت عیسی مسیح(ع) پرداخت شده است. نقطه عطفی که باعث شده برخی از سایت‌های خارجی این فیلم را در شمار یک اثر متفاوت در مورد مسیح(ع) معرفی کنند؛ درحقیقت در این اثر، مسیح(ع) پسر خدا نیست. عیسی(ع) از منظر آیات و روایات قرآنی شخصیت‌پردازی شده است. این اثر با طرح دو نوع روایت از سرنوشت حضرت عیسی (روایت اول، به صلیب کشیده شدن او به روایت انجیل‌های چهارگانه و روایت دوم، عروج او به آسمان براساس آیات قرآنی) نوعی دیالکتیک را میان مسیحیت و اسلام برقرار می‌کند. نگاهی متفاوت که باعث شده است فیلم بشارت منجی در این فهرست قرار بگیرد. با این حال، بازی ضعیف تعدادی از بازیگران و شخصیت‌پردازی مبهم حواریون، نشانگر آن است که ساخت و فرم در این فیلم چندان قوی نیست و بشارت منجی در زمره فیلم‌های درجه اول سینمای ایران به حساب نمی‌آید. اگرچه این فیلم به اصطلاح جشنواره‌ای نیست اما به واسطه نگاه متفاوتش توانسته از IMDB نمره ۷ را بگیرد.

کتاب مقدس تصویری: متی (The Visual Bible: Matthew) 

فیلم «کتاب مقدس تصویری» اثر کارگردان این فیلم «رگارت ون دن برگ» در سال۱۹۹۳ است. بازیگر نقش اصلی آن «بروس مارچیانو» است. این فیلم چهره‌ای متفاوت از مسیح(ع) را به نمایش گذاشته است. این بار با مسیحی خندان روبه‌رو هستیم. مسیحی که از پس خاطرات متیو در سال‌های دور پدیدار می‌شود. این فیلم تلاش کرده تا بر روایت خط به خط انجیل وفادار باشد و آن را به تصویر درآورد. همچنین ظاهر مسیح نیز در این فیلم متفاوت از دیگر فیلم‌ها درباره اوست. 
بالا بودن امتیاز این فیلم در سایت‌های معتبر فیلم نیز از مواردی است که باعث توجه بیشتر به این فیلم شده است. از جمله: امتیاز imdb: ۷.۸ 

سریال عیسی ناصری  (Jesus of Nazareth) 

چندین نمونه از این نام بر سریال‌ها و فیلم‌های مرتبط با عیسی(ع) قرار داده شده است. این اثر به وجهه‌های خانوادگی عیسی(ع) توجه دارد و از این منظر به‌ویژه در قالب سریال جالب‌توجه است. همچنین امتیاز آن در نظرخواهی با تعداد بالایی در imdb، ۸.۵ است. این سریال ازسوی «فرانکو زفیرلی» در سال۱۹۹۸ ساخته شده است.

مصائب مسیح (The Passion of the Christ) 

این فیلم را شاید بتوان شناخته‌شده‌ترین فیلم درباره‌ عیسی مسیح(ع) دانست. وقتی این فیلم اکران شد، انتقاداتی از سمت یهودیان نسبت به آن صورت گرفت به‌دلیل اینکه در فیلم، یهودیان را مسئول به صلیب کشیدن مسیح(ع) می‌دانست. کارگردانی و نویسندگی این فیلم را «مل گیبسون» برعهده داشته است. در سال ۲۰۰۴ این فیلم توانست به فروش خوبی برسد. همچنین، جوایز بسیاری را کسب کرده و در بخش‌های بهترین فیلمبرداری، موسیقی متن و گریم در جشنواره اسکار نامزد شده است. این فیلم سعی کرده تا تمامی روایت‌های اناجیل را جمع‌آوری کند. امتیازاتی که این فیلم در سایت‌های مختلف کسب کرده بدین صورت است: سایت imdb: ۷.۲ و امتیاز مردمی در سایت rotten tomatos: ۸۰% .

انیمیشن معجزه‌ ساز  (The Miracle Maker) 

«معجزه‌ساز» محصول مشترک روسیه، آمریکا و انگلستان، با کارگردانی مشترک «استانیسلاو سوکولوف» و «درک دبلیو. هایز»، انیمیشنی است با تکنیک استاپ‌موشن درباره زندگی حضرت عیسی مسیح(ع) با وفاداری به روایت‌های اناجیل و قصه‌گویی روان و ساده که گویی مخاطب هدفش بیش از همه کودکان مسیحی هستند. این اثر جدا از امتیاز قابل قبولش در سایت‌های سینمایی، به‌خصوص از نظر متفاوت بودن تکنیک ساخت که به نوعی ترکیب انیمیشن و استاپ‌موشن است، مورد توجه قرار گرفته است. این انیمیشن در سال۲۰۰۰ ساخته شده و امتیاز آن در سایت imdb، ۷.۱ و در سایت rotten tomatos، در نظرات مردمی ۸۶درصد است.

بزرگ‌ترین داستان عالم  (The Greatest Story Ever Told) 

فیلم بزرگ‌ترین داستان عالم را «جرج استیونس» در ژانر زندگینامه‌ای از تولد عیسی مسیح(ع) تا مصلوب شدن او ساخته است. این فیلم قصد دارد تا روایتی متفاوت از داستان مصلوب شدن عیسی مسیح(ع) را بازگو کند. امتیاز این فیلم در سایت imdb: ۶.۵ و در سایت rotten tomatos ۶۴% است. هدف کارگردان این فیلم، ارائه‌ روایتی به‌جز روایت کلیسای کاتولیک بوده است. در این فیلم بازیگرانی چون، «مکس فون سیدو» و «دوروتی مک گووایر» نقش‌آفرینی کرده‌اند.

انجیل یوحنا (The Gospel of Jhon) 

فیلم «انجیل یوحنا»، بر جزئیات، اتفاقات کوچک و روزمره تمرکز کرده است. جلوه‌هایی که کمتر از مسیح(ع) دیده‌ایم. این فیلم را «فیلیپ ساویل» در سال۲۰۰۳ ساخته است. در این فیلم با مسیحی با چهره‌ اروپایی روبه‌روییم. این اثر، برخلاف بودجه‌ کم توانسته نظرات مثبتی را به خود جلب کند. امتیاز ۷.۸ را در سایت imdb و نظر مردمی ۸۹درصد را در سایت rotten tomatos کسب کرده است. پرداخت این فیلم به انجیل یوحنا که کمتر به آن پرداخته شده است؛ خود از نکات تمایز آن است.

انجیل به روایت متی (The Gospel According to Saint Matthew) 

کارگردان این اثر، پیر پائولو پازولینی، فیلمساز شناخته‌شده ایتالیایی است. او توانست برای این فیلم چند جایزه از جمله جایزه‌ جشنواره ونیز را کسب کند اما جدا از کارگردان، این فیلم وجوه متمایز دیگری نیز دارد. فیلم پازولینی بیشتر بر پیام‌آوری عیسی مسیح(ع) تمرکز دارد. او مسیح(ع) را بیش از آنکه فردی معنوی یا خاص تصویر کند، مردی می‌داند که باید حرف‌های مهمش را به مردم برساند. تصویرسازی‌های اشخاص نیز در فیلم پازولینی متفاوت است. او امتیاز ۷.۷ را در سایت imdb و امتیاز ۸۶درصد نظرات مردمی را در سایت rotten tomatos کسب کرده است. پازولینی برای این فیلم، فیلمنامه ننوشته و از نابازیگران استفاده کرده است. او همچنین انجیل متی را انتخاب کرده است چون آن را واقع‌گرایانه‌تر می‌داند. این فیلم در سال۱۹۶۴ ساخته شده است.

مسیح (The Messiah) 

این فیلم را «روبرتو روسلینی» کارگردان نام‌آشنا ساخته است. از نکات قابل‌توجه این فیلم، پرداخت ویژه‌ آن به مادر عیسی(ع)، حضرت مریم(س) است؛ البته که احتمالا کاتولیک بودن روسلینی و اهمیت این مذهب به این بانو، بر نگاه او اثر دارد. روسلینی این فیلم را در سال۱۹۷۵ ساخته که در سایت imdb امتیاز ۶.۷ را کسب کرده است.

برخاسته (Risen) 

وجه تمایز این اثر در زاویه دید فیلمنامه متفاوت آن است. کارگردان این اثر از دیدگاه چند سرباز رومی آن را روایت می‌کند. آنها ماموریت دارند تا مواظب بدن عیسی مسیح(ع) باشند. این موضوع باعث می‌شود تا آنها شاهد وقایع پس از مرگ مسیح(ع) باشند. شخصیت‌پردازی خوب، فیلمبرداری و همچنین طراحی محیطی از ویژگی‌های مورد توجه این اثر است. کارگردانی این فیلم را «کوین رینولدز» بر عهده داشته و در سال۲۰۱۶ آن را ساخته است. امتیاز این اثر در imdb، ۶.۵ و در نظرات مردمی سایت rotten tomatos، ۷۰درصد است.