آگاه: «سهم ایران از تولید ۳۶میلیون تن جلبک جهان فقط ۴۰۰تن است.» این موضوع را سیدحسین حسینی، معاون وزیر جهاد کشاورزی در چهارمین کنفرانس ملی جلبک‌شناسی ایران عنوان کرده و توضیح می‌دهد که «در کشور دانش کم نداریم اما پراکنش آن زیاد است؛ اتفاق‌های خوبی به شکل نقطه‌ای رخ داده اما نتوانسته‌ایم آنها را تجمیع کنیم.»
او به این موضوع اشاره می‌کند که در دنیا تولید جلبک ۲.۵برابر شده اما در ایران آمار تولید جلبک به ۴۰۰تن بیشتر نمی‌رسد. معاون وزیر جهادکشاورزی به این مسئله هم اشاره می‌کند که «آبزی‌پروری مصداق بارز جلبک‌شناسی است. چرا هنوز نتوانسته‌ایم آن گونه که باید تولید جلبک داشته باشیم در حالی که در دنیا سالانه ۳۶ میلیون تن جلبک تولید و به بازار عرضه می‌شود؟ چین در تولید این محصول در برخی گونه‌ها ۵۸درصد و در بعضی جلبک‌ها تا ۷۰درصد تولیدات دنیا را در اختیار دارد.»
این موضوع بهانه‌ای شد تا با اکرم احمدی، فارغ‌التحصیل دکترای جلبک‌شناسی از دانشگاه شهید بهشتی و مدیر اولین نشریه «جلبک‌شناسی ایران» و یکی از پیشگامان تحقیق‌وتوسعه در زمینه جلبک‌شناسی در ایران به گفت‌وگو بنشینیم. در این مصاحبه، دکتر احمدی به‌طور مفصل به پتانسیل‌ها و چالش‌های صنعت جلبک در ایران پرداخته و اشاره دارد که چگونه جلبک‌ها می‌توانند در بخش‌هایی همچون امنیت غذایی، تولید مکمل‌های دارویی، فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی و حتی کاهش اثرات تغییرات اقلیمی نقش ایفا کنند. بااین‌حال، او به مشکلاتی نظیر کمبود فرهنگ‌سازی، محدودیت‌های قانونی و چالش‌های فرآوری اشاره می‌کند که پیش‌روی توسعه این صنعت در کشور قرار دارند.
به نظر شما، وضعیت صنعت جلبک در ایران چطور است؟ آیا ظرفیت برای توسعه این صنعت وجود دارد؟
صنعت جلبک در ایران هنوز در مراحل ابتدایی خود قرار دارد و درحقیقت، این صنعت به‌تازگی در کشور ما معرفی شده است. به یاد دارم که حدودا در سال‌های ۷۹ یا ۸۰ که من درحال فارغ‌التحصیل‌شدن بودم، هیچ اشاره‌ای به این صنعت نمی‌شد. ما اولین فارغ‌التحصیلان کارشناسی‌ارشد این رشته بودیم و به‌تازگی با این حوزه آشنا می‌شدیم. این صنعت بسیار کاربردی و مفید است و اگر به‌درستی معرفی شود و توسعه یابد، می‌تواند ارزش افزوده بالایی برای کشور داشته باشد. جلبک‌ها کاربردهای متعددی دارند و می‌توانند در صنایع مختلفی ازجمله تصفیه آب، صنایع غذایی، دارویی، مکمل‌های غذایی، تولید آنتی‌اکسیدان‌ها، فیلترها و حتی در کشاورزی استفاده شوند.
به‌طور مشخص، جلبک‌ها چه کاربردهایی در صنایع مختلف دارند؟
جلبک‌ها در صنایع بسیار متنوعی کاربرد دارند. ازجمله در صنایع تصفیه آب، به‌عنوان فیلترهای طبیعی، در صنایع غذایی برای تولید مکمل‌های غذایی و فرآورده‌های مختلف، در صنایع دارویی برای تولید داروهایی که حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها و ترکیبات مفید از جمله آستازانتین هستند و حتی در تولید مواد رنگی مانند پیگمنت‌ها استفاده می‌شوند. در زمینه کشاورزی نیز جلبک‌ها می‌توانند به‌عنوان کودهای طبیعی یا بهبوددهنده‌های خاک به کار روند. جلبک‌ها در هر صنعتی می‌توانند نقشی مهم ایفا کنند و یکی از بزرگ‌ترین نقش‌های آنها به‌عنوان غذای آینده بشر است.
در کنفرانس شما، موضوع امنیت غذایی مطرح شده بود. چطور جلبک‌ها می‌توانند به حل مشکلات امنیت غذایی در آینده کمک کنند؟
یکی از شعارهای اصلی کنفرانس ما امنیت غذایی بود و به‌طور ویژه به این مسئله پرداخته شد که در آینده، به‌دلیل مشکلات موجود در بخش کشاورزی، تامین غذا برای جمعیت جهانی با مشکلات بزرگی مواجه خواهد شد. اما جلبک‌ها می‌توانند این شکاف را جبران کنند. جلبک‌ها به‌دلیل خاصیت رشد سریع و منابع غذایی فراوانی که دارند، می‌توانند به‌عنوان منابع غذایی پایدار و کم‌هزینه برای انسان‌ها و حتی دام‌ها و طیور استفاده شوند. این ویژگی‌ها جلبک‌ها را به گزینه‌ای عالی برای مقابله با مشکلات امنیت غذایی در آینده تبدیل می‌کند.
علاوه‌بر مسائل غذایی، جلبک‌ها می‌توانند در زمینه تغییرات اقلیمی نیز نقش داشته باشند، درست است؟
دقیقا. جلبک‌ها می‌توانند در زمینه کاهش تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی نقش بسیار مهمی ایفا کنند. جلبک‌ها از طریق فتوسنتز، CO۲ موجود در جو را جذب می‌کنند و به اکسیژن تبدیل می‌کنند. این فرآیند مشابه با آنچه در درختان اتفاق می‌افتد، می‌تواند به کاهش گازهای گلخانه‌ای کمک کند. علاوه‌براین، جلبک‌ها به‌عنوان یک ذخیره‌کننده کربن، می‌توانند به کاهش دمای جهانی نیز کمک کنند؛ بنابراین، این صنعت نه‌تنها در تامین غذا و مکمل‌های غذایی اهمیت دارد، بلکه در کاهش اثرات منفی تغییرات اقلیمی نیز تاثیرگذار است.
باتوجه‌به اینکه جلبک‌ها در ایران درحال‌توسعه هستند، آیا پتانسیل تولید و صادرات جلبک در کشور وجود دارد؟
ظرفیت تولید جلبک در ایران به‌هیچ‌وجه محدود به مناطق شمال و جنوب کشور نیست. اینطور نیست که شما فقط در سواحل شمالی یا جنوبی کشور بتوانید جلبک تولید کنید. در واقع، در بسیاری از شهرهای ایران که شرایط آب‌وهوایی مناسب دارند، می‌توان جلبک تولید کرد. حتی در شرایط خاص می‌توان سیستم‌های فتوبیورکتوری به کار برد که امکان تولید جلبک را در محیط‌های بسته و کنترل‌شده فراهم می‌کند. این سیستم‌ها می‌توانند در محیط‌های گلخانه‌ای و حتی در شهرهای با تابش نور کم کار کنند؛ بنابراین، ایران پتانسیل بالایی برای تولید جلبک دارد و می‌تواند به یکی از کشورهای پیشرو در این زمینه تبدیل شود.
تولید جلبک در ایران با چه چالش‌هایی روبه‌رو است؟
یکی از اصلی‌ترین چالش‌های تولید جلبک در ایران، فرهنگ‌سازی است. مردم و حتی بسیاری از صنایع هنوز با خواص و کاربردهای جلبک‌ها آشنا نیستند. در بسیاری از کشورها، استفاده از جلبک‌ها به‌عنوان منابع غذایی و دارویی به‌طور گسترده‌ای جا افتاده است اما در ایران هنوز این فرهنگ به‌طور کامل شکل نگرفته است. چالش دیگر، موانع قانونی و نظارتی است. بسیاری از شرکت‌ها نمی‌توانند از جلبک‌ها در صنایع غذایی، دارویی و آرایشی استفاده کنند، چون هنوز مجوزهای لازم برای این فرآیندها صادر نمی‌شود. همچنین، در زمینه صادرات نیز موانع زیادی وجود دارد و بازارهای جهانی برای صادرات جلبک ایرانی هنوز به‌طور کامل توسعه نیافته است.
برای رفع این چالش‌ها چه راهکارهایی پیشنهاد می‌دهید؟
اولین گام در رفع این چالش‌ها، فرهنگ‌سازی است. باید به مردم و صنایع آگاهی داد که جلبک‌ها چه خواص و فوایدی دارند. همچنین، باید در سطح دولتی و بین سازمان‌ها و نهادهای مختلف همکاری‌هایی صورت گیرد تا موانع قانونی و نظارتی برطرف شود؛ به‌عنوان‌مثال، سازمان غذا و دارو و دامپزشکی باید استانداردهای لازم برای استفاده از جلبک‌ها در صنایع مختلف را تنظیم کنند. همچنین، باید کارگاه‌ها و کنفرانس‌های آموزشی بیشتری برگزار شود تا تولیدکنندگان با نحوه تولید، فرآوری و استفاده از جلبک‌ها آشنا شوند.
آیا تولیدکنندگان فعلی جلبک در ایران با حمایت‌های مالی یا وام‌های دولتی روبه‌رو هستند؟
بله، برخی تولیدکنندگان می‌توانند از وام‌های حمایتی برای توسعه تولید خود استفاده کنند اما برای دریافت این وام‌ها، تولیدکنندگان باید برنامه‌های مستند و مشخصی داشته باشند و بتوانند نشان دهند که تولیدشان به سودآوری و توسعه این صنعت کمک می‌کند. بعد از این مرحله، شرکت‌ها می‌توانند درخواست وام بدهند و در صورت موفقیت، به‌عنوان شرکت‌های دانش‌بنیان ثبت شوند. در این صورت، از حمایت‌های بیشتری در زمینه تولید و بازاریابی برخوردار خواهند بود.
آیا امیدی به رشد صنعت جلبک در ایران در سال‌های آینده وجود دارد؟
قطعا، امیدواریم که باتوجه‌به ظرفیت‌های موجود، صنعت جلبک در ایران رشد تصاعدی داشته باشد. با برگزاری کنفرانس‌ها و کارگاه‌های آموزشی و همکاری بین بخش‌های مختلف، می‌توانیم این صنعت را در کشور نهادینه کنیم و آن را به سمت صادرات و استفاده گسترده در صنایع مختلف سوق دهیم.
مردم باید با خواص جلبک بیشتر آشنا شوند
محمود بهمنی، رییس موسسه تحقیقات شیلاتی کشور درمورد اهمیت برگزاری کنگره علمی به‌خصوص درباره مباحثی مانند جلبک که کمتر برای مردم شناخته شده است، می‌گوید: یکی از اصلی‌ترین وظایف کنگره‌ها و رویدادهای علمی این است که توجهات را به سمت موضوعات جدید جلب کرده و درنهایت این آگاهی‌سازی موجب پیشرفت صنعت می‌شود. جلبک‌ها یکی از این موضوعات هستند که متاسفانه در کشور ما هنوز به‌درستی شناخته نشده‌اند. زمانی که ما برای اولین‌بار در زمینه جلبک شروع به فعالیت کردیم، بسیاری از همکاران به این موضوع با شک و تردید نگاه می‌کردند و حتی بعضی‌ها می‌خندیدند. اما اکنون با برگزاری چنین کنگره‌هایی، افراد بیشتری در مورد این صنعت مطلع می‌شوند و بسیاری از آنها متوجه می‌شوند که جلبک‌ها می‌توانند به‌عنوان یک منبع غذایی، دارویی و حتی صنعتی نقش بسیار مهمی ایفا کنند. او درمورد بالابردن آگاهی عمومی در خصوص جلبک‌ها و گیاهان آبزی تاکید می‌کند: فرهنگ‌سازی یکی از چالش‌های اصلی در این مسیر است. ما به زمان نیاز داریم تا مردم با فواید جلبک‌ها آشنا شوند. یکی از راه‌های موثر این است که این موضوعات از طریق رسانه‌ها، برنامه‌های آموزشی و همایش‌ها به مردم معرفی شوند. کنگره‌ها می‌توانند نقش بسزایی در این زمینه ایفا کنند. وقتی که متخصصان و محققان برجسته کشور در چنین رویدادهایی جمع می‌شوند و تجربیات خود را به اشتراک می‌گذارند، باعث می‌شود که افرادی که شاید قبلا این صنعت را نمی‌شناختند، به آن توجه کنند. به‌علاوه، تجربه نشان داده است که وقتی یک صنعت در کنگره‌های علمی معرفی می‌شود، توجه مسئولان دولتی و بخش خصوصی نیز به آن جلب می‌شود که می‌تواند به رشد آن کمک کند.
رییس موسسه تحقیقات شیلاتی به برگزاری چهارمین کنفرانس ملی جلبک‌شناسی ایران که به همت موسسه تحقیقات انجمن جلبک‌شناسی ایران و سازمان شیلات ایران برگزار شد اشاره کرده و می‌گوید: هدف اصلی آن، ارائه دستاوردهای علمی جدید در این حوزه و ایجاد یک ارتباط عملیاتی میان سازمان‌های مختلف کشور بود. این کنفرانس که در تاریخ دوم و سوم بهمن ۱۴۰۳ در محل سازمان آموزش ترویج کشاورزی برگزار شد، فرصت بسیار خوبی بود تا مشکلات و چالش‌های موجود در صنعت جلبک شناسایی و راه‌حل‌های عملی برای آنها ارائه شود. پنج پنل علمی برگزار شد که چهار پنل آن به مباحث علمی و پژوهشی اختصاص داشت و پنل پایانی به بررسی مشکلات و چالش‌های عملیاتی پرداخت.
او با اشاره به اینکه سه سال از برگزاری سومین کنگره می‌گذرد، در پاسخ به سوال خبرنگار روزنامه «آگاه» مبنی بر اینکه در این مدت این صنعت چه پیشرفت‌هایی داشته است؟ می‌گوید: اتفاقات خوبی در این سه سال رخ داده است. به‌ویژه در بحث پژوهش و توسعه محصولات جلبک، پیشرفت‌های قابل‌توجهی حاصل شده است. مشکلاتی که در ابتدای کار وجود داشت، به‌تدریج در حال حل‌شدن هستند. یکی از اصلی‌ترین مشکلات این صنعت، عدم آشنایی مردم با کاربردهای جلبک‌ها بود. خوشبختانه، اکنون تولیدکنندگان و بهره‌برداران بیشتری وارد این حوزه شده‌اند و به‌طور مستقیم از محصولات جلبک استفاده می‌کنند؛ البته هنوز چالش‌هایی مانند تولید محصولاتی که بتوانند در بازار رقابتی به فروش برسند و تغییرات تکنولوژیکی برای فرآوری بهتر محصولات جلبک وجود دارد اما به‌طور کلی، صنعت جلبک در حال پیشرفت است.
او چالش دیگر در این صنعت را عدم هماهنگی کامل بین سازمان‌های مختلف متولی این صنعت دانسته و تاکید می‌کند: برای مثال، سازمان دامپزشکی، سازمان غذا و دارو، سازمان استاندارد و معاونت فناوری ریاست‌جمهوری باید همکاری بیشتری با یکدیگر داشته باشند تا فرآیندهای مربوط به جلبک به‌طور بهینه انجام شود. درحال‌حاضر، برخی این سازمان‌ها هنوز به‌طور کامل درک نکرده‌اند که جلبک‌ها نه‌تنها می‌توانند به‌عنوان یک منبع غذایی عالی باشند، بلکه در صنایع دارویی و حتی سوختی نیز کاربرد دارند. علاوه‌براین، مشکلاتی در تولید انبوه جلبک‌ها به‌ویژه در زمینه تکنولوژی و فرآوری آنها وجود دارد که به سرمایه‌گذاری بیشتر و ایجاد زیرساخت‌های مناسب نیاز دارد.
بهمنی بر این باور است که باتوجه‌به روند فعلی و توجه بیشتری که به این صنعت می‌شود، امید می‌رود که در آینده نزدیک شاهد تغییرات مثبت در این حوزه باشیم؛ البته این امر نیازمند همکاری بین‌المللی و تبادل تجربیات با کشورهای پیشرفته است. همچنین، ایجاد زیرساخت‌های مناسب برای تولید صنعتی جلبک و بهبود فرآوری آنها از دیگر اقداماتی است که باید به آنها توجه شود. اگر این مشکلات حل شود، جلبک‌ها می‌توانند به یکی از صنایع کلیدی و سودآور در ایران تبدیل شوند.
مصرف زیاد جلبک‌ها آنقدرها هم مفید نیست
درست است که مصرف جلبک مفید است اما استفاده بیش‌ازحد از این ماده، ضررهایی به‌دنبال دارد. برخی جلبک‌های دریایی بسیار شور هستند و مصرف بیش‌ازحد آنها موجب تشنگی بیش‌ازحد شما می‌شود که این تشنگی موجب می‌شود زودبه‌زود گرسنه شوید.
اگر مبتلا به بیماری‌های کلیه، فشارخون بالا یا اختلالات تیروئید هستید، پیش از شروع مصرف جلبک با پزشک خود مشورت کنید. میزان فراوان ید موجود در جلبک موجب مشکلات تیروئید، پتاسیم بالای آن موجب بیماری‌های کلیه و سدیم آن باعث احتباس مایعات در بدن می‌شود.
ضررهای محیط زیستی جلبک‌ها
شاید واژه «شکوفایی جلبکی» را که به آن «بلوم جلبکی» هم می‌گویند شنیده باشید. این یک پدیده دریایی است که در اثر تکثیر و افزایش جمعیت گروهی از جلبک‌ها که فیتوپلانکتون هستند، رخ می‌دهد. در این حالت به‌صورت پتویی سطح دریا را می‌پوشانند که می‌تواند مانع رسیدن اکسیژن و نور به زیر آب شود، در این شرایط حیات آبزیان آن منطقه با خطر مواجه می‌شود.
چون جلبک‌ها دارای رنگدانه‌های مختلفی هستند، ازاین‌رو باتوجه‌به نوع جلبکی که شکوفا می‌شود به رنگ‌های سرخ، قهوه‌ای، سبز و کرم بروز می‌کند که برخی می‌توانند سمی و برخی نیز بدون خطر باشند. آنهایی که سمی هستند حتی برای انسان هم مضرند چون ممکن است اگر فردی در آب‌هایی که این رنگدانه‌ها وجود دارند، شنا کند به مشکلات پوستی دچار می‌شوند. برخی هم بوی نامطبوعی از خود ساطع می‌کنند و با کف همراه هستند اما به‌هرحال بروز شکوفایی جلبکی چه سمی و چه غیرسمی برای آبزیان مضر است و موجب خسارات اقتصادی به‌ویژه به بخش شیلاتی می‌شود چون به‌علت نرسیدن اکسیژن مرگ‌ومیر زیادی را ایجاد می‌کند.عوامل مختلفی مانند افزایش گازهای گلخانه‌ای، فاکتورهای هیدرولوژیک و تغییرات عظیم در آب و هوای جهانی، جابه‌جایی و انتقال گونه‌های غیربومی از طریق آب توازن کشتی‌ها در بروز شکوفایی جلبکی دخیل هستند. در این میان مهم‌ترین آنها افزایش دما در راستای تغییر اقلیم و افزایش مواد مغذی به‌ویژه مواد فسفردار و نیترات است که با تخلیه پساب‌های صنعتی، خانگی و کشاورزی حاوی کودهای شیمیایی وارد دریاها و سپس اقیانوس‌ها می‌شود. زمانی که این مواد در آب‌ها افزایش می‌یابد غذای مورد نیاز فیتوپلانکتون‌هایی که موجب بروز شکوفایی جلبکی می‌شوند افزایش می‌یابد؛ بنابراین جمعیت آنها زیاد می‌شود.
گفت‌وگوی اختصاصی« آگاه» با برادران کارآفرین در صنعت جلبک را بخوانید
یک صنعت نوپا اما اشتغال‌زا
صنعت جلبک در ایران هنوز نوپاست اما پتانسیل‌های بی‌پایانی در تولید و فرآوری آن نهفته است. با سرمایه‌گذاری مناسب و رفع موانع تولید و بازاریابی، این صنعت می‌تواند به یکی از ارکان مهم اقتصاد ایران تبدیل شود. جلبک‌ها نه‌تنها به‌عنوان یک سوپرفود در صنایع غذایی کاربرد دارند، بلکه در بسیاری از صنایع دیگر ازجمله داروسازی، آرایشی و پرورش آبزیان نیز می‌توانند نقش‌آفرین باشند.
علیرضا سلطانی یکی از کارآفرینانی است که در حوزه تولید جلبک در استان یزد فعالیت می‌کند. او که به همراه برادرش در این بخش فعالیت دارد، توضیح می‌دهد: ما در شرکت خود که اکنون ۶سال از تاسیس آن می‌گذرد، در زمینه تولید جلبک فعالیت داریم و خوشبختانه توانسته‌ایم مجوزهای لازم از نظام مهندسی کشاورزی را اخذ کنیم. این موفقیت در راستای تولید یک محصول زیست‌فناوری با خواص بی‌نظیر برای تامین نیازهای تغذیه‌ای افراد است.
او ادامه می‌دهد: یکی از ویژگی‌های بسیار جالب این محصول، غنی‌بودن آن از پروتئین، ویتامین‌ها و مواد معدنی است. به‌طور خاص، جلبک تولیدی ما حاوی ۶۷درصد پروتئین است که این مقدار بسیار بیشتر از سایر منابع پروتئینی مانند بادام‌زمینی با ۳۰درصد پروتئین است. او کنجکاوی را دلیل اصلی ورود به این عرصه دانسته و می‌گوید: به‌عنوان فردی که همیشه در جستجوی راه‌های جدید برای فناوری و نوآوری بوده‌ام، تصمیم گرفتیم در زمینه جلبک‌سازی فعالیت کنیم. جلبک‌ها به‌دلیل خواص تغذیه‌ای فوق‌العاده و همچنین کاربردهای گسترده‌شان در صنایع مختلف، یک انتخاب بسیار مناسب به‌نظر می‌رسید.
بعد از مشاوره اقتصادی و بازاریابی، خوشبختانه توانستیم مشتریان خود را پیدا کنیم و درحال‌حاضر به‌صورت نیمه‌صنعتی تولید می‌کنیم. هدف ما این است که در آینده‌ای نزدیک تولیدات خود را به سطح صنعتی افزایش دهیم تا با مقادیر بالاتری تولید کنیم. فرآوری این جلبک‌ها به شکل پودر فشرده‌شده است که بیشتر ورزشکاران در رشته‌های پرورش اندام به‌دلیل پروتئین بالای آن مشتری‌اش هستند.
مزایای مصرف جلبک
این کارآفرین به مزیت‌های مصرف جلبک‌ها به‌ویژه برای افرادی که به‌دنبال افزایش یا کاهش وزن هستند، اشاره کرده و می‌گوید: اگر این محصول قبل از غذا مصرف شود، می‌تواند به کاهش وزن کمک کند و اگر بعد از غذا مصرف شود، باعث افزایش وزن خواهد شد. این ویژگی‌ها باعث شده که جلبک‌ها در صنایع غذایی و دارویی توجه زیادی جلب کنند.
به اعتقاد او، با وجود تمام مزایا و پتانسیل‌های عظیم، صنعت جلبک با مشکلاتی نیز مواجه است. سلطانی می‌گوید: یکی از چالش‌ها، مشکلات مربوط به تولید صنعتی جلبک است. درحال‌حاضر، شرکت ما در سطح نیمه‌صنعتی کار می‌کند و برای راه‌اندازی تولید صنعتی به‌دنبال زمین مناسب هستیم. در تلاش برای یافتن یک زمین سه‌هکتاری هستیم تا بتوانیم تولید صنعتی را راه‌اندازی کنیم اما به‌دلیل مشکلات قانونی و کمبود زمین مناسب، هنوز نتوانسته‌ایم این پروژه را شروع کنیم.
همچنین یکی از مشکلات جدی دیگر، عدم آگاهی مردم از اهمیت و فواید جلبک‌هاست. هنوز هم فرهنگ استفاده از این محصولات در بازار ایران جانیفتاده است؛ به‌عنوان‌مثال، زمانی که نام جلبک به میان می‌آید، مردم اغلب آن را به‌عنوان یک ماده غیرقابل‌قبول و نامناسب برای تغذیه می‌شناسند، درحالی‌که در بسیاری از کشورهای پیشرفته مانند آمریکا و ژاپن، جلبک‌ها به‌عنوان یک سوپرفود شناخته شده و مصرف می‌شوند.
او ادامه می‌دهد: باوجود این چالش‌ها، بازار برای محصولات جلبک درحال‌رشد است. درحال‌حاضر، ما مشتریان متعددی در تهران داریم که محصولات ما را به‌ویژه در عطاری‌ها و شرکت‌های بزرگ تولید موادغذایی خریداری می‌کنند. فروش این محصول در این بازار، نشان از پتانسیل بالای آن دارد. به‌ویژه که به‌دلیل پروتئین بالای جلبک، بدنسازها نیز از آن استفاده می‌کنند.
این کارآفرین تصریح می‌کند: در راستای گسترش فعالیت‌هایمان، برای رفع مشکلات تولید و گسترش بازار، نیاز به توجه بیشتر به فرآوری، بازاریابی و فرهنگ‌سازی داریم. درحال‌حاضر، بسیاری از شرکت‌ها در ایران از استفاده از جلبک‌ها در خط‌تولید خود خودداری می‌کنند، چراکه هنوز به‌طور کامل از خواص آن آگاه نیستند و نمی‌خواهند ریسک پذیرش این محصولات را متقبل شوند. بااین‌حال، در سال‌های اخیر، به‌ویژه با ورود صنایع غذایی بزرگ مانند به‌نظر می‌رسد که این صنعت در حال رشد است؛ برای مثال، چندین نوع ماکارانی در بازار به فروش می‌رسد که با جلبک غنی شده است. باوجوداین امید داریم که با همکاری بیشتر با سایر متخصصان و شرکت‌ها و حمایت از دولت در ایجاد قوانین و استانداردهای لازم، صنعت جلبک در ایران به یک صنعت پربازده و سودآور تبدیل شود. به‌ویژه که جلبک‌ها نه‌تنها در صنایع غذایی، بلکه در صنایع دارویی و آرایشی نیز کاربرد دارند. در نهایت، هدف ما این است که جلبک‌ها را به‌عنوان یک غذای آینده در ایران معرفی کنیم. همانطور که گفته شد، جلبک‌ها نه‌تنها در حوزه سلامت انسان‌ها کاربرد دارند، بلکه در زمینه‌های دیگری مانند تغذیه دام و طیور و پرورش آبزیان نیز بسیار موثر هستند. برای رسیدن به این هدف، همگان باید در جهت فرهنگ‌سازی و معرفی جلبک‌ها به بازار تلاش کنیم.
با برادرم همراه شدم
مهدی، کوچک‌ترین برادر خانواده پرجمعیت سلطانی‌هاست که همراه برادر شده تا بتواند کار و فعالیت در حوزه جلبک را گسترش دهد.
آقا مهدی در سال‌های ابتدایی این مسیر، تلاش‌های بسیاری کرد تا مواد اولیه را استخراج کند و سرمایه‌گذاری‌های لازم را انجام دهد. خودش می‌گوید: ماهانه، بسته به نوع تولید و شرایط بازار، درآمد متفاوتی داریم؛ البته باید بگویم که بازار و شرایط تولید به گونه‌ای است که در صورت بروز مشکل، باید همه‌چیز را دوباره از ابتدا شروع کنیم. این یعنی که شرایط تولید و حتی کوچک‌ترین مشکلی می‌تواند تاثیر زیادی بر روند کار داشته باشد. به اعتقاد او، یکی از چالش‌های اصلی این کار، تامین مواد اولیه و شرایط محیطی تولید است؛ برای مثال، درصورتی‌که مشکلی برای مواد پیش بیاید، ممکن است مجبور شویم همه‌چیز را تخلیه کرده و دوباره از صفر شروع کنیم. در این مسیر، هیچ‌چیز قابل‌پیش‌بینی نیست. وقتی که سفارش‌ها از سایت‌های آگهی می‌آید، معمولا یک نوسان ۳۰درصدی داریم و نهایتا این نوسان را باید در نظر بگیریم.
او معتقد است که سرمایه‌گذاری در این حوزه به‌شدت زودبازده است و طی یک سال همه سرمایه‌گذاری به فرد برمی‌گردد؛ از سوی دیگر چون می‌توان جلبک را در گلخانه نیز تولید کرد. می‌توان این کار را به صورت خانوادگی انجام داد و درآمد خانواده را افزایش داد.
سلطانی کوچک معتقد است با این حال، یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای این کار، ایجاد فرصت‌های اشتغال است. باتوجه‌به نیاز به نیروی کار برای تولید و فرآوری، این صنعت می‌تواند فرصت‌های شغلی زیادی را ایجاد کند. این مسئله به‌ویژه در جوامع روستایی و شهرهای کوچک اهمیت زیادی دارد، زیرا باعث می‌شود خانم‌ها و افراد خانواده خودشان به‌طور مستقل درآمدزایی کنند. او تاکید می‌کند این کار که به‌عنوان یک شغل جدید در نظر گرفته می‌شود، می‌تواند برای بسیاری از خانواده‌ها به‌ویژه زنان، فرصت‌های شغلی جدید ایجاد و درنهایت به بهبود وضعیت اقتصادی جامعه کمک کند. با شروع از صفر و با تلاش فراوان، می‌توان این صنعت را گسترش داد و از پتانسیل‌های آن بهره‌برداری کرد. اگر به این مسیر ادامه دهیم و با همکاری همدیگر پیش برویم، می‌توانیم در آینده این صنعت را به یک صنعت پرسود و پایدار تبدیل کنیم و به خانواده‌ها کمک کنیم تا به استقلال مالی دست یابند.
گردش مالی صنعت جلبک در جهان بیش از ۲۱میلیارد دلار است
رییس انجمن علوم جلبک‌شناسی در گفت‌وگو با «آگاه» با اشاره به ضرورت توسعه صنعت جلبک در اقتصاد دریامحور، می‌گوید: گردش مالی این صنعت در سال ۲۰۲۲میلادی ۲۱میلیارد دلار بود که در سال۲۰۳۰ به رقم ۴۵.۵میلیارد دلار می‌رسد.
مصطفی نوروزی، رییس انجمن جلبک‌شناسی ایران بر این باور است که جلبک‌های دریایی جایگاه مهمی در تولیدات غذایی دارد. وی با اشاره به برنامه هفتم توسعه افزود: باتوجه‌به پیش‌بینی اقتصاد دریامحور، یکی از برنامه‌های ضروری این امر تولید و استفاده از انواع جلبک‌ها در صنایع غذایی و غیرغذایی است. وی ادامه می‌دهد جلبک در سبد غذا جامعه آینده جهان تاثیر بسیاری دارد. در کشور منطقه مکران محل مناسبی برای توسعه جلبک‌شناسی است که برای اقتصاد دریامحور ما اهمیت بسیاری دارد. رییس انجمن علوم جلبک‌شناسی ایران با اشاره به گردش مالی صنعت جلبک، تصریح می‌کند: گردش مالی جلبک و فرآورده‌های آن در انواع مصارف غذایی، بهداشتی، آرایشی و… در سال۲۰۲۲ میلادی ۲۱میلیارد دلار بود که پیش‌بینی شده این رقم تا سال۲۰۳۰ به ۴۵.۵میلیارد دلار می‌رسد. نوروزی تاکید می‌کند: یکی از طرح‌های درحال پیگیری در ایران احداث شهرک‌های جلبکی است که باتوجه‌به ظرفیت کشور می‌توان پنج شهرک در آینده احداث شود.
نظر شما