آگاه: در این رابطه طرح ملی زندگی با آیهها که دو سالی است ازسوی سازمان تبلیغات اسلامی دنبال میشود، امسال با رشد و بالندگی بیشتری انجام میشود و اهداف بزرگ و برتری را برای خود تعریف کرده است. در این رابطه با حجتالاسلاموالمسلمین روحالله حریزاوی، قائممقام این سازمان گفتوگوی مختصری را ترتیب دادهایم که مشروح آن در ادامه میآید:
چطور میشود آیههای قرآن را به متن زندگی مردم آورد؟
قرآن کتابی است که در طول سالهای حیات اجتماعی جامعه اسلامی بر قلب مقدس پیامبر(ص) نازل شده و شأن نزول آیات دلالت بر اتصال و ارتباط عمیق آیات با متن زندگی مردم دارد. علاوهبر این قرآن هم درصدد تربیت آحاد و افراد جامعه اسلامی است و هم درصدد شکلدهی نفس واحد و جامعه منسجم توحیدی در مدار ولایت پیامبر(ص) و اهلبیت(ع) است. همچنین بهدنبال شکلدهی تمدن اسلامی و پیادهسازی احکام الهی در سراسر جهان در طول تاریخ است که برای مبارزه با جریانهای طاغوت و دشمنان خدا برنامهریزی شده است. از این باب بیشترین ارتباط را آیات قرآن با زندگی مردم دارند و جداسازی قرآن از زندگی مردم اساسا امکانپذیر نیست؛ بنابراین برای اینکه آیات قرآن کریم را به متن زندگی مردم وارد کنیم، باید تلاش کنیم نقاط اشتراکی زندگی امروز آنها با متن و شأن نزول آیات قرآن را بیابیم. سپس این ارتباطات و اشتراکات را تقویت کنیم و آیاتی را که به تعبیر استاد مطهری نقش مداری دارند و بهتدریج در منزلگاههای مختلف قابل پیادهسازی هستند انتخاب کنیم و متناسب با معنا و مفهوم و سیاقی که آیات قرآن دارند، آنها را به مردم آموزش بدهیم. اینگونه آموزش عمومی در اتصال و انطباق با متن زندگی روزمره مردم همان برنامهای است که طرح ملی زندگی با آیهها دنبال میکند و از روی انتخاب آیات که بر مبنای توجه به غرر آیات و گلوگاههایی که در زندگی مردم پدید میآید میتواند ما را به این هدف نزدیک کند.
در این رابطه ایام ماه مبارک رمضان چقدر میتواند به پیشبرد این پویش کمک کند؟
ازآنجاکه ماه مبارک رمضان ماه خداست و سفره ضیافت الهی در این ماه عزیز پهن میشود، زمینه توجه به احکام و معارف الهی و دستورات خدا در ماه مبارک بیش از هر ماه دیگری فراهم است. همچنین به تعبیر روایات، شیاطین در غل و زنجیر هستند و آنطور که همه میدانیم میزان جرایم و بزهکاریها در این ماه مبارک بهشدت پایین میآید، طبیعتا زمینه توجه مردم بیشتر خواهد بود و زمینه ذاتی برای التفات مردم به آیات قرآن بیشتر از قبل فراهم است. از سوی دیگر، حضور مردم در مساجد و اماکن مذهبی و ارتباط آنها با علما و صاحبان خرد و علم زمینه این توجه را مضاعف خواهد کرد. همانطور که در سال گذشته، بین 30 تا 50آیه و سیاق انتخاب شده کمک کرد به اینکه جمع قابلتوجهی از مردم ایران آن آیات را هم حفظ کنند و هم بفهمند و هم در زندگی خودشان پیاده کنند. در ماه مبارک پیش رو هم امیدواریم که همین معنا و التفات عمومی و توجه قلبهای مردم زمینه توسعه و توفیق این طرح را فراهم کند.
تا چه اندازه الگوی زندگی قرآنی در جامعه به مردم معرفی شده است؟
الگوهای قرآنی اختصاص به جامعه قرآنی ندارد. الگوها اعم از جامعه قرآنی هستند، به این معنا که وقتی در جامعه قرآنی دنبال الگوها میگردیم طبیعتا باید با حافظان، قاریان و معلمان قرآن مواجه شویم که جمع ارزشمندی هستند و اثرگذاری خوبی در آحاد جامعه دارند و مردم به این قشر ارزشمند همیشه به دیده احترام نگریستهاند. اما ما با جامعه دیگری هم مواجه هستیم که اشتغال به حفظ، قرائت، تجوید، تدریس و ترتیل قرآن ندارند اما برای پیادهسازی قرآن در زندگیشان برنامهریزی کردهاند. جاها و نقاطی را میتوانند به ما معرفی کنند که قرآن به دستگیری آنها پرداخته است. کمااینکه در برنامه وزین محفل ما شاهد حضور چهرههایی بودیم که از قرآن درس گرفته و به آن عمل کردهاند. گاهی فردی را میبینیم که یک عمر برای پیادهسازی یک آیه وقت و جوانیاش را صرف کرده است و خودش را خادم قرآن میداند ولو اینکه قاری یا حافظ قرآن نیست؛ بنابراین معرفی الگوها تا حد قابلتوجهی میتواند برای پیادهسازی قرآن در زندگی آحاد مردم نقشآفرین باشد. بخشی از اثرگذاری طرح زندگی با آیهها متوجه نقش چهرهها و الگوهاست؛ چه چهرههای قرآنی و چه چهرههایی که در حوزههای مختلف برجستگی دارند ولی توجه خاص به آیات قرآن کریم داشتهاند.
آیا این الگوها نمونههای زیسته هم دارند؟
نمونه زیسته زندگی با قرآن را میتوانید در زندگی افرادی جستوجو کنید که قرآن موجب دگرگونی و نجات زندگی آنها شده است. ما افراد زیادی داریم که نقش هدایتی قرآن در زندگی فردی یا اجتماعی شأن قابلتوجه است. افرادی را داریم که با شنیدن یک آیه دچار توبه و بازگشت به معنویت شدند. افرادی را داریم که با عمل به یک آیه توانستند جامعه و مخاطبانی را از انحراف نجات دهند. افرادی را داریم که با حفظ چند آیه و عمل به آنها توانستند یک مجموعه الگو را پدید بیاورند. یک ورزشگاه موفق، یک مدرسه موفق، یک کارخانه یا شرکت موفق، که خیلی از اینها شناختهشده نیستند و تاکنون سازوکاری برای شناسایی و معرفی آنها به همه مردم نبوده است. به حمد خدا ما در شکلگیری جریان محفل که متصل با طرح ملی زندگی با آیههاست، این الگوهای زیسته را تا حد خوبی توانستهایم به مردم معرفی کنیم و هر سال میکوشیم که به این الگوها بیفزاییم و مردم از داراییها و سرمایههای معنوی خودشان و ذخایری که در پرتو قرآن کریم در این جامعه ارزشمند ایمانی ما شکل گرفته مطلع شوند.
آیا این الگوها منحصر به یک قشر و طیف و سن خاص است یا قابل تعمیم و اجرا برای عموم مردم است؟
ازآنجاکه قرآن کتاب هدایت همه مردم است و در عین حالی که میتواند برای هدایت خاص پرهیزگاران نقشه ویژه ارائه دهد و هدی للمتقین باشد میتواند بقیه آحاد جامعه را که در سنین، فرهنگها، جنسیتها و قومیتهای مختلف قرار دارند هم هدایت کند. حتی تعدادی از این افراد ممکن است رابطه عمیقی با دستورالعملهای دینی نداشته باشند؛ بنابراین الگوهایی که مدنظر ماست برای معرفی به جامعه طبیعتا خیلی عمومیت دارند. یعنی در عین حالی که تلاش میکنیم چهرههای برجسته علمی، فکری، تحصیلی، معنوی و نخبگان جامعه را که انس خوبی با قرآن کریم دارند به همه معرفی کنیم، تلاش میکنیم از آحاد جامعه و از مردم کوچه و بازار را که در نگاه اول زندگی الگویی ندارند و شاید کسی درصدد الگوپذیری و تبعیت از آنها نباشد هم به همه معرفی کنیم. هرکدام از اینها با وجود گمنامی در نگاه دقیقتر حرفی برای گفتن دارند و تجربه موفقی در پذیرش و پیادهسازی آیات در زندگی دارند که باید تلاش شود از این الگوهای عام برای عموم مردم بهرهمند شویم و آنها را به همه معرفی کنیم.
در مورد پویش ملی زندگی با آیهها اگر صحبت خاصی برای مردم و مسئولان دارید، بفرمایید.
در پایان از همه نخبگان، مسئولان و کسانی که دسترسی به شبکههای انسانی و گروههای مردمی دارند، چه معلمان عزیز، چه هنرمندان عزیز و چه نویسندگان و صاحبنظران حوزه علوم سیاسی و اجتماعی و هر آن کسی که میتواند در فضای مجازی بر تعدادی از مردم تاثیرگذار باشد دعوت میکنم که به این پویش بزرگ ملی بپیوندند و کاری کنند که زندگی با قرآن نهادینه شود. بهخصوص در ماه مبارک رمضان که مردم اهل تلاوت و ختم قرآن هستند، به آیاتی که ازسوی جمعی از صاحبنظران براساس یک روش دقیق علمی انتخاب شده و پیشنهاد میشوند توجه جدیتر مبذول دارند؛ البته بسیاری از مردم قبلا این آیات را شنیدهاند و با آنها و با معنای آیات مأنوس هستند. دعوت به پویش زندگی با آیهها از باب دعوت به خیر است که توصیه قرآن است. در این روزها مردم را دعوت کنیم که آیات را بخوانند، بفهمند و به ذهن بسپارند و انشاالله در قلب خودشان نهادینه کنند و زندگیشان را سرشار و آکنده از نور آیات الهی قرار دهند.
نظر شما