آگاه: ریاست هیئت ایرانی را سیدعباس عراقچی، وزیر امورخارجه ایران و ریاست هیئت آمریکایی را استیو ویتکاف، نماینده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا در امورخاورمیانه بر عهده دارند. این درحالی است که این مذاکرات با میانجی‌گری وزیر خارجه عمان برگزار خواهد شد.درحالی که ایران بر غیرمستقیم‌بودن این مذاکرات تاکید دارد، برخی مقامات آمریکایی از تمایل به مذاکرات مستقیم سخن گفته‌اند، با این حال توافق شده است که مذاکرات به‌صورت غیرمستقیم و با میانجی‌گری عمان برگزار شود. ازسوی دیگر، ایران خطوط قرمزی از جمله عدم‌استفاده از زبان تهدید، اجتناب از درخواست‌های زیاده‌خواهانه درباره برنامه‌هسته‌ای و خودداری از طرح مباحث مربوط به صنعت دفاعی ایران را برای این مذاکرات تعیین کرده است و هدف اصلی این مذاکرات بررسی امکان کاهش تنش‌ها و رسیدن به توافقی درباره برنامه‌هسته‌ای ایران و تحریم‌هاست.
نمایندگان مجلس دوازدهم نیز پیرو خبر انجام مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در هفته گذشته، دیدگاه‌های خود را درباره این موضوع در نطق و تذکرات خود بیان کردند. البته دیدگاه نمایندگان مجلس شورای اسلامی درباره مذاکرات ایران و آمریکا متنوع و در برخی موارد متضاد است. این نظرات را می‌توان به دو دسته کلی تقسیم کرد. برخی نمایندگان نسبت به مذاکرات با آمریکا بدبین هستند و بر بی‌اعتمادی به این کشور تاکید دارند. علی خزایی، نماینده ورامین با اشاره به سابقه عهدشکنی آمریکا اظهار کرد: «برای آمریکا فرقی نمی‌کند که طرف مذاکره‌اش کیست و با هر کسی مذاکره کند، عهدشکنی می‌کند.» بهنام سعیدی، عضو هیات‌رئیسه کمیسیون امنیت‌ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: «مذاکره‌ای مدنظر دیپلمات‌ها و جمهوری‌اسلامی ایران خواهد بود که براساس احترام متقابل، تامین منافع کشور و رعایت اصول بنیادین و اساسی انقلاب و خط قرمزها باشد.» ازسوی دیگر علی خضریان، عضو کمیسیون امنیت‌ملی و سیاست‌خارجی مجلس در این زمینه می‌گوید: «درک واقعیت‌های صحنه بین‌الملل باعث خواهد شد تا در مذاکره غیرمستقیم پیش‌رو، با به رخ‌کشیدن ضعف‌های ترامپ ۲۰۲۵ به او یادآوری شود که زمان به ضرر آمریکا می‌گذرد.» همچنین امیرحسین ثابتی در فضای مجازی نوشت: «مذاکره با آمریکا یعنی سرکارگذاشتن مردم، چه مستقیم و چه غیرمستقیم!»
اما برخی دیگر از نمایندگان با احتیاط و شروطی خاص به مذاکرات نگاه می‌کنند. ابراهیم عزیزی، رئیس کمیسیون امنیت‌ملی مجلس تاکید دارد: «ایران باید در مذاکره با آمریکا از موضع بالا رفتار کند تا مثل برجام نشود که ما به تعهداتمان عمل کنیم و از طرف مقابل بی‌تعهدی ببینیم.» اما حمید رسایی، نماینده مجلس در این زمینه گفته بود: «حتی پاک‌کردن پرچم آمریکا در خیابان‌ها در زمان مذاکرات ممکن است برای دشمن تولید پیام کند»
ازسوی دیگر کمیسیون امنیت‌ملی و سیاست خارجی مجلس هفته گذشته برای بررسی ابعاد این موضوع، با حضور وزیر امورخارجه جلسه‌ای را برگزار کرد. عباس مقتدایی، نائب رئیس کمیسیون امنیت‌ملی و سیاست خارجی مجلس در توضیح جزئیات این جلسه گفته بود: «در این جلسه موضوع نامه رئیس‌جمهور آمریکا به جمهوری‌اسلامی ایران مطرح شد و اینکه کشورمان مبحث مذاکره غیرمستقیم برای تامین منافع ملت ایران را به طرف مقابل اعلام کرده است؛ گفته شد که ایران بر اساس روال‌هایی که قبلا سابقه داشته با کشور عمان برای تبادل دیدگاه‌های مابین ایران و آمریکا همکاری کرده و این کشور در این جهت اقدام خواهد کرد.»
با این حال منوچهر متکی، وزیر امورخارجه سابق و نماینده فعلی مجلس نیز درباره مذاکره غیرمستقیم ایران و آمریکا با بیان اینکه چهار نوع مذاکره وجود دارد، گفت: نوع اول مذاکرات مستقیم است که مذاکره معمول در دنیا محسوب می‌شود. ایران جز با دو رژیم، با بقیه کشورها مذاکرات مستقیم دارد. وی نوع دوم مذاکره را محرمانه خواند و گفت: در این نوع مذاکره، طرفین نمی‌خواهند آشکار کنند که با یکدیگر مذاکره کرده‌اند؛ مانند مذاکرات برخی از کشورهای عربی با اسرائیل. متکی با بیان اینکه نوع سوم مذاکره، دیپلماسی مسیر دو است، گفت: در این مذاکره، افراد غیررسمی اما مرتبط با دولت‌ها با یکدیگر مذاکره می‌کنند. این موضوع در دنیا مرسوم است؛ ایران و آمریکا در گذشته مذاکرات مسیر دو داشته‌اند و چهره‌هایی از ایرانی‌ها و آمریکایی‌ها که مسئولیت رسمی نداشتند، با یکدیگر گفت‌وگو کردند. وی نوع آخر مذاکرات را غیرمستقیم خواند و افزود: این نوع مذاکره مانند مذاکرات سوریه و اسرائیل است؛ حافظ اسد و بشار اسد هیچگاه با اسرائیل به‌طور مستقیم مذاکره نکردند، اما در شرایطی پذیرفتند به‌صورت غیرمستقیم مذاکره کنند که واسطه ترکیه بود. در آن زمان اسرائیلی‌ها با ترکیه و ترکیه با سوری‌ها مذاکره می‌کردند. وزیر اسبق امورخارجه بیان کرد: درباره مذاکرات ایران، اساسا موضوع رژیم صهیونیستی مطرح نیست؛ چون ما موجودیت آن را غیرمشروع و غیرقانونی می‌دانیم. درباره آمریکا، رژیمش را قانونی می‌دانیم و از مذاکره با آن گریز نداریم. کما اینکه سابقه مذاکرات مستقیم با آمریکایی‌ها نیز وجود دارد از جمله در قصه برجام و عراق؛ در دوران مسئولیت من در وزرات خارجه ما سه دور با آمریکایی‌ها پیرامون مسئله عراق مذاکره کردیم. وی در جمع‌بندی با بیان اینکه مذاکرات ایران و آمریکا غیرمستقیم است، گفت: ما امیدوار هستیم عقلای آمریکا تدبیری بیندیشند که در ارزیابی تیم مذاکره‌کننده ما، جدیت و صداقت آنها برای مذاکره به اثبات برسد.
علاوه‌بر آن نماینده شاهین‌شهر، میمه و برخوار در مجلس شورای اسلامی با اشاره به مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در مسقط، بر لزوم حفظ عزت و اقتدار جمهوری‌اسلامی ایران در این گفت‌وگوها تأکید کرد. حسینعلی حاجی‌دلیگانی در گفت‌وگو با خبرنگار روزنامه آگاه اظهار داشت: همان‌طور که مقام رهبری تأکید کرده‌اند، مذاکرات ایران و آمریکا باید به‌صورت غیرمستقیم برگزار شود و در این روند نباید ذره‌ای از عزت ملت ایران کاسته شود. وی با بیان اینکه تیم مذاکره‌کننده نباید از ارزش‌ها و دستاوردهای ملت ایران کوتاه بیاید، افزود: استقلال، تمامیت ارضی و اقتدار جمهوری‌اسلامی ایران خطوط قرمزی هستند که نباید خدشه‌ای به آنها وارد شود. حاجی‌دلیگانی ادامه داد: مذاکره‌کنندگان باید با قدرت، اراده‌ای راسخ و با تکیه بر منافع ملت ایران در برابر زیاده‌خواهی‌های طرف مقابل ایستادگی کنند.
آمریکا باید پاسخگوی تحریم‌ها و ترور سردار سلیمانی باشد
عضو کمیسیون اصل ۹۰ مجلس با اشاره به آثار تحریم‌های ظالمانه آمریکا گفت: ایالات متحده باید پاسخگوی هزینه‌های انسانی و اقتصادی این تحریم‌ها باشد. همچنین باید مسئولیت اقدام تروریستی خود در به شهادت‌رساندن سردار حاج‌قاسم سلیمانی را بپذیرد. وی تأکید کرد: هیچ‌گونه عقب‌نشینی در حوزه توان موشکی و فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای پذیرفتنی نیست، چرا که این ظرفیت‌ها بخشی از قدرت بازدارندگی و استقلال کشور هستند. این نماینده مجلس با اشاره به ایثار ملت ایران در دوران دفاع مقدس گفت: مردم برای حفظ استقلال کشور هزینه‌های زیادی از جمله تقدیم بیش از ۲۲۰ هزار شهید را پرداخت کرده‌اند و این روحیه ایستادگی باید در مذاکرات امروز نیز حفظ شود.
دقت در جزئیات مذاکرات ضروری است
وی با تأکید بر ضرورت دقت و حساسیت در روند مذاکرات گفت: تیم مذاکره‌کننده باید حتی در جزئی‌ترین مسائل، از جمله واژگان و حتی یک «واو» دقت کامل داشته باشد. حاجی‌دلیگانی با اشاره به اقدامات نمایشی آمریکا نظیر استقرار ناوها و جنگنده‌ها در منطقه اظهار کرد: این تهدیدات پوشالی هستند و مذاکره‌کنندگان نباید از آنها واهمه‌ای داشته باشند؛ چرا که همچون اتاقی شیشه‌ای با یک ضربه فرو می‌ریزند.
اما این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که پیش‌تر محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی در جریان سخنرانی روز قدس و قبل از اعلام مذاکرات غیرمستقیم گفته بود: «سردمداران آمریکایی در جریان مذاکره نه فقط می‌خواهند منافع اقتصادی ملت ایران را نادیده بگیرند که می خواهند امکانات دفاعی ما را نیز ازدست‌مان خارج کنند.» رئیس مجلس شورای اسلامی این را هم گفت که «منظور آنها از مذاکره، تحکم برای خلع‌سلاح ایران است؛ اما ملت ما و ایرانیان به خوبی می‌فهمند که مذاکره برای قبول اجباری خواست دشمن، مقدمه جنگ است و هیچ انسان و ملت عاقل و با سیاست و شجاعی چنین چیزی را نمی‌پذیرد.» در مجموع فضای مجلس نسبت به مذاکره با آمریکا با احتیاط و تردید همراه است. برخی نمایندگان به‌طور کلی مخالف مذاکره هستند و برخی دیگر با شروط خاص و از موضع قدرت آن را می‌پذیرند. این تنوع دیدگاه‌ها نشان‌دهنده حساسیت بالای موضوع در میان نمایندگان مجلس است.
نظر شما