آگاه: به واسطه‌های معتبر از رهبر انقلاب نقل شده است که فرموده‌اند: اگر من رئیس‌جمهور نمی‌شدم، در یک مسجد یا مجموعه فرهنگی، مشغول به کار فرهنگی، تربیتی و کادرسازی می‌شدم. خود ایشان این فعالیت را جهاد اکبر، انسان‌نویسی و انسان‌سازی تعبیر کرده‌اند.
از همین رو، یکی از شاخه‌های مهم جهاد که ایشان از آن یاد کرده‌اند، «تربیت و ایجاد جهاد اکبر در بستر اجتماع» است؛ یعنی ایجاد یک سالک، یک واصل، یک حرکت سلوکی اجتماعی در بستر عرفان حماسی اجتماعی و طی‌کردن ره صدساله در یک شب. در تایید همین معنا، جمله دیگری نیز از رهبر انقلاب نقل شده است که فرموده‌اند: بر قشر نخبگان، دانشگاهیان و طلاب، «جهاد تبیین» واجب است. حتی از ایشان نقل شده که طلاب می‌توانند به‌جای تعقیبات نماز، به جهاد تبیین و فعالیت در فضای مجازی بپردازند؛ چرا که ارزش این نوع جهاد بسیار بالاست. این همان «جهاد کبیر» در قرآن، «جنگ شناختی» در میدان نبرد رسانه‌ای و «جهاد اکبر با نفس اجتماعی» است.
در یکی از دیدارها با اصحاب رسانه و سیما، حضرت آقا تصریح کردند: امروز با شما درباره نماز و روزه سخن نمی‌گویم، بلکه درباره چیزی بسیار مهم‌تر می‌خواهم صحبت کنم: رسانه.
این تعبیر، در نگاه ایشان دقیق و عمیق است. آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی نیز در تعبیری عالمانه فرموده‌اند: اگر میزان حقیقت و مجاز را تاثیرگذاری در فرهنگ و تمدن انسانی بدانیم، چون فضای مجازی موثرتر است، پس فضای مجازی حقیقی‌تر از فضای حقیقی است؛ یعنی رسانه، حقیقی‌تر است. این نگاه معرفتی، این دورخیز انسان‌شناسانه، نشان می‌دهد که هیچ پدیده انسانی در هیچ ساحتی - فردی یا اجتماعی، داخلی یا خارجی، مدیریتی یا تمدنی - از تاثیر رسانه بی‌نصیب نیست. رسانه می‌تواند صددرصد افزایش یا فرسایش ایجاد کند.
از نزاع‌های جناحی تا تفرقه مذهبی، از بیداری اسلامی تا مناسک دینی مانند محرم و رمضان و اعتکاف، از مناسبت‌های ملی و سنتی تا تحولات عجیب اقتصادی، در همه این موارد رسانه نقشی کلیدی داشته است. برای نمونه در فتنه سال ۹۶، موضوعی ساده مانند گرانی تخم‌مرغ به آشوبی بزرگ بدل شد که بستر انحراف در فضای مجازی را فراهم کرد و به فیلترینگ تلگرام انجامید. در سال ۹۸، باز هم گرانی بنزین به بحرانی اجتماعی تبدیل شد که رسانه‌ها نقش اصلی را در آن ایفا کردند.
در حوزه فرهنگ، ماجرای حجاب از ابتدای سال ۱۴۰۱ به‌مرور در رسانه‌ها دمیده شد و منجر به فتنه‌ای پیچیده شد. در سوی دیگر، همین رسانه‌ها در شکست محاسبات فرهنگی جهان و افشای چهره رژیم صهیونیستی کودک‌کش، نقش اول را ایفا کردند. چه در افکار عمومی جهانی، چه در جنگ ۱۲ روزه اخیر.
در این جنگ، رهبر جهانی جریان عدالت‌خواهی - نه فقط رهبر ایران یا شیعه یا مسلمانان - تنها سه پیام کوتاه صادر کردند. یکی از مهم‌ترین آنها این بود: «صاحبان فکر و بیان به تبیین مشغول شوند.» این پیام در کنار تاکیدات فراوان ایشان بر «جهاد کبیر» و «وجوب جهاد تبیین» که ادبیات آن حتی به فتوا نزدیک شده، اهمیت رسانه را به اوج می‌رساند.
نکته دوم این است که رسانه‌ای که می‌خواهد جهادی عمل کند، نباید تنها ۱۰ درصد خود را به پاسخگویی انفعالی به شبهات دینی اختصاص دهد، بلکه ۹۰ درصد دیگر باید معطوف به اصول دین، تفکر، ایجاد سوال و برهم‌زدن معادلات ذهنی دشمن باشد. یعنی چه؟ یعنی اگر دشمن در سخت‌افزار موفق است، ما باید در نرم‌افزار پیروز شویم. زمین بازی را باید تغییر داد.
تمام رسانه‌های دنیا، چه موفق و چه ناموفق، ممکن است اخبار صحیح منتشر کنند؛ اما آنچه اهمیت دارد، مخاطب است که باور می‌کند این خبر مهم و تاثیرگذار است یا نه. اینجاست که نگاه معرفتی رسانه به بصیرت و تشخیص بدل می‌شود. مثلا آیا موفقیت اسرائیل در این بود که توانست فرماندهان و دانشمندان ما را ترور کند؟ خیر. آنها می‌خواستند این پیام را جا بیندازند که ایران ضعیف است. در حالی که رسانه جمهوری اسلامی باید این پیام را جا بیندازد که دشمن به دنبال «تجزیه» ایران بود و به خیال خود اگر فرماندهان و دانشمندان را بزند، مردم عصر همان روز به خیابان می‌ریزند و کشور فرو می‌پاشد.
اما باورش نمی‌شد که ملیت ایرانی، عرق اسلامی و خصوصا شیعی آن‌قدر پویاست که نه‌تنها تهدید را به فرصت تبدیل کند، بلکه برای ایران «دو سر برد» و برای آنان «دو سر باخت» رقم بزند.
نرم‌افزار بصیرت تمدنی ایران، در این جنگ به‌روز شد. خیلی‌ها که در آستانه پیاده‌شدن از قطار انقلاب بودند، نه‌تنها ماندند، بلکه سکاندار و پیش‌ران شدند. برخی حتی توبه کردند. این یعنی تبدیل شکست ظاهری سخت‌افزاری، به پیروزی واقعی نرم‌افزاری و ایجاد یک اجتماع متمدن. اگر رسانه‌ها روی این دستاورد ۱۲ روزه کار کنند، می‌توانند نه‌فقط در صنعت موشکی که از گنبد آهنین عبور کرد، بلکه در عرصه‌های اجتماعی و تمدنی نیز موج ایجاد کنند.
در پایان، به تاکید دو امام انقلاب اشاره می‌کنم: «فتح‌الفتوح انقلاب، تربیت است». فتح‌الفتوح انقلاب، خون شهید است. و چنین تربیت‌یافته‌ای، شهیدش خطرناک‌تر از زنده‌اش است. ازاین‌رو اگر روی ابعاد نرم‌افزاری جامعه کار کنیم، آینده‌پژوهی رسانه‌ها می‌تواند در همه جنگ‌های پیش رو - سخت یا نرم - بصیرتی قطعی و عمیق برای مخاطب خلق کند؛ بصیرتی که متکی بر عرق اسلامی، ملی و انقلابی است.