آگاه: بررسی‌های میدانی حاکی از آن است که هزینه تعمیر وسایلی مانند یخچال، ماشین لباسشویی و کولر طی یک سال گذشته، بین دو تا سه برابر افزایش یافته است. از سوی دیگر، نوسانات برق نیز موجب بروز خرابی‌های مکرر شده و تقاضا برای خدمات تعمیراتی را به شکل قابل‌توجهی افزایش داده است. با این حال این هزینه‌ها در محاسبات رسمی مربوط به سبد معیشت خانوار کارگری منظور نمی‌شود؛ عاملی که به عقیده کارشناسان، تصویر واقعی فشارهای اقتصادی وارد بر این قشر را مخدوش می‌کند.
افزایش تورم و رشد نجومی قیمت لوازم‌خانگی، قدرت خرید کارگران برای تهیه کالاهای نو را به‌شدت کاهش داده است. به‌عنوان‌مثال، قیمت یک یخچال یا ماشین لباسشویی استاندارد، معادل چندین ماه دستمزد یک کارگر است. همین مسئله باعث شده تا خانواده‌های کارگری به جای خرید محصولات جدید، به تعمیر پیاپی وسایل فرسوده روی‌آورند؛ حتی اگر هزینه این تعمیرات در درازمدت از خرید وسیله نو نیز بیشتر باشد. سمیه گلپور، رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران، به بررسی پیامدهای نوسانات و قطعی برق بر زندگی کارگران، اثرات آن بر قدرت خرید و اشتغال و راهکارهای پیشنهادی برای بهبود شرایط معیشتی پرداخت.
گلپور با تاکید بر اینکه نوسانات برق و تورم هزینه‌های پنهان زندگی را برای کارگران افزایش داده است، گفت: بارها پیش آمده است که شنیده‌ایم نوسانات و قطعی‌های مکرر برق، باعث آسیب مستقیم به وسایل خانگی مانند یخچال، کولر، ماشین لباسشویی و اجاق‌های برقی شده است. هزینه تعمیر و تعویض قطعات که در شرایط فعلی بازار به‌شدت افزایش یافته، عملا بخش قابل‌توجهی از درآمد کارگران را می‌بلعد. این هزینه‌ها در محاسبات رسمی سبد معیشت کارگران دیده نمی‌شود، اما واقعیت زندگی روزمره خانواده‌های کارگری است. وی گفت: کارگران مجبورند یا از تعمیرات مکرر وسایل قدیمی استفاده کنند یا با فشار اقتصادی شدید به خرید وسایل نو تن دهند، در حالی که قدرت خرید آنها محدود است.
گلپور با اشاره به اثرات تورم و کاهش قدرت خرید اظهار کرد: دستمزد کارگران عملا با افزایش روزافزون هزینه‌های زندگی هم‌خوانی ندارد. امروز حتی خرید یک وسیله خانگی ساده برای یک خانواده کارگری دشوار شده و به جای آن مجبور به تعمیر وسایل قدیمی هستند. افزایش مستمر هزینه‌های زندگی و فشار ناشی از تورم، توان اقتصادی خانوارهای کارگری را به‌شدت محدود کرده است.
رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران با تاکید بر لزوم بازنگری در نظام دستمزدی گفت: دستمزد فعلی پاسخگوی نیازهای واقعی کارگران نیست. برای جبران کاهش قدرت خرید و افزایش هزینه‌های زندگی، ضروری است که شورای عالی کار و سایر نهادهای مسئول، دستمزد را متناسب با هزینه‌های واقعی زندگی و شاخص‌های تورم بازنگری کنند. ضروری است همان‌طور که قبلا هم گفته شد، دستمزد به صورت ماهیانه به روز شود.
گلپور به ابعاد گسترده‌تر مشکل اشاره کرد: قطعی برق نه‌تنها زندگی خانگی کارگران را مختل می‌کند، بلکه تولید در واحدهای صنعتی و خدماتی را نیز متوقف می‌سازد. این موضوع باعث بیکاری اجباری موقت، کاهش ساعات کاری و افت دستمزد شده و به تبع آن بهره‌وری نیروی کار کاهش می‌یابد. یعنی قطعی برق در کنار تولید به کارگر هم آسیب‌زده است. وی با نگرانی از اثرات بلندمدت بر بازار کار تصریح کرد: وقتی فشار معیشتی افزایش می‌یابد و دستمزدها پاسخگوی هزینه‌ها نیست، بسیاری از کارگران به سمت مشاغل غیررسمی و کاذب روی می‌آورند. این روند هم امنیت شغلی و بیمه‌ای آنها را تهدید می‌کند و هم به اقتصاد رسمی آسیب می‌زند.
گلپور تاکید کرد که حل مشکلات کارگران بدون تقویت تولید داخلی و حمایت از کارفرمایان امکان‌پذیر نیست: وقتی تولیدکننده با مشکلات تامین انرژی، مالی و لجستیکی مواجه است، این مشکلات مستقیم به کارگران منتقل می‌شود. ایجاد شرایط مناسب برای تولید و سرمایه‌گذاری، کاهش موانع اداری و ارائه تسهیلات مالی به کارفرمایان می‌تواند امنیت شغلی و معیشتی کارگران را تضمین کند. وی اظهار کرد: بازنگری در نظام دستمزد و تطبیق آن با هزینه واقعی زندگی، ایجاد ثبات در شبکه برق و مدیریت دقیق قطعی‌ها به‌نحوی‌که خط تولید و ساعات کاری مختل نشود، تقویت تولید داخلی و حمایت از کارفرمایان برای ایجاد اشتغال پایدار،توسعه برنامه‌های بیمه‌ای و حمایت اجتماعی برای کاهش اثرات هزینه‌های غیرمنتظره مانند تعمیر وسایل و افزایش فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی درباره مهارت‌آموزی و مشاغل پایدار به جای تمایل به مشاغل کاذب در شرایط فعلی از بهترین راهکارها است.
گلپور گفت: حل مشکلات معیشتی کارگران تنها باتوجه‌به سه محور بازنگری دستمزد، حمایت از تولید و ثبات در شرایط کاری امکان‌پذیر است. در غیر این صورت فشار اقتصادی، کاهش قدرت خرید و تمایل به مشاغل غیررسمی ادامه خواهد داشت و تبعات آن بر اقتصاد و جامعه فراتر از کارگران احساس می‌شود. به گفته کارشناسان، بی‌توجهی به هزینه‌های تعمیرات و استهلاک لوازم در محاسبات معیشتی باعث می‌شود کارگران در بلندمدت با انباشت هزینه‌های پنهان مواجه شوند. این وضعیت علاوه بر افزایش فشار روانی، منجر به کاهش رفاه اجتماعی و حتی آسیب‌های شغلی و بهره‌وری می‌شود؛ چرا که بخش زیادی از درآمد کارگران صرف جبران خرابی‌های ناخواسته می‌شود.
کارشناسان حوزه کار معتقدند که تنها راه برون‌رفت از این چرخه، بهبود قدرت خرید کارگران از طریق اصلاح نظام دستمزدها، کنترل تورم و افزایش حمایت‌های اجتماعی است. اگر دستمزد کارگران متناسب با واقعیت‌های اقتصادی تعیین شود، آنها می‌توانند بخشی از درآمد خود را برای جایگزینی وسایل نو یا پوشش هزینه‌های تعمیرات اختصاص دهند و از فشار مداوم هزینه‌های پنهان رهایی یابند.
به نظر می‌رسد که هزینه تعمیرات لوازم‌خانگی، به‌عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی روزمره، باید در سبد معیشت کارگران دیده شود. نادیده‌گرفتن این بخش، تنها فاصله میان دستمزد مصوب و هزینه واقعی زندگی را بیشتر می‌کند. درعین‌حال، سیاست‌گذاران با ایجاد ثبات اقتصادی، حمایت از تولید داخلی و افزایش توان خرید کارگران می‌توانند شرایطی فراهم کنند تا خانوارهای کارگری برای تامین نیازهای اولیه خود، دیگر میان «تعمیر مکرر وسایل فرسوده» و «خرید غیرممکن لوازم نو» گرفتار نشوند.