آگاه: این مراسم که صبح سهشنبه ۲۵ شهریورماه با حضور نخبگان، پژوهشگران، خانوادههای شهدا و اندیشمندان برگزار شد، فرصتی برای گرامیداشت یاد شهدای انقلاب اسلامی، مشروطه، دفاع مقدس و بهویژه شهدای درگیریهای ۱۲ روزه اخیر بود. قالیباف در سخنرانی خود، تاریخ ایران را پر از تجربیات تلخ سلطه و خیانت دانست و گفت: «شاید استعمار سنتی به صورت رسمی در کشور ما وجود نداشته، اما طعم تلخ آن را در قراردادهای تحقیرآمیز، تجزیه سرزمینها، اشغالها، جنگهای تحمیلی و کودتاهای خارجی چشیدهایم.» وی افزود که درس اصلی از این تجربیات، اهمیت اراده آگاهانه ملت در کنار قدرت است.
زمینه تاریخی و ضرورت خودآگاهی
در بخش تحلیلی این گزارش، باید اشاره کرد که سخنان قالیباف در چارچوب گفتمان ضداستعماری جمهوری اسلامی ایران قرار میگیرد که ریشه در تجربیات تاریخی مانند قراردادهای ننگین دوران قاجار، کودتای ۲۸ مرداد و جنگ تحمیلی دارد.
وی با اشاره به جنبشهایی چون تحریم تنباکو، نهضت ملی نفت، انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، تأکید کرد که هرگاه ملت ایران با ایمان و آگاهی به میدان آمده، توانسته استعمار را عقب براند. امروز، به گفته او، چالش اصلی استعمار نو و فرانو است که از طریق جنگشناختی، روایتسازی و استعمار ذهن پیگیری میشود. این مفهوم که در ادبیات سیاسی معاصر ایران برجسته است، به معنای نفوذ فرهنگی و ایدئولوژیک قدرتهای غربی برای تجزیه جوامع از درون است.
قالیباف مجموعه کتاب «استعمارشناسی ایرانی» را بهعنوان یک «رادار ملی» برای دشمنشناسی توصیف کرد و گفت: «این اثر، اطلاعرسانی جامع برای نسل امروز است و مسیر پیش رو را پیچیدهتر نشان میدهد.» از منظر تحلیلی، چنین آثاری میتوانند نقش مهمی در تقویت هویت ملی و انسجام اجتماعی ایفا کنند، بهویژه در شرایطی که ایران با تحریمهای اقتصادی و فشارهای بینالمللی روبهرو ست. وی همچنین بر تقویت ارتباط میان پژوهش و سیاست تأکید کرد و گفت: «بین دانشگاه و میدان باید گره محکمی زده شود تا آگاهی ملی ارتقا یابد.» این دیدگاه، نشاندهنده تلاش برای پیوند دانش آکادمیک با تصمیمگیریهای عملی در حوزههای اقتصادی، صنعتی و فرهنگی است.
نقش امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی در مقابله با سلطه
رئیس مجلس با گرامیداشت امام خمینی (ره)، ایشان را معمار استعمارزدایی ذهنی و دلی دانست و گفت: «امام از ابتدای انقلاب، ذهنها را متوجه دشمن اصلی کرد و با مواضع خود در برابر رژیم پهلوی، آمریکا و رژیم صهیونیستی، سلطه را برملا ساخت.» وی به مواضع امام در محرم ۱۳۴۲ و ۱۵ خرداد اشاره کرد که شاه را نوکر اسرائیل و آمریکا خواند. از دیدگاه تحلیلی، این بخش از سخنرانی، انقلاب اسلامی را نهتنها یک تحول سیاسی، بلکه یک پروژه فرهنگی برای رهایی از استعمار معرفی میکند. قالیباف افزود که امام با تأسیس نظام مبتنی بر عقلانیت دینی، سلطه را از کشور جمع کرد و نامگذاری روز قدس را نمونهای از این پایهگذاری دانست.
در ادامه، وی به شکستهای اخیر رژیم صهیونیستی در عملیاتهایی مانند طوفان الاقصی (۷ اکتبر) و وعده صادق اشاره کرد و گفت: «حماس و مردم غزه با ایمان و آگاهی، در برابر قدرت نظامی اسرائیل ایستادند.» این اظهارات، در زمینه تنشهای جاری در خاورمیانه، تأکید بر نقش انقلاب اسلامی بهعنوان «نگهبان و ناجی ایران» دارد؛ از منظر تحلیلی، چنین موضعگیریهایی میتواند به تقویت روحیه ملی در برابر تهدیدات خارجی کمک کند، اما همزمان چالشهایی مانند جنگ روایتها در فضای مجازی را برجسته میسازد.
نسل جوان و انسجام ملی
قالیباف با اشاره به تردیدهای گذشته نسبت به نسلهای جوان (متولدین دهههای ۶۰، ۷۰ و ۸۰) گفت که در جنگ ۱۲ روزه اخیر، این نسلها محکمتر از پیشینیان به میدان آمدند و با وجود مشکلات داخلی، یکپارچه در برابر استعمار ایستادند. وی تأکید کرد: «استعمار ذهن، تجزیه واقعی یک ملت است.» این بخش، از دیدگاه تحلیلی، نشاندهنده اعتماد به نسل جوان و لزوم سرمایهگذاری بر خلاقیت و هوش ایرانی برای مقابله با تهدیدات است. وی افزود که موج بیداری امام خمینی، با برکت خون شهدا، ادامه دارد و ملت ایران پیروز خواهد بود.
در پایان مراسم، ضمن رونمایی از مجموعه کتاب، از خانوادههای برخی شهدای جنگ تحمیلی ۱۲ روزه تقدیر شد. این رویداد، نهتنها یک مراسم فرهنگی، بلکه نمادی از تعهد به دشمنشناسی و خودآگاهی ملی است که میتواند در سیاستهای آینده ایران تأثیرگذار باشد. با توجه به چالشهای جهانی مانند جنگشناختی، چنین ابتکاراتی ضروری بهنظر میرسند تا ایران در برابر استعمار نوین مقاوم بماند.
نظر شما