۲۱ آذر ۱۴۰۴ - ۲۳:۰۹
کد خبر: ۱۸٬۷۳۸

جنگ قدرت در جنوب یمن و درگیری در حضرموت

محمدعلی حسن نیا -آگاه مسائل بین‌الملل

از چند روز قبل نیروهای معروف به شورای انتقالی یمن که نزدیک به دولت امارات هستند، عملیاتی تحت عنوان «المستقبل الواعد» را در شرق یمن آغاز کردند که از چند بعد قابل تحلیل است:

جنگ قدرت در جنوب یمن و درگیری در حضرموت

آگاه: اهداف عملیات چه بود؟
این درگیری بین نیروهای  المجلس الانتقالی الجنوبی (نزدیک به امارات) و العسکریه الاولی (نیروهای دولت منصور هادی) صورت گرفت. شورای انتقالی در یک روز توانستند شهر سیئون، دومین شهر بزرگ استان حضرموت در شرق این کشور را تصاحب کنند. عیدروس الزبیدی به عنوان نایب‌رئیس شورای ریاست جمهوری یمن (دولت نزدیک به امارات و عربستان طبق توافق ۲۰۲۱ ریاض) در بیانیه‌ای اعلام کرد که هدف آنها از بین بردن داعش، نیروهای اسلام‌گرا و تشکیل جبهه متحد در جنوب و شرق یمن است.

چرا حضرموت مهم است؟
این منطقه بزرگ‌ترین استان یمن محسوب می‌شود. تقریبا نیمی از یمن در این حائل قرار دارد. مهم‌ترین جنبه طمع نیروهای شورای انتقالی یمن و امارات برای دستیابی به حضرموت وجود میادین نفتی و همچنین نزدیکی آن به دریای عمان است. وقایع اخیر در استان نفت‌خیز حضرموت می‌تواند به یک شکاف امنیتی گسترده در بزرگ‌ترین استان یمن منجر شود و امنیت اطراف گذرگاه‌های حیاتی نفت و خطوط ساحلی را تضعیف کند.

نقض توافق امارات و عربستان؟
روز چهارشنبه هفته قبل شهر مکلا، مرکز استان حضرموت، شاهد امضای توافق آتش‌بس تحت نظارت کمیته میانجیگری حضرموت و نظارت هیاتی از «کمیته ویژه» عربستان سعودی پس از تحولات این استان، به ویژه مناطق وادی در شرق یمن بود. اما در واقعیت‌های میدانی نشان از آغاز یک درگیری نظامی دیگر بر سر نفوذ و کنترل میادین نفتی بین شورای انتقالی جنوبی که خواستار جدایی جنوب یمن است با اتحاد قبایلی حضرموت به رهبری «الشیخ عمر بن حبریش» که نزدیکی به عربستان و دولت مستعفی تبعید در ریاض دارد، است.

اختلافات چیست؟
سه نیروی عمده در حضرموت درگیر هستند:
۱- شورای انتقالی یمن که خواستار الحاق این منطقه است.
۲- قبایل حضرموت که خواهان خودمختاری و بیرون کردن نیروهای خارج از این استان هستند.
۳- نیروهای ذیل وزارت دفاع دولت مستقر در ریاض که بخشی از آنها از شورای انتقالی و بخشی دیگر از منصور هادی حمایت می‌کنند.
ائتلاف قبایل حضرموت با تکیه بر نفوذ گسترده قبایل و حمایت نیروهای «حفاظت از حضرموت» که به آن حضور تاثیرگذاری هم در ساحل و هم دره داده است، خواستار خودمختاری است، اما شورای انتقالی جنوب که در سال ۲۰۱۷ تشکیل شد و خواستار جدایی جنوب یمن از شمال است و می‌گوید که به دنبال تاسیس «دولت مستقل جنوبی» و بازگرداندن وضعیت به قبل از وحدت یمن در سال ۱۹۹۰ بین ایالت‌های سابق شمال و جنوب است. بنابراین آنها می‌خواهند این موضوع با اتصال حضرموت به یمن جنوبی شکل بگیرد.
نیروهای شورای انتقالی و امارات در اوایل دسامبر ۲۰۲۵، کمکی نظامی به  نیروهای «الدعم الامنی» به رهبری سرتیپ صالح علی بن شیخ ابوبکر، معروف به «ابوعلی الحضرمی» را سرازیر کردند که همین موضوع باعث بروز درگیری و جنگ بعدی شد.

بوی نفت
ریشه اختلافات اساسی در این استان دو چیز است؛ نخست وسعت حضرموت؛ دوم، نفت. تاسیسات میادین نفتی مسئله یکی از مناطق مهم در این استان است که هر کسی بر آن تسلط یابد می‌تواند بر این استان حکمرانی کند. یمنی‌های جنوب به دلیل سال‌ها درگیری، علاوه بر توقف صادرات نفت در اکتبر ۲۰۲۲، پس از حملات انصارالله به بنادر النشیمه و قانا در استان شبوه (جنوب) و بندر الضبا در استان حضرموت در شرق، بحران‌های پی‌درپی را تجربه می‌کنند و با مشکلات زیادی روبه‌رو هستند. بنابراین تسلط بر منابع نفتی از انگیزه‌های مهم این درگیری است.

اختلاف بن زاید و سلمان!
یمن مرکز کانونی اختلافات عربستان و امارات است. بعد از پایان جنگ بین عربستان و انصارالله بود که تنش‌ها در عدن به شدت بالا گرفت. ریاض برای اینکه دایره کار از دستش در نرود در سال ۲۰۲۱ اقدام به تشکیل شورای ریاست جمهوری کرد و عملا منصور هادی برکنار شد. اما درگیری‌ها بین یمنی‌ها در جنوب به شدت ادامه دارد و امارات با سرمایه‌گذاری جدی روی شورای انتقالی یمن درصدد است که پرونده این کشور را عملا از دست بن‌سلمان خارج کند.

عربستان بازی منطقه‌ای را به امارات باخت؟!
از سوی دیگر عربستان بعد از اتفاقات سال ۲۰۱۷ سعی کرد چند سالی رقابت‌های منطقه به صورت نظامی و عملیاتی را کنار بگذارد و به همین علت امارات بخشی از خلاءهای رهبری اهل سنت و گروه‌های دیگر را در غیاب عربستان پر کرد. این سرمایه‌گذاری‌های نظامی و نیابتی امارات به حدی بالا بوده و هست که اکنون در لیبی، سودان، یمن و حتی سوریه رقابت شدیدی بین آنها و محور اخوانی ترکیه و قطر در جریان است.
 

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.