آگاه: رییس‌جمهور منتخب آمریکا، اول بهمن، دوشنبه هفته جاری به کاخ سفید می‌رود و به مدت چهار سال برای کشور و مردم آمریکا تصمیم‌گیری می‌کند، اکنون باید پرسید باتوجه‌به سابقه‌ای که او و کشورش از خود برای ایرانی‌ها به جا گذاشته‌اند، می‌توان انتظار داشت که دغلکاری را کنار بگذارند و با واقعیت روبه‌رو شوند؟ برای پاسخ به این سوال باید به عقب برگشت و نگاهی گذرا به بدعهدی‌های آمریکا در قبال ایران و برخی از کشورهای دیگر انداخت تا پی برد این کشور به‌راحتی زیر تعهدات خود می‌زند و در یک کلام تجربه یک تاریخ بدعهدی بین‌المللی به نام ایالات‌متحده ثبت و ضبط شده است.
برجام و بدعهدی آمریکا در دوره ترامپ
برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) به‌عنوان توافقی بین‌المللی در موضوع هسته‌ای ایران در تیر۱۳۹۴ میان ایران و ۶کشور آمریکا، روسیه، چین، فرانسه، انگلیس و آلمان، موسوم به ۵+۱ پس از طی مذاکرات دوساله، در شهر وین نهایی و امضا شد؛ این توافق درنهایت در ۲۶دی ۱۳۹۴ به مرحله اجرایی رسید.درحالی‌که امضا و اجرای برجام حتی برای بسیاری از غربی‌ها به معنای پایان آنچه موضوع هسته‌ای ایران می‌خواندند، بود؛ خروج آمریکا از برجام و بدعهدی طرف‌های غربی بار دیگر این موضوع را وارد فازی کرد که در تداخل با موضوع‌های منطقه‌ای و بین‌المللی بغرنج‌تر از هر زمان دیگری شد.
با وجود پایبندی ایران به تعهدهای برجامی که به تایید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز رسید، دولت آمریکا در زمان ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ در اردیبهشت۱۳۹۷ از این توافق خارج شد و بازگشت تحریم‌های ضدایرانی به روال گذشته را اعلام کرد؛ ترامپ در توجیه این اقدام از به‌اصطلاح اسناد رژیم صهیونیستی به‌عنوان دلایلی برای آنچه عدم پایبندی ایران به توافق خواند، یاد کرد. ترامپ فقط چهار سال توانست رییس‌جمهور آمریکا باشد و پس از او بایدن هم همان مسیر را علیه ایران اعمال کرد. وی نیز همه ۱۷۰۰تحریم اعمالی علیه ایران از دوران اوباما و ترامپ را حفظ کرده و هر چند ماه یکبار بر عمق و وسعت این تحریم‌ها می‌افزاید.
خروج آمریکا از سازمان بهداشت جهانی
ترامپ در میانه شیوع کرونا تصمیم خود مبنی بر خروج از سازمان بهداشت جهانی را عملی کرد و ترک عضویت ۷۰ساله آمریکا در این سازمان در ۶جولای ۲۰۲۱ (۱۶تیر ۱۴۰۰) اجرایی شد.خروج از سازمان بهداشت جهانی اگرچه نخستین اقدام آمریکا در مسیر ترک تعهدات و پیمان‌های بین‌المللی نیست اما قطعا مخاطره‌آمیزترین آنها در میانه شیوع کرونا به‌عنوان بحران بزرگ بهداشتی تلقی می‌شد که سراسر جهان را درگیر کرده بود. آمریکا در دوره ریاست‌جمهوری ترامپ به بهانه‌های مختلف، تعهدات و عضویت خود در توافق‌ها، سازمان‌ها و پیمان‌های بین‌المللی را لغو و اقدام به خروج از آنها کرد.
توافق بین‌المللی اقلیمی پاریس، شورای حقوق بشر -اصلی‌ترین نهاد رسیدگی‌کننده به موضوعات حقوق بشری-، یونسکو، معاهده هسته‌ای ۲۰۱۵ ایران، همکاری ترانس پاسیفیک، عهدنامه مودت ۱۹۵۵ ایران و آمریکا، معاهده ۱۹۸۷ منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد آمریکا و شوروی، پروتکل اختیاری حل و فصل اختلافات در کنوانسیون اختیاری الحاقی به کنوانسیون روابط دیپلماتیک ۱۹۶۱ وین و پیمان‌های تجاری مواردی هستند که ترامپ با خروج از آنها، تنفر خود از پیمان‌های بین‌المللی را آشکار ساخت؛ این تنها مواردی است در دولت ترامپ رخ داده است.
خروج از پیمان آب و هوایی پاریس
ایالات‌متحده آمریکا که از سال۱۳۹۸ روند خروجش از توافق آب‌وهوایی پاریس را آغاز کرده بود، ۱۴آبان۱۳۹۹ در میانه شمارش آرا انتخابات ۲۰۲۰ ریاست‌جمهوری در این کشور، خروج خود را به‌طور رسمی از این توافق بزرگ که دونالد ترامپ رییس‌جمهوری این کشور وعده خروج از آن را در انتخابات سال۲۰۱۶ داده بود، اعلام کرد. نشریه «هیل» آمریکا دراین‌باره نوشت: ایالات‌متحده رسما از توافق آب‌وهوایی پاریس خارج شد.کمیته دانشمندان نگران در بیانیه‌ای اعلام کرد که «ایالات متحده دومین بزرگ‌ترین انتشاردهنده کربن از سوخت‌های فسیلی و بزرگ‌ترین منبع انتشار تجمعی آن است.»توافق آب‌وهوایی پاریس که با نام «پیمان پاریس» نیز شناخته می‌شود، ذیل چارچوب پیمان‌نامه سازمان ملل متحد در تغییر اقلیم (UNFCCC) در رابطه با کاستن انتشار گازهای گلخانه‌ای، سازگاری و امور مالی است که ازسوی نمایندگان ۱۹۷کشور در کنفرانس تغییر اقلیم ۲۰۱۵ سازمان ملل متحد در پاریس مذاکره و ۱۲دسامبر ۲۰۱۵ با اجماع تصویب شد.
انتقاد کره شمالی از بدعهدی آمریکا
سران آمریکا و کره شمالی سال۱۳۹۷ در جزیره سنتوزای سنگاپور با یکدیگر دیدار و گفت‌وگو کردند. ماحصل این دیدار امضای سند و انتشار بیانیه مشترک مشتمل برتعهد کره شمالی بر خلع سلاح کامل هسته‌ای شبه‌جزیره کره، بازگرداندن اجساد باقی‌مانده سربازان آمریکایی کشته‌شده در جنگ کره، برقراری روابط جدید میان دو طرف و ارائه تضمین‌های امنیتی ازسوی آمریکا به پیونگ‌یانگ بود. این توافق درحالی حاصل شد که کره شمالی ازسوی آمریکا تحت شدیدترین تحریم‌های اقتصادی قرار داشت و باوجوداین پیونگ‌یانگ گام‌های نخست را برداشت و سه شهروند آمریکایی را که به اتهام جاسوسی در کره شمالی زندانی بودند، آزاد و همچنین بقایای اجساد نظامیان آمریکایی کشته‌شده در طول جنگ کره در فاصله سال‌های ۱۹۵۳-۱۹۵۰ را عودت و تونل‌های آزمایش هسته‌ای را با حضور خبرنگاران منهدم کرد.پس از اجرای برخی از تعهدات کره شمالی و درحالی‌که مقامات پیونگ‌یانگ منتظر رفتار متقابل آمریکا درخصوص کاهش تحریم‌ها بودند، رسانه‌های کره شمالی به نقل از رهبر این کشور نوشتند واشنگتن تلاشی برای کاهش تحریم‌ها انجام نداد. رسانه‌های دولتی کره‌شمالی خبر داده بودند که رهبر این کشور اخیرا حین بازدید از تاسیسات ساختمانی در سامجیون واقع در استان ریانگانگ نسبت‌به تحریم‌ها و تاکتیک‌های اعمال فشار نیروهای دشمن، ابراز نگرانی و اظهار کرد که آمریکا به تعهدات خود پایبند نیست و به رغم اقدامات پیونگ‌یانگ اقدامی برای کاهش تحریم‌ها انجام نداده است.
بدعهدی آمریکا درقبال معاهده ۳۰ساله با روسیه!
معاهده منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد (INF) بین «گورباچف» آخرین رییس شوروی و «ریگان» رییس‌جمهوری وقت آمریکا در سال۱۹۸۷ امضا شد. طبق این معاهده، واشنگتن و مسکو از تولید موشک‌های میان‌برد اتمی و غیراتمی با برد بین ۵۰۰ تا ۵۵۰۰ کیلومتر منع شدند. معاهده INF در راستای به اصطلاح خلع سلاح هسته‌ای جهان منعقد شد و مانعی در برابر مسابقه تسلیحاتی آمریکا و روسیه بود. دولت آمریکا در اقدامی ناگهانی پس از ۳۰سال در فوریه ۲۰۱۹ میلادی رسما از معاهده INF خارج شد. ظاهر امر این بود که ترامپ جمهوری‌خواه از این معاهده خارج شد اما با گذشت یک سال از دولت دموکرات بایدن، اقدامی در جهت احیای پیمان صورت نگرفت.
بی‌مهری ترامپ و بایدن به معاهده آسمان‌های باز
معاهده موسوم به «آسمان‌های باز» میان ۳۴کشور جهان منعقد شد. هدف از این معاهده «پرواز غیرمسلح شناسایی بر فراز خاک کشورهای دیگر (با اطلاع قبلی) به‌منظور گردآوری اطلاعات درباره نیروها و فعالیت‌های نظامی» کشورهای عضو به قصد «اعتمادسازی» بود. نکته ماجرا این است که آمریکا خود بانی این معاهده بود و ناقض آن نیز واشنگتن بود. اولین‌بار «آیزنهاور» رییس‌جمهور وقت آمریکا بود که در سال۱۹۵۵ پیشنهاد انعقاد این معاهده را به اتحاد جماهیر شوروی داد.
«جورج بوش» پدر رییس‌جمهور وقت آمریکا نیز در سال۱۹۸۹ این پیشنهاد را دوباره مطرح کرد. این معاهده سرانجام در سال۱۹۹۲ به امضا رسید و از سال۲۰۰۲ اجرایی شد. ایالات‌متحده آذر ۱۳۹۹ رسما از معاهده آسمان‌های باز خارج شد. دولت بایدن نیز اعلام کرد که قصد تمدید معاهده آسمان‌های باز با روسیه را ندارد!
بحران گروگان‌گیری در لبنان
ماجرای موسوم به «بحران گروگان‌گیری در لبنان» بحرانی‌ترین شرایط سیاست خارجی وقت آمریکا در دهه۸۰ میلادی (۶۰شمسی) بود. بوش پدر ناگزیر دست به دامان جمهوری اسلامی ایران شد.
«جیان دومینیکو پیکو» معاون سیاسی دبیرکل سازمان ملل در این موضوع واسط و رابط ایران و آمریکا شد. پیکو مدعی می‌شود در جلسه سری با هاشمی رفسنجانی به رییس‌جمهور وقت ایران گفت: «رییس‌جمهور بوش تقاضا کرده به آزادی گروگان‌ها در بیروت کمک کنید و این کمک شما بدون اجر نمی‌ماند.» ایران نیز تلاش می‌کند تا آزادی گروگان‌ها انجام شود و در عمل بزرگ‌ترین بحران وقت سیاست خارجی آمریکا را در بازه زمانی دوساله به پایان رساند و همه گروگان‌ها آزاد شدند اما دولت آمریکا در پاسخ به حسن نیت ایران «اموال بلوکه‌شده کشورمان را آزاد نکرد» و حتی پا را فراتر گذاشت و ایران را به نوعی مسئول گروگان‌گیری لبنان معرفی کرد!
هشدارهای رهبر انقلاب درباره بدعهدی آمریکا
مقام رهبری بارها در سخنانشان به بدعهدی مسئولان آمریکا اشاره کرده بودند؛ برای نمونه، معظم‌له سال۹۷ در دیدار با مسئولان نظام فرموده بودند: «تجربه اول این است که دولت جمهوری اسلامی نمی‌تواند با آمریکا تعامل کند؛ چرا؟ برای خاطر اینکه آمریکا پایبند به تعهدات خودش نیست. نگویید اینها کار این دولت است و کار ترامپ است؛ نه، دولت قبل هم که با ما نشست، صحبت کرد و وزیر خارجه‌اش ۱۰روز، ۱۵روز در اروپا پایبند جلسات بود، آنها هم تقریبا همین‌جور [بودند]؛ حالا به شکل دیگری عمل کردند ولی نقض کردند؛ آنها هم تحریم کردند، آنها هم برخلاف تعهدات خودشان عمل کردند. دولت آمریکا برخلاف تعهدات خودش عمل می‌کند؛ این بارِ اول هم نیست؛ قضایای گوناگون قبلی هم همین را تایید می‌کند. مجموعهٔ برخوردهایی که از اول با برجام کردند، به تعبیر حضرات دیپلمات‌های ما، نقض روح و جسم برجام بود؛ این را دیپلمات‌های محترم ما که خودشان این زحمت را کشیده بودند و واقعا تلاش شبانه‌روزی کرده بودند برای مسئله برجام، بارها و مکرر در زمانِ این دولت و در زمان دولت قبلِ آمریکا گفتند که برجام نقض شده؛ گاهی روح برجام و گاهی جسم برجام را نقض کردند. خب، دولتی با این خصوصیات که به این راحتی معاهده بین‌المللی را نقض می‌کند، بعد هم مثل آب خوردن زیر امضایش می‌زند و می‌گوید من از معاهده خارج شدم -با کارهای نمایشی تلویزیونی؛ امضایش را نشان می‌دهد که ما خارج شدیم از فلان [معاهده] - خب پیداست که با این دولت لااقل جمهوری اسلامی نمی‌تواند تعامل کند.» ایشان در همان سال در دیدار سفرا و مسئولان وزارت امورخارجه هم تاکید کرده بودند که بنده از قدیم این نکته را خاطرنشان می‌کردم که روی حرف و حتی امضای آمریکایی‌ها نمی‌توان حساب کرد، بنابراین مذاکره با آمریکا هیچ فایده‌ای ندارد.آیا مروری بر بدعهدی آمریکایی‌ها که محدود به جمهوری‌خواه و دموکرات هم نمی‌شود سندی آشکار برای شناخت چهره اصلی آنان -سیاست‌های استکباری‌شان به سایر دول و کشورهای دیگر نیست. باز باید امید داشت که آمریکای ترامپ دغلکاری نکند؟! مراقب باشیم، آمریکا همان آمریکا همیشگی است، مراقب خدعه باشیم.