آگاه: ما در ایران باغ‌های ایرانی خاص و ارزشمندی داریم که برخی از آنها به‌دلیل اهمیت و قدمت تاریخی در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارند. یکی از این باغ‌های جهانی، باغ اکبریه از جاهای دیدنی بیرجند است که ما در ادامه قصد معرفی آن را داریم.
باغ اکبریه در جنوب‌شرق بیرجند قرار دارد و خوشبختانه از نظر مسیر دسترسی به دردسر نخواهید افتاد.
برای دسترسی به این باغ می‌توانید از خودروی شخصی یا وسایل نقلیه عمومی استفاده کنید.باغ اکبریه بیرجند مانند سایر باغ‌های ایرانی نشانی از زیبایی و به‌کارگیری عوامل طبیعی در معماری آن زمان محسوب می‌شود. باغ ایرانی سه ساختار و طراحی منحصربه‌فرد دارد؛ اول آنکه در مسیر عبور جوی آب قرار دارد؛ دوم آنکه با دیوارهای بلند محصور می‌شود و سوم آنکه در داخل باغ، عمارت تابستانی و استخر آب قرار گرفته است. هنگامی‌که جهانگردان اروپایی باغ‌سراهای ایرانی را مشاهده کردند، آنها را با مشخصه و نام «پرشین گاردن» یا همان باغ پارسی توصیف کردند.
ساخت باغ اکبریه از اوایل دوره قاجار تا اواخر آن و در چند مرحله انجام شده است. این باغ به‌عنوان محل سکونت، پذیرایی و انجام امور دیوانی مورداستفاده قرار می‌گرفت؛ به‌نحوی‌که در لهجه محلی به «کلاته سرکار امیر» شهرت یافته بود. بعد از درگذشت ابراهیمخان شوکت‌الملک پسر او اسدالله علم، وزیر دربار شاه، از این باغ به‌عنوان محل سکونت خود در برخی از ایام سال استفاده می‌کرد.اسدالله علم بعدها باغ اکبریه را وقف آستان قدس رضوی کرد. این بنا در سال ۱۳۷۱ هجری‌شمسی در اختیار سازمان میراث فرهنگی قرار گرفت. باغ اکبریه مانند سایر باغ‌های ایرانی به‌گونه‌ای ساخته شده است که کوشک وسط باغ در مرکز تقاطع محورهای افقی و عمودی قرار می‌گیرد. این طرح براساس الگوی چهارباغ از دوران هخامنشی اجرا شده است. الگوی اصلی چهارباغ به‌قدری ریشه در هنر و فرهنگ ایران دارد که در سایر هنرها همچون هنر فرش‌بافی نیز دیده می‌شود.
باغ اکبریه با فرم معماری ایرانی ساخته شده است. معمار اصلی بنا، استاد الله‌داد جعفری محسوب می‌شود که در اوایل دوره قاجار ساخت آن را آغاز کرد. معماران در ساخت عمارت باغ اکبریه از معماری روسی نیز الهام گرفته‌اند تا نتیجه فراتر از بنایی با معماری صرفا ایرانی باشد. باغ اکبریه شامل تالار آینه، گنبد کلاه فرنگی و تزیینات مقرنس لانه‌زنبوری است و در گذشته برای پذیرایی از نمایندگان سیاسی مورد استفاده قرار می‌گرفت.
موزه مردم‌شناسی بیرجند با هدف شناخت هرچه بهتر مردم این ناحیه از کشورمان در سال ۱۳۷۲ هجری شمسی در محل باغ اکبریه افتتاح شد. در این موزه تماشایی لوازم زندگی اهالی قدیم بیرجند پیش چشم عموم مردم قرار گرفته‌اند.
۳ بهمن ۱۴۰۳ - ۱۴:۰۹
نام و آوازه باغ‌های ایرانی نه‌تنها در ایران، بلکه در کل دنیا پیچیده است. سبک خاص معماری ایرانی که در ساخت این باغ‌ها به‌کار گرفته می‌شود، مهم‌ترین وجه تمایز این باغ‌ها از هر باغ دیگری است.