دوره قاجار
-
استاد علوم سیاسی دانشگاه امام صادق (ع) در گفت‌وگو با «آگاه» تشریح کرد
ایجاد رویای ملی مشترک
دکتر حسین محمدی سیرت، استاد علوم سیاسی دانشگاه امام صادق (ع)؛ در سخنان خود به این مسئله تاکید دارد که «اگرچه ما پس از پیروزی انقلاب اسلامی رویاهایی را طراحی کردیم، اما رویایی که به شکلی عمیق و ممزوج، هر سه لایه هویتی را در خود جای داده باشد، یا هنوز ایجاد نشده یا در موارد معدودی بسیار کمرنگ و دور از دسترس است.
-
نگاهی به شعر و ادبیات عاشورایی
بی‌توجهی به درخت تنومند ادبیات آیینی
شعر و داستان عاشورایی در دستهبندی ادبیات آیینی قرار می‌گیرند و در مقایسه با سینما، تئاتر و موسیقی آیینی وضعیت کشور ما در این حوزه، از بقیه حوزههای هنری بهتر است. با این توصیف که در این حوزه تولیدات بسیار و باکیفیت هستند اما خیلی برروی معرفی آنها کار نشده و همین موضوع باعث می‌شود که این تولیدات تبدیل به محصول نشوند و تا وقتی یک تولید، تبدیل به محصول نشود دیده و شناخته نمیشود. به عنوان مثال شعر «باز این چه شورش است...» محتشم کاشانی تا وقتی که توسط افراد و گروههای مختلف خوانده نشد، شناخته نشد.
-
موسیقی عاشورایی؛ فرهنگی که از ابزار گذر کرده و در دل مردم جای گرفته است
راوی سوز دل
موسیقی عاشورایی، یکی از برجسته‌ترین جلوه‌های موسیقی مذهبی در فرهنگ شیعی، به‌ویژه در ایران، با الهام از واقعه کربلا و شهادت امام حسین (ع) و یارانش شکل گرفته است.
-
نگاهی به سیر آثار نمایشی با موضوع واقعه کربلا
پیکر نحیف تئاتر آیینی
با نگاهی به سایت‌های فروش بلیت تئاتر و تبلیغات شهری به‌خوبی می‌توان متوجه افزایش تعداد اجراهای تئاتر در یک سال اخیر شد؛ اتفاقی که برای اهالی تئاتر و علاقه‌مندان به این هنر، خوشحال‌کننده است اما موضوع قابل‌تامل، ژانر این آثار است؛ اغلب این اجراها از جنس سرگرم‌کننده هستند و دلیل آن هم مشخص است؛ فروش بالای این ژانر نمایش درست شبیه اتفاقی که در سینما افتاده و حلقه مفقوده در این میان، مغفول ماندن موضوعات دینی و مذهبی است و نتیجه اینکه در طول این همه‌سال به جز یکی دو اثر، نمایشی که بیانگر عظمت و شکوه واقعه کربلا باشد را نداریم.
-
گفت‌وگوی «آگاه» با رضا شریفی، شاعر و مداح اهل بیت (ع)
از غم تا حماسه عاشورا
زهرا بذرافکن - خبرنگار گروه فرهنگ: مداحی و مرثیه‌سرایی برای اهل‌بیت عصمت و طهارت (ع) در فرهنگ ایرانی - شیعی، همواره جایگاهی والا داشته و به‌مثابه رسانه‌ای قدرتمند برای انتقال مفاهیم دینی، ارزش‌های اخلاقی و شور و شعور عاشورایی عمل کرده است. با این حال، این جریان ادبی و آیینی، در طول تاریخ پرفرازونشیب خود، متناسب با شرایط و اقتضائات زمان، دستخوش تحولات محتوایی و سبکی شده است. یکی از برجسته‌ترین این دگرگونی‌ها، گرایش به مضامین حماسی در کنار جنبه‌های سوگوارانه و تراژیک بوده است. این حماسی شدن نوحه‌ها و مداحی‌های فارسی، نه یک انتخاب صرفا ذوقی که ضرورتی برآمده از بطن نیازهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی هر دوره بوده است. ازآنجاکه در هفته‌های گذشته شرایط جامعه و حال و هوای مردم کشور ما متاثر از دفاع ملی در برابر رژیم صهیونیستی بوده است، با شاعر و مداح اهل بیت (ع)، رضا شریفی که در روزهای گذشته نماهنگ «شبای جنگ» از او منتشر شده است و تحسین شده و توجه زیادی را جلب کرده است، گفت‌وگو کرده‌ایم تا درباره ضرورت حماسی شدن مضامین و قالب اشعار نوحه و مداحی‌های اهل بیت (ع) بیشتر بدانیم :
-
روز نجوم و نگاهی به باورهای ستاره‌شناسی ایرانیان
از جام‌جم تا اسطرلاب
ستارگان و نجوم در فرهنگ ایرانیان از دیرباز تاکنون جایگاهی ویژه و متعالی داشته‌اند.
-
فرهنگ ایران در گذر زمان
سابقه کهن به کدام آینده
فرهنگ ایران طی هزاران سال تحت‌تاثیر عوامل گوناگونی شکل‌گرفته که هرکدام ریشه در رویدادهای تاریخی، تحولات اجتماعی، باورهای دینی و تعاملات بین‌المللی دارند. این فرهنگ، ترکیبی پیچیده از عناصر باستانی، اسلامی و مدرن است که هویت منحصربه‌فرد ایرانی را ساخته است. اما از مهم‌ترین بخش‌های تحول فرهنگی ایران، انقلاب‌اسلامی است که تأثیر عمیقی در فرهنگ مردم این سرزمین داشته است. بررسی گذشته فرهنگی ایران و تحولات این روزگار، می‌تواند راهنمای مسیر برای آینده فرهنگی ما باشد.
-
به بهانه تولد نادر ابراهیمی
یک عاشق آرام اما پرشور
در ۱۴فروردین ۱۳۱۵ در تهران به دنیا آمد. پدر او عطاءالملک ابراهیمی بود که از نوادگان ابراهیم‌خان ظهیرالدوله، حاکم کرمان در دوره قاجار؛ و مادرش از خانواده لاریجانی‌های مقیم تهران بود. پس از به قدرت رسیدن رضاشاه، پدر نادر خلع درجه و به مشکین‌شهر تبعید شد. به این ترتیب، کودکی نادر ابراهیمی پر از آوارگی بود. او در شهرهای مختلفی مانند شاهی (قائمشهر امروزی) و گرگان (استرآباد سابق) زندگی کرد.
-
گردشگری
حسینیه جاجرمی؛ بنایی زیبا در قلب بجنورد
حسینیه جاجرمی یکی از جاهای دیدنی بجنورد است که در مرکز شهر و در محدوده بافت تاریخی قرار دارد.
-
گردشگری
خانه زینت‌الملک؛ شاهکار معماری در شیراز
خانه زینت‌الملک قوام از زیباترین و مشهورترین خانه‌های تاریخی شیراز است که هر سال گردشگران بسیاری از آن دیدن می‌کنند؛ خانه‌ای که قدمت آن به دوره قاجار برمی‌گردد و درواقع بخشی از اندرونی نارنجستان قوام به شمار می‌آید که با راهرویی زیرزمینی به آن متصل می‌شود.
-
گردشگری
قلعه ناصری ایرانشهر؛ سازه‌ای خشتی از دوره قاجار
قلعه ناصری ایرانشهر به فرمان ناصرالدین‌شاه قاجار و ازسوی استاد حسین معمارباشی کرمانی ساخته شده است. پس از گذر سال‌های بسیار، دیوارهای استوار قلعه همچنان در دل شهر استوار هستند و نگاه‌های بسیاری را مجذوب خود می‌کنند.
-
گردشگری
قلعه فورگ بیرجند؛ استوار در سرزمین قلعه‌های کهن
فورگ روستایی با قلعه‌های زیبا در دامنه کوه مومن‌آباد واقع شده است و از مناطق ییلاقی خراسان جنوبی به شمار می‌رود که آب و هوای آن سرد کوهستانی است.
-
گردشگری
بقعه پیرقطب‌الدین آستارا، تاریخ ناخوانده عهد قاجار
بقعه «پیر قطب‌الدین» مربوط به دوره قاجار در شهر گردشگرپذیر آستارا قرار دارد و با وجود قدمت قابل توجه، اطلاعات کافی و روشن از پیشینه شخصیت مدفون در آن وجود ندارد و این بنای تاریخی، چشم انتظار کاوش و پژوهش باستانشناسی و ثبت در فهرست آثار ملی است.
-
چرا تقابل میان ملت و امت در جهان کنونی ممکن نیست؟
دو گفتمان؛ دو نگاه
علی نیکوکار: بیش از ۵۰۰ سال از استیلای فرهنگ غرب بر جهان می‌گذرد و کمتر کشوری این فرهنگ را مطلق نمی‌داند، گرچه آداب و رسوم و فرهنگ های ملی و دینی در نقاط مختلف جهان وجود دارد، اما اینها در نظام زندگی و امور حکمرانی چندان اثر ندارند.
-
گردشگری
قلعه دزک چهارمحال و بختیاری، گنجینه‌ای از فرهنگ و هنر
قلعه دزک از جاهای دیدنی شهرکرد در استان چهارمحال‌وبختیاری است و در جنوب‌شرق روستای دزک قرار دارد. واژه دزک از دو بخش دز یا دژ و ک تصغیر تشکیل شده است. دژک در واقع به معنی دژ کوچک بوده و برای استفاده نظامی ساخته شده بود.
-
گردشگری
میدانی در قلب پایتخت که داستان‌های زیادی برای گفتن دارد!
اگر در میان کوچه و خیابان‌های تهران گشتی بزنید و خودتان را به قلب پایتخت ایران برسانید، میزبان یکی از قدیمی‌ترین و پرماجراترین مکان‌های تاریخ می‌شوید که تاریخ، فرهنگ، زیبایی، هنر و معماری را درون خودش جای داده است؛ میدان مشق!
-
گردشگری
میدان خان یزد؛ میدانی تاریخی و به‌جامانده از دوران قاجار
میدان خان یزد یکی از میادین تاریخی یزد است که در بافت تاریخی یزد و محله گودال مصلی قرار گرفته است و زمان ساخت آن به دوره قاجار بازمی‌گردد. این میدان در وسعتی زیاد با طرح و سبکی زیبا ساخته شده و یکی از آثار محمدتقی‌خان (وفات ۱۲۱۳) است. در چهار طرف میدان دکان‌هایی قرار گرفته که در مقابلشان سایبانی راهروگونه قرار دارد و سردر دکان‌ها هلالی‌شکل است.
-
بررسی ادبیات کودک‌ونوجوان در ایران
نقش ذهن‌ها و جان‌ها
ادبیات کودک‌ونوجوان در ایران از دوره پیشامدرن تا به امروز تحولات زیادی را پشت سر گذاشته است. از قصه‌های شفاهی و آموزش‌های دینی تا کتاب‌های مدرن و دیجیتالی، این حوزه همواره درحال‌رشد و تکامل بوده است. با وجود چالش‌هایی مانند ارزان‌تر تمام‌شدن ترجمه کتاب‌ها و رقابت با رسانه‌های دیجیتال، آینده ادبیات کودک‌ونوجوان در ایران امیدوارکننده به نظر می‌رسد اما سیر مطالعه در میان کودکان و نوجوانان چندان مناسب نیست. در این مطلب تلاش داریم به بررسی وضعیت ادبیات کودک‌ونوجوان در کشور بپردازیم و راهی برای بهترشدن آن پیدا کنیم.
-
گردشگری
سفر به ابوموسی؛ جواهری پنهان در خلیج‌فارس
جزیره ابوموسی یا بوموسی، یکی از مهم‌ترین و استراتژیک‌ترین جزایر خلیج‌فارس محسوب می‌شود. این جزیره در استان هرمزگان قرار دارد و از طریق بندرعباس می‌توان به‌صورت دریایی یا هوایی به آن دسترسی داشت. با سواحلی آکواریومی و طبیعتی بکر، ابوموسی یکی از جذاب‌ترین مقاصد سفر در جنوب کشور است.
-
نگاهی به انیمیشن «شاه و ژولیت»
جای خالی امید و اقتدار
امسال جشنواره فیلم فجر میزبان چهار اثر پویانمایی است و همین حضور پررنگ‌تر از سال‌های گذشته سطح توقع مخاطبان را از کیفیت پویانمایی‌ها بالا می‌برد.
-
چه خبر از دیروز و امروز؟
از ناصرالدین شاه تا چشم بادومی
در اولین سانس از چهارمین روز جشنواره فیلم فجر «لولی» به کارگردانی رضا فرهمند و تهیه‌کنندگی جلیل اکبری‌صحت در سینمای رسانه به نمایش درآمد.
-
گردشگری
تیمچه امین‌الدوله کاشان، شاهکار هندسی معماران ایرانی
بازار کاشان یکی از مهم‌ترین و زیباترین بازارهای ایران به شمار می‌رود که در اواخر قرن دوازدهم هجری قمری بر اثر زلزله به‌طورکلی از بین رفت اما در دوره قاجار و در عهد فتحعلی‌شاه و ناصرالدین‌شاه، به وضع مطلوب مرمت و بازسازی شد و بناهای بسیاری در این بازسازی‌ها به وجود آمد. ازجمله این بناها، تیمچه و کاروانسرایی است که ازسوی «جلالت‌مآب امین‌الدوله» بنا شد.
-
تاریخ ادبیات کودک و کتب درسی درهم تنیده است
یازدهمین جلسه نقد و پژوهش انجمن نویسندگان کودک و نوجوان در روزهای گذشته برگزار شد و منتقدان به ارائه گزارش آثار جدید خود پرداختند.
-
باغ اکبریه بیرجند؛ نماد نوین معماری اسلامی ایرانی
نام و آوازه باغ‌های ایرانی نه‌تنها در ایران، بلکه در کل دنیا پیچیده است. سبک خاص معماری ایرانی که در ساخت این باغ‌ها به‌کار گرفته می‌شود، مهم‌ترین وجه تمایز این باغ‌ها از هر باغ دیگری است.
-
چرا الگوی زن انقلاب اسلامی مورد هجمه است؟
زن؛ مسئله ایران یا مسئله غرب؟
با پیروزی انقلاب اسلامی و قرارگرفتن دین در متن جامعه به‌عنوان محور اصلی نظام جمهوری اسلامی، یکی از موضوعاتی که هم در مباحث علمی و هم در عرصه جامعه زیر ذره‌بین قرار گرفت، مسئله زنان و جنبه‌های مختلف زندگی آنان بود.
-
حکم اعدام جنایتکاران
فرمانده کل قوا با تاکید بر اینکه دشمن در غزه و لبنان با وجود همه جنایات جنگی‌اش پیروز نشده و نخواهد شد، گفتند: حکم بازداشتی هم که برای نتانیاهو صادر کردند کافی نیست و باید حکم اعدام او و این سران جنایتکار صادر شود.
-
گردشگری
حمام قجر قزوین؛ کهن‌ترین حمام تاریخی ایران
حمام قجر یکی از بزرگ‌ترین حمام‌های تاریخی ایران و از جاهای دیدنی قزوین محسوب می‌شود که در دوره صفوی ساخته شد. این حمام که در ۱۱مرداد ۱۳۸۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید، امروزه به‌عنوان موزه مردم‌شناسی قزوین فعالیت می‌کند. به این ترتیب، علاوه بر تماشای معماری و تزیینات بنایی تاریخی می‌توانید با فرهنگ و آداب و رسوم مردم قزوین آشنا شوید.
-
-
گردشگری
باغ «پهلوان‌پور» مهریز یزد؛ لبریز از شادابی و طراوت
باغ پهلوان‌پور یکی از شاخص‌ترین آثار تاریخی مهریز یزد است که نمونه بارز یک باغ ایرانی محسوب می‌شود. این باغ مربوط به اواخر دوره قاجار است.
-
شماره پاییز ۱۴۰۳ «جهان کتاب» منتشر شد
شماره ۴۰۷ ماهنامه جهان کتاب ویژه مهر و آبان ۱۴۰۳ به‌تازگی منتشر شده و روی پیشخوان مطبوعات آمده است.