آگاه: قلعه ناصری از مهمترین جاهای دیدنی ایرانشهر به شمار میآید و در مرکز شهر واقع شده است. قدمت این بنای تاریخی به دوره قاجار بازمیگردد. هرچند فضاهای داخلی قلعه مانند گذشته نیستند و بخش زیادی از آنها تخریب شدهاند؛ همچنان قلعه ناصری مانند نگینی در میان شهر میدرخشد. این بنای ارزشمند تاریخی در سال۱۳۷۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
با توجهبه متون تاریخی، فردی به نام ناصرالدوله فرمانفرما (حاکم وقت ایالات کرمان و بلوچستان در دوره قاجار) به ناصرالدینشاه قاجار پیشنهاد میکند که یک قلعه نظامی بزرگ را در فهرج یا پهره (نام قدیم ایرانشهر) درست کنند. ناصرالدینشاه این پیشنهاد را قبول میکند و بدینگونه عملیات احداث دژ در سال۱۲۶۴ هجری شمسی ازسوی یکی از معماران مقتدر و معروف کرمان به نام «استاد حسین معمارباشی کرمانی» شروع میشود. بعد از گذشت هفت سال، ساخت قلعه به پایان میرسد. در آن زمان این قلعه با نام ناصری یا ناصریه معروف شد.
قلعه ناصری بهدلیل ناتوانی دولت قاجار در اواخر حکومت این سلسله و اوایل دوره پهلوی، بهوسیله دوستمحمدخان با رکزایی (از حاکمان قدرتمند وقت بلوچستان) تصاحب شد و با نام قلعه دوستمحمدخان شهرت یافت. با بهقدرترسیدن رضاشاه و استقرار حکومت مرکزی، سپاه دولتی رضاخان پهلوی به فرماندهی تیمسار امانالله جهانبانی، این قلعه را تصرف کرد.
قلعه ناصری ایرانشهر در دورهای بهعنوان مدرسه مورد استفاده قرار گرفت و در اوایل انقلاب، بهدلیل رهاشدن، کمکم به قلعهای متروک و نیمهخراب تبدیل شد. متاسفانه حدود ۹۸درصد معماریهای فضای داخل در سال۱۳۶۱ هجریشمسی بهوسیله بولدوزر تخریب شد و فقط سردر و حصار آن بر جای میماند.
خشت، گل و آجر از مصالح تشکیلدهنده قلعه ناصری ایرانشهر هستند. حصار قلعه در کل ۹برج دیدبانی دارد و دیوارهای آن در روی سطح زمین دارای قطر ۵/۴متر و ارتفاع ۷متر است. این ساختمان وسعتی بالغ بر ۳۶هزار مترمربع دارد.
قلعه ایرانشهر بنا به متون باقیمانده، بیش از ۱۵۰اتاق شامل مالبند، حوضخانه، انبار، اصطبل، حمام، سربازخانه، حاکمنشین و… داشت. هرچند معماری داخلی قلعه تخریب شده است؛ از زیباییهای معماری قلعه میتوان به آجرنمای تزیینی سردر ورودی و برجهای آجرکاریشده دو جهت اشاره کرد که دارای انواع طرحهای رجچینی، دندانموشی، هندسی، لوزی، چلیپایی و... است. بهترین زمان سفر به مناطق جنوبی کشور، فصول خنک سال هستند. پیرامون قلعه بازارچهای جذاب وجود دارد که میتوانید از آن ماهی و میگو، صنایع دستی، میوه و سبزیجات تازه و... تهیه کنید.
۲۱ اسفند ۱۴۰۳ - ۱۲:۲۳
کد خبر: ۱۱٬۶۱۳
قلعه ناصری ایرانشهر به فرمان ناصرالدینشاه قاجار و ازسوی استاد حسین معمارباشی کرمانی ساخته شده است. پس از گذر سالهای بسیار، دیوارهای استوار قلعه همچنان در دل شهر استوار هستند و نگاههای بسیاری را مجذوب خود میکنند.

نظر شما