آگاه: الناز برکاتی_ خبرنگار گروه فرهنگ؛ در سراسر جهان، فروش نسخه ویژه یا پریمیوم پلتفرم‌ها و سایت‌های مختلف با امتیازات ویژه‌ای ازجمله حذف تبلیغات همراه است. یعنی کاربران زمانی که این نسخه را خریداری می‌کنند علاوه‌بر دسترسی به تمام محتواها، از شر تبلیغات وقت و بی‌وقت رها می‌شود. اما ظاهرا این قاعده در پلتفرم‌های داخلی متفاوت است و این روزها شاهد تبلیغات بیش از پیش در این بستر هستیم. در برخی پلتفرم‌ها، حتی زمان تبلیغات ابتدایی فیلم به سه دقیقه رسیده است اما بااین‌حال میان پخش فیلم یا سریال تبلیغات دیگری هم وجود دارد. پلتفرم «تماشاخونه» در این میان تنها بستری است که از مخاطبان خود حق اشتراک دریافت نمی‌کند اما ابتدا و وسط پخش تبلیغات مکرر دارد. این در حالی است که سایر سکوها علاوه‌بر دریافت حق اشتراک، آن هم با افزایش قیمت هر روزه،  به تبلیغات مکرر حتی به شکل product placement (جایگذاری محصول و نمایی از آن در وسط صحنه) روی آورده‌اند.

سبکی نوین برای تبلیغات 

شبکه‌های نمایش خانگی به رسانه‌ای پرمخاطب تبدیل شده است و بسیاری از اشخاص آن را به تماشای تلویزیون ترجیح می‌دهند. هر روز شاهد ورود فیلم یا سریال جدیدی هستیم که با تبلیغات رنگارنگ بر در و دیوار مغازه‌های سوپرمارکت و مراکز فروش محصولات فرهنگی خودنمایی می‌کنند و جالب است که هرکدام برای جذب مخاطب و مشتری بیشتر به شیوه‌ای خاص پناه برده است. درواقع در بسیاری از موارد رویکرد طنز شبکه‌های نمایش خانگی به‌عنوان ابزاری برای تبلیغات استفاده می‌شود و با تاکید بر اینکه این برنامه لحظات خوشی را برای شما به همراه خواهد داشت، جذابیت این سریال‌ها را بیشتر می‌کند. به همین دلیل مدیران تبلیغاتی این سریال‌ها از تمام رویکردهای مثبت سریال‌های تولیدی به‌شکل تصویری یا متنی برای تبلیغات بهره می‌گیرند، حتی اگر کیفیت آن کار پایین باشد. در اصل سعی شده از تبلیغات محیطی، ایجاد بنر و بیلبوردهای خاص و عجیب شهری که گاه جنجال‌آفرین هستند، استفاده شود و مخاطب را به‌سوی دیدن آن اثر ترغیب کند. اما پلتفرم‌ها به همین حد نیز بسنده نکرده و سعی می‌کنند علاوه‌بر دریافت هزینه اشتراک تبلیغات متعدد و مکرری را نیز به خورد بیننده بدهند.

تماشای اجباری

انتشار روزافزون تبلیغات در پلتفرم‌ها از تبلیغات سیگار و نوشابه گرفته تا مواردی همچون سکانسی از یک سریال که داخل محوطه کتاب‌فروشی می‌گذرد، موجب آزار کاربران شده است، درحالی‌که مخاطبان ماهانه ۱۲۰ تا۱۷۰هزارتومان هزینه اشتراک پرداخت می‌کنند و هزینه پهنای باند اینترنت آنها عمدتا تمام‌بها محسوب می‌شود، مجبور هستند تبلیغات مکرر را نیز در پیوست آن اثر معمولا ضعیف نیز تحمل کنند. ازآنجایی‌که مخاطبان برای تماشای محصولات پلتفرم‌ها، اشتراک خریداری می‌کنند، خودنمایی آگهی بازرگانی در سریال‌ها یا برنامه‌ها و همچنین افراط در پخش تبلیغات، برای کاربران پذیرفته‌شده نیست. اما این روند ازسویی منبع درآمد خوبی برای صاحبان این بستر شده است. پلتفرم‌ها برای ادامه حیات خود که این مکانیزم مسبب باب شدن افزایش غیرمنطقی هزینه‌های تولید شود، دو گزینه پیش روی خود دارند: گزینه اول افزایش حق اشتراک است که همه روزه و پنهانی درحال رخ‌دادن است، گزینه دوم این است که هزینه اشتراک افزایش پیدا نکند (که هرگز این عدم افزایش رخ نداده و نمی‌دهد)، بلکه تبلیغات از ابتدا و در میان محصولات پخش شود که البته نمایان شده که برخی پلتفرم‌ها هم افزایش قیمت داشته و هم به این سبک تبلیغات روی آورده‌اند. برای اولین‌بار پلتفرم «تماشاخونه» بدون اخذ هزینه اشتراک و با پخش رایگان، شروع به پخش تبلیغات بین‌سریالی کرد و با همین وضعیت سریال «پدر گواردیولا» منتشر شد. این تبلیغات چنان گسترش یافته است که با وجود اسپانسرهای مالی، گاهی در خود فیلم‌ها و سریال‌ها شاهد  تبلیغات بیلبوردی هستیم. پر واضح است که با بالا رفتن هزینه‌های تولید، برنامه‌ها و سریال‌ها به حامیان مالی نیاز دارند و با جذب آگهی بازرگانی بخشی از این هزینه‌ها جبران می‌شود اما زیادروی و بدسلیقگی در پخش تبلیغات مخاطب را آزار می‌دهد. پیش از این تنها ابتدای سریال آگهی پخش می‌شد و مخاطب نیز می‌توانست با استفاده از گزینه رد کردن آگهی، تبلیغ را تماشا نکند اما به‌تازگی تبلیغات میانه سریال‌ها جزئی از سریال شده‌اند و به شکلی است که مخاطب به‌اجبار باید آن را تماشا کند.

تقلا برای نشان دادن حامیان مالی

پلتفرم فیلیمو در میان پخش سریال «گناه فرشته»، به دو شیوه آگهی بازرگانی را نمایش می‌داد. درحالی‌که مشغول تماشای سریال بودیم، اواخر پایان یک سکانس، ثانیه‌شمار نمایش آگهی آغاز شده و سپس تبلیغ حدودا ۱۰ثانیه‌ای نمایش داده می‌شد. اگر مخاطب چند ثانیه سریال را جلو می‌برد، ممکن است ثانیه‌هایی از سکانس بعدی را از دست بدهد؛ بنابراین تبلیغ به‌نوعی به مخاطب تحمیل می‌شد. پلتفرم فیلم‌نت نیز در سریال «دفتر یادداشت» که مورد توجه مخاطبان بود، در میان سریال تیزرهای تبلیغاتی مختلف را پخش کرد؛ به‌عنوان مثال در قسمت‌های ۱۴ و ۱۶، در فاصله دو سکانس به مدت ۱۰ثانیه آگهی بازرگانی پخش شد. اینگونه از تبلیغات تنها به سریال‌‎ها ختم نشده است و در برخی برنامه‌ها چون «اسکار» هم شاهد این موضوع هستیم، این نشان از آن دارد که برنامه‌های پرمخاطب نیز از هیچ فرصتی برای تبلیغ حامی مالی خود نمی‌گذرند. مثلا در برنامه «اسکار» نشان تجاری حامی مالی برنامه زیرنویس می‌شود و در ویدئووال نیز حسابی خودنمایی می‌کند. نیما شعبان‌نژاد، همانند مجریان برخی برنامه‌های تلویزیونی، در یک آیتم تبلیغاتی مستقل برای حامی مالی برنامه تبلیغ می‌کند. یا در سریال زخم کاری۲، از همین سبک product placement مکرر استفاده و برای بیننده به‌شدت مشمئزکننده شده بود. باتوجه‌به این نکات و افراط در تبلیغات، احتمالا باید به‌زودی منتظر زیرنویس‌ یا حتی دیالوگ‌های تبلیغاتی در این سازوکار باشیم. این حجم از نمود تبلیغی در جای‌جای پخش یک برنامه یا سریال، در کنار دریافت هزینه گزاف اشتراکی و نیز مصرف بالای بسته اینترنتی، در کنار هم، باعث عدم رعایت و توجه به حقوق مشتری و عدم رضایت او و نیز تولیدات بی‌کیفیت و ضعیف، موجب تحمیل این شیوه آزاردهنده به بیننده و در کنار آن روزبه‌روز بالاتر رفتن هزینه‌های من‌درآوردی تولید و تداوم این چرخه اجبار و دیکتاتوری خواهد شد.