آگاه: یکی از موضوعاتی که همواره مورد خواست ایران بوده بحث اخراج نیروهای آمریکایی از خاک عراق است؛ اشغالگرانی که قطعا برای همسایگان عراق، عنصری مخل امنیت تلقی می‌شوند. اقلیم علاوه‌بر دفاع از حضور آمریکا در عراق، یکی از مهم‌ترین حامیان آمریکا در عراق به شمار می‌رود که باتوجه‌به گستره جغرافیایی اقلیم کردستان، می‌تواند کمک‌هایی نیز به آمریکا ارائه کند. باتوجه‌به اینکه اقلیم یکی از مناطقی است که حضور آمریکا در این منطقه را تداوم داده، این حضور می‌تواند مستقیما برای ایران تهدیداتی به همراه داشته باشد، علاوه‌بر حضور آمریکایی‌ها اخیرا اقلیم بیش از گذشته محل حضور و فعالیت صهیونیست‌ها شده که در مواردی صهیونیست‌ها از این منطقه دست به انجام عملیات‌هایی علیه ایران می‌زدند. درواقع نه‌تنها آمریکایی‌ها از منطقه عراق خارج نشدند، بلکه اخیرا صهیونیست‌ها نیز فعالیت‌های جدی‌تری را در این منطقه علیه ایران انجام دادند و این تهدیدات علیه ایران در منطقه اقلیم را تشدید کرده است. براین اساس تحرکات آمریکا و رژیم صهیونیستی در اقلیم ازجمله موضوعاتی خواهد بود که در این سفر بین دو طرف مطرح خواهد شد.
حضور ضد انقلاب در اقلیم
اقدامات علنی گروه‌های تجزیه‌طلب در سال‌های اخیر و به‌ویژه بعد از ماجرای مرحوم مهسا امینی و مشخصا در جریان ناآرامی‌ها در مناطق مرزی ایران که این موضوع را بهانه‌ای برای طرح مسائل تجزیه‌طلبی خود کرده بودند، یکی دیگر از مسائل قابل‌بحث در سفر نیچروان به تهران است.
اگرچه ایران با اقدام عملی و هدف قراردادن محل اختفا و اجتماع گروه‌های تروریستی به این تحرکات پاسخ داد اما در چارچوب توافقنامه امنیتی که با عراق و اقلیم کردستان، امضا کرد، صریحا خواست خود درمورد مواجهه با این گروه‌های تجزیه‌طلب را مطرح کرد که ازجمله آنها، جلوگیری از تردد تروریست‌های کُرد از عراق به ایران، تحویل دادن افراد تحت تعقیب، خلع سلاح و برچیدن اردوگاه‌های آنان بود. ایران همچنین صریحا اعلام کرد که گروه‌های تجزیه‌طلب باید از مرزهای ایران فاصله بگیرد و جای دیگری اسکان داده شوند. بااین‌حال و با وجود تاکیدات ایران، اما همچنان بخشی از این توافق اجرایی نشده و به نظر می‌رسد یکی از مهم‌ترین محورهای گفت‌وگوی دو طرف، پیرامون اجرایی‌سازی توافقنامه امنیتی و تحرکات گروه‌های تجزیه‌طلب در این منطقه باشد. دیدار رییس اقلیم کردستان عراق با حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر انقلاب اسلامی یکی از مهم‌ترین برنامه‌های رییس اقلیم کردستان عراق در سفر به ایران بود.
رئیسی: از سوءاستفاده عناصر ضدانقلاب از اقلیم کردستان علیه ایران جلوگیری کنید
دیدار با رییس‌جمهوری کشورمان یکی برنامه‌های نیچروان بارزانی بود.
حجت‌الاسلام رئیسی در این دیدار با بیان اینکه روابط کردستان با ایران بر پیوندهای تاریخی، ملی، دینی و فرهنگی استوار است، اظهار امیدواری کرد که این سفر به نقطه عطفی در ارتقای سطح روابط سیاسی، امنیتی، اقتصادی و فرهنگی تبدیل شود. رییس‌جمهوری با بیان اینکه عراق قوی و تقویت وحدت و انسجام در چارچوب عراق واحد همواره مورد اهتمام و تاکید جمهوری اسلامی ایران بوده است، گفت: حمایت‌های ایران از کردها چه در زمان رژیم صدام، چه قتل‌عام حلبچه و حمله داعش اثبات می‌کند که ایران پشتوانه‌ای بزرگ و دوست روزهای سخت عراق و کردستان است.
رئیسی با اشاره به اینکه دولت و ملت ایران، امنیت عراق را به‌مثابه امنیت خود می‌شمارند، افزود: ما نسبت‌به حسن‌نیت و دوستی برادران عراقی و کرد خود اطمینان داریم، اما باتوجه‌به کینه‌ورزی دشمنان ازجمله رژیم‌صهیونیستی علیه ملت ایران، انتظار داریم دولت عراق و اقلیم کردستان به‌طور مطلق از هرگونه سوءاستفاده عناصر دشمن صهیونیستی و عناصر ضدانقلاب از خاک این منطقه علیه ایران جلوگیری به عمل آورند. رییس‌جمهوری ضمن قدردانی از اقدامات دولت عراق و نیز اقلیم کردستان در اجرای مفاد توافقنامه امنیتی فیمابین، بر اجرای کامل و دقیق این توافق تاکید و تصریح کرد: خلع سلاح کامل و عدم حضور عناصر ضد انقلاب در خاک عراق یک ضرورت است.
رئیسی همچنین تاکید کرد: ایران مانعی برای گسترش همکاری‌های اقتصادی و مراودات تجاری با اقلیم کردستان ندارد. ما مرزهای طولانی میان دو طرف را فرصتی ارزشمند برای ارتقای سطح روابط می‌دانیم، اما امنیت اساس و بستر ضروری هر نوع همکاری و گسترش تعاملات است.
رییس‌جمهوری با تاکید بر اینکه نباید اجازه دهیم عناصر معاند و بدخواهان روابط دوستانه و صمیمی طرفین اخلالی در مسیر گسترش همکاری‌های فیمابین ایجاد کنند، اظهار داشت: نگاه مسئولان باید فراتر از بدخواهی بیگانگان معطوف به طراحی و اجرای راهکارهای توسعه روابط در مسیر تامین منافع متقابل میان ایران با عراق به طور عام و اقلیم کردستان به‌طور خاص باشد.
«نیچروان بارزانی» نیز در این دیدار ضمن ابراز خوشحالی از تجدید دیدار خود با رییس‌جمهوری کشورمان، با بیان اینکه اشتراکات دینی، تاریخی و فرهنگی، در طول سالیان متمادی همسایگی، پیوندهایی عمیق را میان دو طرف ایجاد کرده است، از جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان دوست روزهای سخت و کشوری که همواره در هنگام بروز مشکلات کنار عراق و اقلیم کردستان بوده است، صمیمانه قدردانی کرد.
ایران برای ما صرفا یک همسایه نیست
رییس اقلیم کردستان عراق با قدردانی از نقش شهید قاسم سلیمانی در امنیت و بقای کردستان تاکید کرد: شالوده عراق جدید و روابط امروز فیمابین برآمده از همکاری مبارک ایران و عراق است و لذا ایران برای ما صرفا یک همسایه نیست. اگر انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی نبود، معلوم نبود جنبش کرد امروز چه سرنوشتی داشت. رعایت حرمت این همکاری‌ها و تعاملات خط قرمزی است که ما هرگز از آن عبور نخواهیم کرد.
بارزانی با بیان اینکه مرزهای ایران و اقلیم کردستان حتی در دوران کرونا نیز بسته نشد، گفت: انتظار ما از ایران آن است که همچنان برای رفع مشکلات در عراق و ساختن کشوری آباد و پیشرفته در کنار ما باشد. روابط گذشته ما افتخارآمیز است و تلاش ما بر این است که آینده‌ای درخشان و بهتر از گذشته بسازیم. رییس اقلیم کردستان تصریح کرد: هیچ عقل سلیمی اجازه نمی‌دهد ما روابط با کشوری قدرتمند و دوست را به همکاری با رژیمی که امروز در بدترین موقعیت خود قرار دارد، ترجیح دهیم. رییس اقلیم کردستان عراق همچنین بر پایبندی بر اجرای کامل توافق امنیتی ایران و عراق تاکید کرد.
تجارت اقتصادی میان ایران و اقلیم کردستان به نفع هر دو طرف است
«سید هادی سیدافقهی» آگاه مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با خبرنگار ما درباره اهمیت این سفر، اظهار داشت: متاسفانه طی چندسال اخیر روابط ما با اقلیم کردستان عراق روبه سردی و تیرگی گرایید و دلیل این تیرگی برخوردهایی بود که حکومت اقلیم کردستان عراق داشت.
کارشناس ارشد مسائل غرب آسیا با اشاره به همکاری‌های اقتصادی ایران و اقلیم کردستان، گفت: حدود ۱۲۰کیلومتر مرز مشترک با اقلیم کردستان داریم؛ لذا این مرزها بازار خوبی برای کالاهای ایرانی است. تجارت اقتصادی میان ایران و اقلیم کردستان به نفع هر دو طرف است. اگر مسائل امنیتی و سیاسی حل شود، حتما بازار تجاری و صادراتی ما فعال خواهد شد. سیدافقهی موضوع حضور سازمان‌های تروریستی جدایی‌طلب کُرد استان کردستان ایران در داخل خاک اقلیم را دلیلی برای تیرگی روابط دو کشور دانست و گفت: پرواضح بود که کومله، حزب دموکرات کردستان ایران و پژاک در اقلیم کردستان فعالیت داشته و دارند، ایران دراین‌باره بیش از ۷۰نامه و هشدار و شکایت و طرح موضوع با دولت مرکزی عراق و اقلیم کردستان داشت. کارشناس ارشد مسائل غرب آسیا در ادامه با اشاره به حضور فعالیت موساد در اقلیم کردستان عراق، افزود: علی‌رغم انکار حکومت کردستان عراق، اما ایران نسبت به حضور و فعالیت موساد هشدارهای لازم را داد.
سیدافقهی اظهار کرد: در جریان اغتشاشات، از داخل کردستان عراق وارد استان کردستان ایران شدند و در چندین مرتبه می‌خواستند شهرها را تصرف کنند که با تلاش و مقاومت نیروهای امنیتی و سپاه این اتفاق نیفتاد. کارشناس ارشد مسائل غرب آسیا بیان کرد: پس از ضربه به موساد و اخیرا هم پس از عملیات «وعده صادق» شاید کردها تجدیدنظری در روابطشان با ایران دارند و متوجه شده‌اند جمهوری اسلامی ایران با کسی دشمن نیست اما برای حفظ تمامیت ارضی خود هم با کسی تعارفی ندارد.
سیدافقهی عنوان کرد: آقای نیچروان بارزانی برخلاف مسعود بارزانی یک شخصیت گفتمانی است؛ بنابراین در این سفر با مقامات سیاسی ایران دیدار و گفتگو خواهد داشت و شاید یک بازخوانی مجددی در ترمیم رابطه ما با اقلیم کردستان عراق پیشنهاد دهد که قطعا ایران استقبال خواهد کرد.