آگاه: مهم‌ترین بنیان‌گذاران حزب اعتدال و توسعه عبارت‌اند از: محمدباقر نوبخت، محمدرضا نعمت‌زاده، اکبر ترکان، فاطمه هاشمی رفسنجانی، محمود واعظی، حسین موسویان، سید احمد زرهانی، مرتضی محمدخان، محمدحسن تولایی و زهرا پیشگاهی‌فرد. چهره‌های مذکور پاییز سال ۱۳۷۸ پس از دیدار با آیت‌ا... اکبر هاشمی رفسنجانی و مشورت با وی بر عملی‌کردن تصمیمشان جدی‌تر شدند.
سال۷۸ حزبی به نام اعتدال و توسعه اعلام موجودیت کرد. انتخابات مجلس ششم زمان اعلام موجودیت رسمی اعتدال و توسعه بود و «محمدباقر نوبخت» به‌عنوان دبیرکل آن برگزیده شد. او در آن دوره از انتخابات، موفق شد به‌عنوان نماینده رشت وارد مجلس شود و با بعضی از همفکران خود فراکسیون «اعتدال» را در مجلس راه‌اندازی کند؛ فراکسیونی که در عمل تاثیرگذاری چندانی نداشت و تنها اسمی بود که سال‌ها بر سر زبان‌ها افتاد. مهم‌ترین و تاثیرگذارترین چهره‌های تشکیل‌دهنده حزب افرادی مانند محمدباقر نوبخت، محمدرضا نعمت‌زاده، اکبر ترکان، فاطمه هاشمی، محمود واعظی و علی جنتی بودند، در دوره‌ای هم حمیدرضا حاجی‌بابایی و کاظم جلالی با اعتدال و توسعه همکاری کردند، اما این همکاری تشکیلاتی به دلیل تفاوت دیدگاه‌ها استمرار پیدا نکرد و حاجی‌بابایی به همراه جلالی و قاسمی استعفا و از حزب بیرون آمدند.
حزب بانفوذان
اغلب چهره‌های تاثیرگذار این حزب در دولت یازدهم و دوازدهم صاحب‌نفوذ بودند؛ دبیرکل حزب «معاون رییس‌جمهوری و سخنگوی دولت»، معاون دبیرکل «وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در دولت یازدهم و رییس‌دفتر رییس‌جمهوری در دولت دوازدهم»، اکبر ترکان «مشاور رییس‌جمهوری» و علی جنتی «وزیر ارشاد» به کابینه راه یافته بودند، هرچند اصلاحات هم در پیروزی شیخ دیپلمات و یارانش در دو انتخابات ۹۲ و ۹۶ سهیم بودند اما سهم حزب اعتدال و توسعه، سنگین‌تر است.
بیش از سه سال است که «تدبیری‌ها» پس از پایان ماموریت هشت‌ساله خود در دولت در مقام منتقدان وضع موجود ظاهر شده‌اند و بدون لکنت از عملکرد دولت سیزدهم انتقاد می‌کنند. ماجرا از آنجا آغاز شد که سال گذشته حسن روحانی به‌عنوان پدر معنوی این حزب، در پیامی که به کنگره اعتدال و توسعه داد، با فراموشی عملکرد فاجعه‌بار خود به مرثیه‌سرایی برای شرایط فعلی اقتصادی پرداخت. حزب اعتدال و توسعه نیز در بیانیه‌ای ادعاهای روحانی را دوباره تکرار کرد و امروز ـ به وقت ۲۹ اردیبهشت‌ماه ـ محمدباقر نوبخت که در انتخابات مجلس دوازدهم از رشت رأی نیاورد و شکست سنگین خورد، نشست خبری برگزار کرد و ضمن زیر سوال بردن عملکرد تیم اقتصادی دولت مدعی شد که استقراض دولت از بانک مرکزی و پایه پولی و حجم نقدینگی دوبرابر شده است.
او درحالی کارکرد اقتصادی دولت فعالی را زیر ذره‌بین قرار داد که نتیجه زمامداری آنها در دولت سابق؛ رشد اقتصادی نزدیک به صفر، افزایش شکاف طبقاتی، منفی‌شدن سرمایه‌گذاری در کشور، شدیدترین رشد نقدینگی، کمترین میزان اشتغالزایی، بیشترین میزان افزایش قیمت مسکن، بیشترین میزان افزایش قیمت ارز، و ده‌ها شاخص اقتصادی منفی بود.
مهم‌ترین عامل رشد نقدینگی در دولت گذشته، استقراض دولت از بانک مرکزی بود. این در حالی است که دولت سیزدهم این روند را متوقف کرده است. در نتیجه، میزان خالص بدهی دولت به بانک مرکزی از شهریور ۱۴۰۰ تا فروردین ۱۴۰۲ به میزان ۱۳۷هزار میلیارد تومان کاهش پیدا کرده است. در پایان تیرماه ۱۴۰۰ که آخرین ماه عملکرد دولت گذشته محسوب می‌شود بدهی دولت به بانک مرکزی ۱۶۳۷۰۰میلیارد تومان بود. این رقم در فروردین‌ماه امسال به ۱۸۷۷۹۰میلیارد تومان رسیده است که رشد ماهانه ۰.۹درصدی را نشان می‌دهد. این در حالی است که در یک سال پایانی دولت گذشته بدهی دولت به بانک مرکزی با رشد متوسط ماهانه ۶درصدی و رشد سالانه ۷۰درصدی مواجه شده بود که عمده آن هم ناشی از استقراض مستقیم دولت از بانک مرکزی برای تامین مخارج جاری آن بود که به افزایش پایه پولی هم انجامید.
در ۲۱ماه نخست عملکرد دولت سیزدهم با کنترل سفت و سختی که انجام شده، بدهی دولت به بانک مرکزی مهار شد، به‌طوری‌که متوسط رشد ماهانه آن فقط ۰.۹درصد بوده یعنی یک‌ششم رشد این شاخص در یک سال پایانی دولت قبل. رشد سالانه بدهی دولت به بانک مرکزی در پایان فروردین امسال ۴۲درصد بوده درحالی‌که در پایان دولت روحانی به ۷۰درصد رسیده بود.
در یک سال پایانی دولت روحانی به‌علت استقراض گسترده‌ای که دولت از بانک مرکزی با چاپ پول بی‌رویه انجام داد، بدهی دولت به بانک مرکزی هر ماه به‌طور متوسط ۶درصد رشد کرد. اما دولت سیزدهم در حدود دو سال اخیر از هرگونه دریافت تنخواه از بانک مرکزی در ابتدای سال که امری مرسوم در ۴۰سال اخیر بوده، نیز خودداری کرده تا از اثرگذاری بر رشد پایه پولی و نقدینگی جلوگیری کند؛ به‌عبارت‌دیگر، دولت سیزدهم با کنترل مصارف خود و عدم استقراض از بانک مرکزی، سهم دولت از افزایش پایه پولی و نقدینگی را به‌شدت مهار کرده است.
کاهش برداشت از بانک مرکزی
فقط در چهارماه پایانی دولت گذشته (منتهی به تیرماه ۱۴۰۰) بدهی دولت به بانک مرکزی ۸۱۰۰۰میلیارد تومان افزایش یافته بود. یعنی هر ماه دولت گذشته ۲۰هزارمیلیارد تومان از منابع بانک مرکزی برداشت کرده بود. این در حالی است که در ۲۱ماه عملکرد دولت سیزدهم بدهی دولت به بانک مرکزی فقط ۲۴هزار میلیارد تومان اضافه شده که معادل ماهانه ۱۱۴۷میلیارد تومان است.
آمارهای ذکرشده هیچ‌گاه ازسوی اعتدالی‌ها بیان نشد و فقط مُهر تایید بر نتایج هشت‌ساله خود در دستگاه اجرا می‌زنند. درصورتی‌که اگر کارنامه قابل‌قبولی از خود به مردم ارائه می‌کردند قطعا می‌توانستند در میزان مشارکت مردم در انتخابات ـ حداقل در حوزه‌ای که دبیرکل حزب اعتدال و توسعه ردای کاندیداتوری را برتن کرده بودندـ نقش تاثیرگذاری ایفا کنند. اما چرا در آستانه سالگرد انتخابات ریاست‌جمهوری، نیروهای رییس‌جمهوری سابق باز پا به صحنه نهادند و از تحرکات خود در سپهر سیاست ایران خبر می‌دهند! چرا آقای دبیرکل حزب اعتدال که تاکید می‌کرد طبق آمار سخن می‌گوید، از آمارهای دیگر که یک نمونه آن در همین مطلب اعلام شد چشم‌پوشی کرد! به‌راستی حزب اعتدال و توسعه به‌دنبال توسعه است یا در دولتِ روحانی ضد توسعه عمل کرد؟!