آگاه: این روزها دیگر هوش مصنوعی حتی نقل محافل خانوادگی شده است. مردم از دستکاری و ویرایش عکسهای شخصیشان تا جستجوی پاسخ سوالات روزمره را در پلتفرمهای مختلف هوش مصنوعی دنبال میکنند. این مقوله آنقدر بهسرعت درحال پیشرفت است که برخی ادعا میکنند بهزودی بسیاری از مشاغل ازجمله خبرنگاری را هوش مصنوعی از بین خواهد برد. میگویند که ماشینها میتوانند اخبار را بهتر و کاملتر تولید و پردازش کنند. میگویند با هوش مصنوعی کار خبر سریعتر و ارزانتر و حتی دقیقتر از انسانها انتشار انجام خواهد شد. اما آیا واقعا روزنامهنگاری در عصر دیجیتال اهمیت خود را از دست داده است؟
این نکته را نمیتوان نادیده گرفت که هوش مصنوعی میتواند به همه مشاغل ازجمله خبرنگاری و روزنامهنگاری کمک کند و بسیاری از وظایف قدیمی را که با زحمت فراوان و در زمان طولانی انجام میشد، با کمک ماشینها بهتر انجام داد. اما آیا هوش مصنوعی میتواند جایگزین خلاقیت، تجربه زیسته و مسئولیت و اخلاق کاری روزنامهنگاران شود؟
خبرنگاری یک هنر و علم است که نیاز به ادراک و تواناییهای انسانی دارد. خبرنگاران اخبار را جمعآوری، تحلیل و ارائه میکنند و آنها را براساس دانش و مشاهدات روزانهشان از اجتماع بازتولید، تفسیر و پردازش میکنند. روزنامهنگاران میتوانند با استفاده از جادوی کلمات، محتوای جذاب و موثری بسازند که بر مخاطبانشان اثرگذار باشد. روزنامهنگاران میتوانند با احساسات و شم خبرنگاری به مسائل مختلف مردم پرداخته و به حساسیتها و نیازهای جامعه جهت بدهند. روزنامهنگار براساس اصول اخلاقی و انسانی از حقوق مردم و منافع عمومی دفاع میکند. حس و درکی که یک روزنامهنگار از عدالت اجتماعی دارد هرگز قابل انتقال به یک ماشین بیروح نیست و نخواهد بود.
از طرفی روزمرگی مدل کار خبرگزاریها و سرعت خبررسانی در شبکهها و فضاهای مجازی کمتر این فرصت را ایجاد میکند که نگاه کلان تحلیلی و فراتحلیلی در اختیار مخاطب قرار گیرد و این وظیفه روزنامههاست که این خلأ را پر کنند.
هنوز هم یکی از معیارهای ارزیابی اهمیت یک خبر، تعداد روزنامههایی است که آن را در صفحه اول خود منتشر کردهاند. روزنامه و روزنامهنگاری در عصر دیجیتال نهتنها اهمیت خود را از دست نداده، بلکه بیش از پیش نیاز به روزنامهنگاران خلاق، حرفهای، اخلاقمدار و مسئول دارد.