آگاه: طبق آنچه درباره قطعه مشترک همایون شجریان و سامی یوسف تا کنون گفته شده، شعر آن به نگاهی به عرفان و فلسفه شرق سروده شده است که دور از مضامین پیشین استفاده شده در آثار هر دو این خوانندهها نیست. این قطعه در شهر دوبی خوانده و ضبط شده و برای آن موزیکویدیویی با جلوههای ویژه استودیویی هم ساخته شده است. رونق در موسیقی ایرانی را حالا به یک معنا، گونههای مختلف سبک پاپ قبضه کرده است. یعنی ذائقه در دست مخاطبانی افتاده که حالا میتوانیم بگوییم «نسل زد» هستند، نه آنکه تنها مخاطبان موسیقی از این نسل باشند اما بیشتر ترانهها برای معیارها و ذائقه این نسل نوشته میشود و آهنگها برای آنها ساخته میشود. دیگران هم همراه شدهاند و گوش میدهند و میپسندند. یکی از اتفاقات مهم سالهای اخیر که تا حدی این سبک در موسیقی، یعنی پاپ را از یکنواختی و فرسودگی نجات داده است، ورود ژانرهای فولکلور و بومی انواع موسیقیهای ملی و ایرانی است. نمونه میخواهید؟ رواج موسیقی جنوبی و بندری که بعد از مرحوم ابراهیم منصفی تا حدی به فراموشی سپرده شده بود با گروه سیریا و خوانندهها و گروههای دیگر یا برخی از ترانههای بومی لری که یکی از آنها را عرفان طهماسبی اجرا کرد و با همان هم میان مخاطب گل کرد و شناخته شد. بااینحال بعد از ابداع سبک جدیدی در موسیقی که آن را به نام سبک تلفیقی میشناسیم، توانستیم از موسیقی بهره بهتری ببریم و طعم ژانرهای مختلف موسیقی و کلام را در کنار هم و در یک قطعه بچشیم.
همایون و موسیقی تلفیقی او
یکی از ستارههای این ژانر موسیقی همایون شجریان است. او بعد از سالها همراهی با پدرش، محمدرضا شجریان از یک جایی مسیری تازه در موسیقی سنتی و ایرانی باز کرد و اتفاقا همراهی و اشتیاق مخاطب را هم برانگیخت. حالا زبان موسیقی او در دل مخاطب همه نسلهای ایرانی جایی ویژه دارد و منحصر به ذائقههای خاص نیست. همایون شجریان از دهه۷۰ در گروه نوازندهها در کنسرتها پدرش همراهی میکرد و از سال۱۳۷۸ او را در صحنه و در همخوانی با شجریان پدر دیدیم. او در سال۱۳۸۲ اولین آلبوم مستقلش را به نام «نسیم وصل» منتشر کرد و در ادامه در سال ۱۳۹۷ گواهینامه درجه یک هنری در رشته آواز را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کرد.
سامی یوسف و صدایی از خاطرهها
سیامک رادمنش که به نام هنری سامی یوسف او را میشناسیم، خواننده، آهنگساز و ترانهسرای ایرانی-بریتانیایی است که برجستهترین ویژگی آثار او داشتن مضامین معنوی است. بیشتر ما صدای او را از دهه۸۰ و از تلویزیون ملی به یاد میآوریم. او در انگلستان زندگی کرده و بزرگ شده است و خودش را مسلمانی بریتانیایی میداند. البته سامی یوسف در تهران متولد شده و بعد با خانواده به انگلستان مهاجرت کرده است. جالب است بدانید که او خودش را با ملیت بریتانیایی، فرهنگ ایرانی و قومیت ترک معرفی میکند. او بیشتر از هشت آلبوم موسیقی و ۱۰تکآهنگ منتشر کرده است و در مجموع هنرمندی پرکار به حساب میآید. سامی یوسف از لحاظ برگزاری کنسرت هم هنرمند پرکاری بوده و در کشورهایی مثل آمریکا، بریتانیا، فرانسه، اسپانیا، کانادا، هلند، آلمان، نروژ، سوئد، آلبانی، بوسنی، مصر و بسیاری کشورهای دیگر حتی در قاره آفریقا کنسرتهایی را برگزار کرده است. بااینحال و با وجود مخاطبهای زیادی که در کشور دارد، هنوز در ایران کنسرتی نداشته است. حوالی سال۹۶ که صحبتهایی درباره آمدن او به ایران برای اجرای کنسرت مطرح شده بود، در توضیح گفتند که مبلغ درخواستی کمپانی انگلیسی که با سامی یوسف قرارداد دارد زیاد است و قابل تامین نیست. در نهایت او هرگز برای کنسرت به ایران نیامد و این اتفاق هیچ وقت نیفتاد.
موسیقی زبان مشترک
موسیقی ایرانی حالا دیگر تنها گزینه انتخابی برای مخاطبان ایرانی نیست. با رواج زبانآموزی و ورود فرهنگهای مختلف از طریق شبکههای اجتماعی و فضای مجازی به دایره فرهنگ مصرفی مخاطب عام ایرانی، او حالا پا را فراتر از مرزهای زبان و موسیقی فارسی میگذارد. همین موضوع مبنای بسیاری از همکاریهای مشترک اینچنینی است که پیش از این اتفاق افتاده است. علاوه بر آن نیز از گذشته و از دوران اولین همراهیهای موسیقی با شعر و کلام فارسی، این مبادلات و همکاریهای فرهنگی و هنری رخ داده و زمینهساز بسیاری از تبادلها و ایجاد گفتوگوهای فرهنگی و قومی شدهاند. به نظر میآید آغاز آن به دوران باستان و آمدوشدهای فرهنگی میان ایران، روم و یونان باستان بازمیگردد. بعد از آن نیز طی سالها و قرنها براساس سلیقه و میزان توجه حاکمان ایران این تبادلهای فرهنگی و هنری و بهویژه در زمینه موسیقی به نحوی ادامه یافته و بر بسیاری از سبکهای موسیقی کشورهای دیگر اثر گذاشته و از آنها اثر پذیرفته است.