آگاه: آنهایی که تا همین چند سال پیش گواهینامه موتورسیکلت گرفته‌اند یادشان می‌آید اگر موتورسیکلت داشتند، قبل از آزمون آن را پنهان از چشم پلیس پارک می‌کردند تا معلوم نشود بدون گواهینامه موتورسواری می‌کنند. اما حالا یکی از شروط گرفتن گواهینامه یک‌روزه این است که موتورسیکلت داشته باشید و ثابت کنید با آن رانندگی می‌کنید! سرهنگ احمد کرمی، رییس مرکز صدور گواهینامه پلیس راهور فراجا با اشاره به اینکه این طرح مختص افرادی است که موتورسیکلت دارند اما گواهینامه ندارند، می‌گوید: «اما اگر موتورسیکلت به نام پدر خانواده باشد؛ فرزند می‌تواند در این طرح شرکت کند.»
سرهنگ کرمی در ادامه به «شرایط موجود در کشور» اشاره می‌کند و می‌گوید: «باتوجه‌به این شرایط تصمیم گرفتیم صدور گواهینامه موتورسیکلت را آسان کنیم، طوری که یک‌روزه صادر شود.» او در ادامه از قانونی‌بودن این طرح می‌گوید: «این گواهینامه براساس مصوبه هیات‌وزیران صادر می‌شود.» به گفته وی، هزینه‌های آموزش، آزمون و صدور گواهینامه نزدیک به دو میلیون تومان بود؛ اما در این طرح ما تنها ۵۷۰هزار تومان دریافت می‌کنیم. رییس مرکز صدور گواهینامه پلیس راهور فراجا دلیل پلیس برای اجرای این طرح را چنین توضیح می‌دهد: «بیش از ۵/۶میلیون موتورسیکلت‌سوار گواهینامه ندارند. به همین دلیل نیز از تیرماه سال گذشته طرح صدور یک‌روزه گواهینامه موتورسیکلت به‌صورت آزمایشی اجرا شد و اکنون این طرح در سراسر کشور جاری و حدود ۱۸۹آموزشگاه کشور مجریان این طرح در ۳۱استان هستند.» هرچند سرهنگ کرمی سعی کرد تاکید کند طرح یک‌روزه گواهینامه آسان به این معنی نیست که به همه شرکت‌کنندگان گواهینامه بدهند، اما درصد قبولی در این طرح را ۹۴درصد اعلام کرد.
قانون‌شکن یا آسیب‌پذیر
آیا دریافت گواهینامه آسان در قانونمندشدن موتورسواران تاثیری دارد؟ پلیس به این سوال پاسخ شفافی نمی‌دهد ولی کارشناسان عقیده دارند این روش دادن گواهینامه تاثیری در رعایت قانون ندارد؛ اما می‌تواند مشکلاتی احتمالی راکبان را برطرف کند. تعداد روزافزون موتورسیکلت برخلاف آنچه در تبلیغات تلویزیونی نشان می‌دهد نه‌تنها باعث گرم‌تر شدن بنیان خانواده نمی‌شود، بلکه نیمی از کشته‌شدگان تصادفات رانندگی را شامل می‌شوند. این حوادث زمانی دردناک‌تر می‌شوند که موتورسوار گواهینامه هم نداشته باشد و نبود حمایت‌های بیمه می‌تواند یک حادثه رانندگی را به ازهم‌پاشیدن یک خانواده منتهی کند. کم نیستند آنهایی که سوار موتورسیکلت مقصر تصادفات جرحی یا فوتی می‌شوند و سال‌ها باید در زندان چشم به کمک دیگران بدوزند. احتمالا همین نگرانی‌ها باعث شد با مصوبه هیات‌وزیران شرایط خاصی برای کسانی که موتورسیکلت دارند ولی گواهینامه آن را ندارند، ایجاد شود. داشتن گواهینامه می‌تواند راکبان موتورسیکلت‌ها را قانونمند کند؟ پاسخ سرهنگ بازنشسته راهور، حسین طلایی به این سوال منفی است. او می‌گوید: «این طرح باعث رعایت قانون ازسوی موتورسواران نمی‌شود و فقط راهی برای پیشگیری از آسیب‌های احتمالی است. ما با آمار قابل‌توجهی از موتورسوارانی روبه‌رو هستیم که بدون گواهینامه رانندگی می‌کنند و کسی هم جلودارشان نیست. اینها معمولا کم‌سواد و از قشر آسیب‌پذیر هستند و در صورت تصادف، امکان پرداخت خسارت دارند و پرداخت خسارت به این افراد بدون داشتن بیمه ممکن نیست.»از او می‌پرسم مگر مزایا و سهل‌گیری‌های پلیس همیشه برای قانون‌شکنان است؟ این سرهنگ بازنشسته راهنمایی‌ورانندگی با این حرف موافق نیست و می‌گوید: «هرچند این افراد سال‌ها بدون گواهینامه موتورسواری می‌کنند و حتی قانون را رعایت نمی‌کنند ولی نمی‌توان آنها را قانون‌شکن دانست؛ چون توان مالی بیشتر این افراد چاره‌ای جز استفاده از موتورسیکلت را به آنها نمی‌دهد. بسیاری از این افراد با موتورسیکلت کارکرده و درآمد کسب می‌کنند. او معتقد است با آسان گرفتن شرایط برای این افراد می‌توان از دردسرهای احتمالی که در صورت تصادف گریبان‌گیر آنها می‌شود، پیشگیری کرد.»
سهم در آلودگی هوا
داریوش گل علیزاده، رییس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط‌زیست گفت: از ۱۲میلیون موتورسیکلت شماره‌گذاری‌شده نزدیک به ۹۰درصد آنها موتورسیکلت‌های فرسوده هستند که چندین برابر یک خودروی استاندارد انتشار آلودگی دارند، همین مسئله سبب شده که هر سال به شدت آلودگی هوا افزوده شود.
سهم در تصادفات
سرهنگ علی‌اصغر شریفی، رئیس مرکز اطلاع‌رسانی پلیس راهور تهران بزرگ درباره سهم این وسیله نقلیه در تصادفات گفت: از کل تصادفات سال۱۴۰۲ حدود ۴۶درصد یعنی نیمی از کسانی که در تصادفات در تهران جان خود را ازدست‌داده‌اند مربوط به موتورسواران است. از هر ۱۰نفر فوتی در شهر تهران حدود پنج نفر از آنها موتورسوار بوده‌اند.
چطور موتورسواری کنیم؟
۴ میلیون موتورسیکلت در شهر تهران در حال تردد هستند
۳۶درصد موتورسواران کشور در شهر تهران تردد می‌کنند
۷۲ درصد موجب فوت موتورسواران شده‌اند
۵۰درصد کشته‌شدگان تصادفات مربوط به موتورسیکلت‌سواران است
۱۳هزار راکب موتورسیکلت در تهران بر اثر تصادف مجروح می‌شوند
۶ میلیون موتورسیکلت‌سوار فاقد گواهینامه هستند
موتورسیکلت هویت ندارد
سید هادی هاشمی ـ رییس پلیس اسبق راهور تهران بزرگ
تردد موتورسیکلت‌سواران به یک معضل تبدیل شده است، به این دلیل که موتورسیکلت‌ها در داخل کشور پلاک دارند ولی هویت ندارند؛ به این معنا که تخلف می‌کنند اما قابل‌پیگیری نیستند. تا به امروز طرح‌هایی مانند جمع‌آوری موتورها از سطح خیابان نتوانسته به بهبود تردد آنها در معابر کمک کند؛ چراکه خیلی از موتورسیکلت‌ها الان در پارکینگ هستند؛ اما تخلف‌ها در سطح شهر ادامه دارد. حجم موتورسیکلت کم و قدرت مانور آن زیاد است، برای همین در تهران موتورسیکلت‌سوارها از پیاده‌راه‌ها، لابه‌لای خودروها، خط‌ویژه و خلاف جهت خیابان تردد می‌کنند. باید گفت در کشور ما با موتورسیکلت‌سواران مماشات شده است، اگر یک قانونی به‌روز و قوی نباشد، وضعیت تردد آن در خیابان‌ها همین باقی می‌ماند، لذا باید یک قانون قوی و بازدارنده وجود داشته باشد تا بتواند از تخلفات آن جلوگیری کند. قوانین موجود قادر نیست که تردد موتورسیکلت‌ها را منظم و قانونمند کند. راه‌های مختلفی را می‌توان برای جلوگیری از تخلفات به‌کار برد. پلاک موتورسیکلت باید چک شود و به یک حساب بانکی که هر ماه باید شارژ کافی داشته باشد متصل شود، طوری که اگر موتورسیکلت‌سواری تخلف کرد به‌صورت آنلاین و درجا جریمه تخلف از حساب او برداشته شود. با این کار موتورسیکلت‌سوار می‌داند که اگر تخلف کرد بهای آن را می‌پردازد؛ اگر این اتفاق بیفتد کمی بازدارنده است.