۸ مرداد ۱۴۰۳ - ۱۱:۲۳

زهرا بذرافکن – گروه فرهنگ: رییس کمیته برگزاری المپیک۲۰۲۴ پاریس، انتخاب توماس جولی برای کارگردانی هنری مراسم افتتاحیه المپیک پاریس را انتخابی جسورانه اما مطابق چشم‌انداز مورد انتظارشان دانسته‌ است. این مراسم برای اولین‌بار در تاریخ بازی‌های المپیک در ورزشگاه برگزار نشد و به جای آن روی رودخانه سن برگزار شد.

آگاه: توماس جولی مراسم را با همکاری دافنه بورکی و الیویه بریو به‌عنوان طراح لباس و نیز چهار نویسنده مشترک، لیلا سلیمانی، پاتریک بوچرون، فانی هررو و دامین گابریک به روی صحنه برد. این نمایش در مجموع به مدت سه ساعت و ۴۵دقیقه به طول انجامید. کارگردان هدف از این اجرا را نمایش بهترین‌های فرانسه و شکستن کلیشه‌ها عنوان کرده بود اما آنچه او کلیشه‌شکنی نامیده بود، به شکلی عمومی و در سرتاسر جهان به‌عنوان توهین به مقدسات و سنت‌ها و فراتر از همه اینها، توهین به انسانیت نامیده شد. 

توماس جولی
او یکی از چهره‌های برجسته تئاتر فرانسه است که در سال۲۰۲۰ به‌عنوان مدیر مرکز درام ملی آنژر منصوب شده و با اجرایی ۱۸ساعته از نمایش هنری ششم از شکسپیر در جشنواره آوینیون۲۰۱۴ شهرت یافت. این کارگردان تئاتر که اهل روآن است، برای خلق یک مراسم افتتاحیه بی‌سابقه در رود سن انتخاب شد و همچنین کارگردانی مراسم افتتاحیه و اختتامیه بازی‌های پارالمپیک را برعهده گرفت. 

علیه مقدسات
نقطه عطف این صحنه که از همان ابتدا با ظهور مظاهر همجنسگرایانه صبر و تحمل بینندگان آن را به آزمایش می‌گذاشت، بازسازی توهین‌آمیز و نمادین از تابلوی شام آخر لئوناردو داوینچی بود. این اهانت به قدری برای پیروان مسیحیت طاقت‌فرسا شد که بازتاب ساعت‌های گذشته به آن، اعلام تنفر از توهین به مقدسات آنان در شبکه‌های اجتماعی بود. اثر هنری شام آخر (ایتالیایی L›Ultima Cena) اثر هنرمند معروف، لئوناردو داوینچی، یکی از دیواره‌نگارهای این هنرمند ایتالیایی است که نشانگر صحنه‌هایی از شام آخر از مسیح(ع) است که از اشاره انجیل به آن الهام گرفته شده است. 
ترندشدن (فراگیر شدن در فضای مجازی) کلیدواژه‌هایی مانند اسلام، شارلی ابدو، مسیح، ماکرون و نفرت‌انگیز در میان کاربران انگلیسی‌زبان گویای نوع نگاه مردم در کشورهایی دارای اکثریت مسیحی به این اهانت بود. بررسی این کلیدواژه‌ها نشان می‌دهد که مردم با آمدن نام فرانسه آن را معادل نشریه موهن شارلی ابدو تصور می‌کنند که زمانی به‌خاطر اهانت به پیامبر اسلام(ص) تلاش کرد تا خودش را مطرح کند. این در حالی است که اکنون با این اهانت در مراسم افتتاحیه، افکار عمومی ضمن همدردی با احساسات و خشم مسلمانان، اعتراضات و واکنش شدید مسلمانان به این اهانت را ستایش می‌کنند. برخی اعتقاد دارند که اگر بزرگان مسیحی یا پیروان آن نیز مانند مسلمانان از ارزش‌های خود دفاع می‌کردند، اکنون به این شکل شاهد توهین به مقدسات خود نبودند. کاربران همچنین به انتقاد شدید از کلیسای مسیحی پرداخته‌اند و پیگیر اقدامات و واکنش‌های لازم در جواب به این توهین به حضرت مسیح(ع) هستند و می‌خواهند بدانند چرا مانند مسلمانان و علمای اسلام راه را برای این اهانت‌ها در کشوری که ادعای آزادی بیان داشته بازگذاشته‌اند.

آزادی بیان منحصر به آزادی جنسی
سونکامبا سیلا، دونده فرانسوی المپیک، چند روز قبل از شروع بازی‌های المپیک ۲۰۲۴ در شبکه‌های اجتماعی اعلام کرد که به‌دلیل حجابش اجازه شرکت در مراسم افتتاحیه را نخواهد داشت. سونکامبا در حالی مشمول این قانون ناقض حقوق بشری در جریان افتتاحیه المپیک ۲۰۲۴ قرار گرفت که سازمان عفو بین‌الملل تاکید کرد: ممنوعیت پوشیدن حجاب در ورزش فرانسه در تمام سطوح، ازجمله سطوح آماتور و جوانان، حتی خارج از المپیک لغو شده است. گروه‌های حقوق بشر از کمیته بین‌المللی المپیک خواسته‌اند علنا از مقام‌های ورزشی در فرانسه بخواهند که ممنوعیت‌های پوشیدن حجاب در بازی‌های المپیک و در تمام سطوح ورزشی را لغو کنند و گفتند که این ممنوعیت‌ها در دست‌کم ۶رشته ورزشی وجود دارد.

«این فرانسه است»
از موارد برجسته دیگر، استفاده پررنگ فرانسوی‌ها از یک گروه معدود و بی‌هویت از همجنسگراها در برنامه‌ای است که قرار بود از سکوی جهانی و ورزشی المپیک برای ترویج سلامتی و اخلاق و انسانیت بهره گیرد. امانوئل مکرون هم به‌دلیل شایعات قبلی نسبت‌به نوع روابط خانوادگی شخصی وی و همچنین به‌عنوان سیاستمدار حامی این تفکر منفور و غیراخلاقی، در کانون توجهات جهانی بعد از این مراسم قرار گرفت. تنها کافی است که به واکنش‌های مردم به عبارت «این است فرانسه» که ماکرون در حساب خود در شبکه ایکس بعد از برگزاری این برنامه نوشت، نگاه شود تا بتوان شاهد انتقاد شدید به این برنامه غیراخلاقی در افکار عمومی بود. 
برخی از کاربران نیز از اینکه مشعل المپیک درعوض دست‌به‌دست شدن ساده میان یک جنسیت به جنسیت دیگر، بین زنانی که خود را به‌شکل مردان و مردانی که خود را به شکل زن درآورده بودند، ابراز تاسف و شرمساری کردند. نفرت از این اقدام غیراخلاقی فرانسه در میدان بزرگ المپیک به حدی است که برخی از کاربران به کنایه و تمسخر توصیه کردند که بهتر است درعوض اسم المپیک ترکیبی از عبارت پدوفیل‌ها و المپیک یعنی «پدوالمپیک» (Pedolympics) استفاده شود. نمایش یادشده با انبوهی از صحنه‌های از پیش ضبط‌شده، نشان‌دهنده انحراف‌های جنسی مشهور ازجمله میل جنسی به کودکان (پدوفیل) بود که حیرت و اعتراض زیادی را برانگیخت. درعین‌حال، حضور یک دختربچه نیز در نمایش یادشده ازسوی منتقدان به آینده سیاه و تاریک نسل‌های آینده فرانسه و اروپا تعبیر شد.
 بعد از این وقایع بود که گروهی از روحانیون مسیحی فرانسه در بیانیه‌ای از «صحنه‌های توهین علیه مسیحیت» در افتتاحیه المپیک که منجر به ناراحتی محافظه‌کاران دینی شد، شکایت کرده و نوشتند: ما با مسیحیان سراسر قاره‌های مختلف دنیا همدلی می‌کنیم که از برخی از این صحنه‌هایی که در آن زیاده‌روی شده بود و احساسات را برمی‌انگیخت، ناراحت شدند. امید داریم آنها درک کنند که رخداد المپیک بسیار بالاتر از تعصبات ایدئولوژیکی برخی از بازیگران و هنرمندان خواهد بود. برخی از سیاستمداران فرانسوی نیز از جمله کسانی بودند که نسبت‌به این صحنه‌ها واکنش منفی نشان داده و آن را رژه تبعیض جنسیتی خواندند که در آن تراجنسیتی‌ها خود را به نمایش گذاشتند. انحطاط اخلاق در میدان ورزش المپیک همچنین برای برخی از منتقدان نشانه دیگری از روند رو به نابودی آنچه بود که به‌عنوان ارزش‌های غربی شناخته می‌شوند. انحطاطی که پیش از این در استانداردهای دوگانه سیاستمداران و دولتمردان غربی در واکنش به توهین‌های مشابه ارزش‌های اخلاقی و مذهبی با توجیه آزادی بیان خود را نشان می‌دادند.
 این افول دیگر به حدی مشهود و عیان شده است که بالاترین رهبران اروپایی نیز به آن اعتراف کردند. ویکتور اوربان، نخست‌وزیر مجارستان این مراسم افتتاحیه در پاریس را «ضعف و فروپاشی جهان غرب» خواند. او که در رومانی در واکنش به این مراسم صحبت می‌کرد، گفت: ارزش‌های غربی که زمانی به‌عنوان ارزش‌های جهانی شناخته می‌شدند به‌شکل روزافزونی در بسیاری از کشورهای جهان غیرقابل قبول و مردود شناخته می‌شوند. 

واکنش‌های گسترده به افتتاحیه پاریس: disgusting (منزجرکننده)
واکنش یک وکیل کنیایی به این رخداد هم در نوع خود جالب بود و با مقایسه و انتقاد از نوع واکنش فرانسوی‌ها به توهین به مراسم یهودیان، نوشت: «فرانسه که یک کشور تابع مسیحیت کاتولیک است تصمیم گرفت که درهای المپیک را به روی همجنسگرایانی که به شام آخر عیسی مسیح اهانت می‌کردند، باز کند که مساوی با یکی از لحظات مقدس مسیحیت است. کارگردان این رخداد یک یهودی بود. تصور کنید که اگر این صحنه توهین به یک مراسم یهودی بود چه می‌شد؟ فرانسه به یهودیت خیانت کرد.»
ماریون مارشال، سیاستمدار برجسته راست فرانسه نیز این عملکرد را در رسانه‌های اجتماعی محکوم کرد. وی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «به همه مسیحیان جهان که درحال تماشای مراسم پاریس ۲۰۲۴ هستند می‌گویم که به شام آخر توهین شده‌ و بدانید که این فرانسه نیست که سخن می‌گوید، بلکه یک اقلیت چپ است که آماده هرگونه تحریک است.»
«خاویر تباس» از مسئولان برگزاری المپیک و رییس لالیگا با انتشار پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «غیرقابل قبول، بی‌احترامی محض، بدنامی! استفاده از تصویر شام آخر در بازی‌های المپیک توهین به مقدسات بود. احترام به اعتقادات دینی کجاست؟ به سنت بازی‌های المپیک احترام بگذارید».
توماس جولی، مدیر هنری مراسم افتتاحیه، پس از انتقادات به تمسخر «شام آخر» توضیح داد که قصد او این نبوده است. همچنین، رویترز در گزارشی نوشت: تقلید از نقاشی دیواری معروف لئوناردو داوینچی با نام «شام آخر» با درگ کوئین‌ها (مردانی که لباس‌های زنانه می‌پوشند و رفتار و آرایش اغراق‌آمیزی دارند) در مراسم افتتاحیه المپیک در پاریس خشم کلیسای کاتولیک و سیاستمداران راست افراطی را برانگیخت. اسقف‌ فرانسه در بیانیه‌ای اعلام کرد: این مراسم متاسفانه صحنه‌هایی از تمسخر مسیحیت را به همراه داشت که ما عمیقا ابراز تاسف می‌کنیم.
ایلان ماسک، میلیاردر سرشناس آمریکایی و صاحب شرکت‌های تسلا و اسپیس ایکس نیز این اقدام را مردود خواند و در شبکه ایکس خود نوشت: مسیحیت بی‌اثر شده است. 
یکی از کاربران پرمخاطب دیگر نیز از اهانت این یهودیان همجنسگرا به مسیحیت به‌شدت انتقاد کرد و این افتتاحیه را بدترین افتتاحیه تاریخ خواند.
یکی از کاربران فرانسوی نیز نوشت: به‌عنوان یک دختر فرانسوی میهن‌پرست خودم را از این نمایش عجیب و غریب جدا می‌دانم و از شما عذرخواهی می‌کنم دنیا!

رقابتی در کار نیست


المپیک ۲۰۲۴ فرانسه درحالی با حضور رژیم صهیونیستی برگزار شد که سازمان‌دهندگان این رویداد چشم خود را بر درخواست‌ها برای ممنوعیت حضور ورزشکاران صهیونیست در بازی‌ها به‌دلیل جنایت‌های بیش از ۱۰ماه گذشته این رژیم علیه غزه بستند؛ جنایت‌هایی که عالی‌ترین دادگاه جهان وقوع آن را با اسناد و مدارک تایید کرده است. باوجود این، شرکت‌کنندگان صهیونیست در مراسم افتتاحیه المپیک۲۰۲۴ فرانسه از واکنش افکار عمومی جهان در امان نماندند.
یکی از کاربران عکسی از یک بنر نصب‌شده در شهر پاریس را در شبکه اجتماعی ایکس منتشر کرد که روی آن نوشته شده بود: «وقتی صحبت از کشتن برای ورزش می‌شود، هیچ رقابتی وجود ندارد».