آگاه: جدول فروش فیلم‌های در حال اکران مدتی است که تغییر قابل‌توجهی نداشته جز آنکه فیلم «تمساح خونی» ساخته جواد عزتی در رقابتی تنگاتنگ جایش در صدر جدول را به فیلم «تگزاس ۳» ساخته مسعود اطیابی داد تا با اختلافی قابل توجه، بالاتر از آخرین سینمایی ساخته حسن فتحی یعنی «مست عشق» بنشیند. به بهانه اضافه شدن آثار جدید به پرده‌های نقره‌ای، در این گزارش به بررسی چهار فیلم «پول و پارتی» ساخته سعید سهیلی، «یادگار جنوب» ساخته پدرام پورامیری و حسین امیری دوماری، «مصائب شیرین۲» علیرضا داودنژاد و «ساعت ۶ صبح» ساخته مهران مدیری پرداخته‌ایم.
یادگار جنوب
۷.۶ میلیارد تومان
این فیلم که اکران آن از حدود بیستم تیرماه آغاز شده، برای اولین‌بار در جشنواره فجر چهل‌ویکم اکران شده است. کارگردانی آن را همانطور که گفته شد دوماری و پورامیری انجام داده‌اند و این فیلم دومین تجربه کارگردانی آنها به حساب می‌آید. فیلم قبلی آنها، «جاندار» بود که در نوع خودش فیلم موفقی به شما می‌آمد. این دو فیلمساز همچنین، به همراه محمد کارت، نوشتن فیلمنامه‌های «شنای پروانه» و سریال «یاغی» را نیز بر عهده داشته‌اند که از هر دو اقبال خوبی به عمل آمد و در دسته آثار موفق و ماندگار قرار گرفتند. «یادگار جنوب» موفق شد تا در ۹رشته نامزد دریافت سیمرغ بلورین ازجمله برای بهترین فیلم و بهترین فیلمنامه شود اما درنهایت در دو رشته «طراحی لباس» و «صداگذاری و صدابرداری» برنده جایزه شد و پژمان جمشیدی نیز برای بازی در این اثر دیپلم افتخار بهترین بازیگر مرد را دریافت کرد. همه این موارد و سابقه فیلمسازان آن، فیلم را در دسته آثاری قرار می‌هد که ارزش بررسی دارند و شاید در ماندگارهای سینما جایی برای خودشان پیدا کنند.
داستان فیلم همانطور که دو فیلمساز آن بعد از اکران فیلم قبلی در جشنواره فجر گفتند، درباره عشقی جنون‌آمیز است. وحید عاشق دختری به نام شیدا است اما ازدواجشان به بن‌بست برادر شیدا، صالح می‌خورد که او را برای مرد دیگری خواسته است. شیدا در مراسم عقد خودکشی می‌کند و بعد هم به کما می‌رود. ماجرا در ادامه چنان پیچیده به پیش می‌رود که مخاطب دست‌کم تا گذشتن ۵۰دقیقه از فیلم نمی‌تواند تشخیص دهد که چه اتفاقی در حال رخ دادن است؛ بنابراین بیننده تازه جایی به قصه فیلم می‌پیوندد که وحید دارد با زن دیگری ازدواج می‌کند. روایت فیلم طبق گفته سازندگان آن در جشنواره فجر، غیرخطی است اما این میزان از پیچیدگی و جاگذاشتن مخاطب در میان روایت و اتفاقات ضروری است؟وقتی صحبت از جنون عشق در سینما می‌شود، خواه ناخواه پای شاخصه‌ها و معیارهای روانشناختی به میان می‌آید. پیگیری خط رفتاری شخصیت‌ها و به‌طور کلی شخصیت‌پردازی‌های نمی‌تواند از دایره منطقی‌شان بیرون بمانند و حتی در فضایی سورئال هم لازم است که قدری منطق و ساختاری از روابط علی و معلولی در بطن شخصیت‌ها نمود داشته باشد. این همانی است که زبان فیلم در بیانش الکن است و ناگزیر به مخاطب تصویری با کژانگاری و ناقص می‌دهد. از سوی دیگر، خط سیر سینمای سازندگان این اثر تا پیش از این در مسیری مشخص و به سوی مقصدی معین در حرکت بود تا اینکه در این اثر از فضای شهری طبقات متوسط رو به پایین و پرداختن به آدم‌های متعلق به جهان آن به یکباره به سینمایی مملو از رفتارها و تصاویر افراطی آدم‌های متمول رسید. باید دید امتداد سینمای آنها به کجا ختم می‌شود اما هر جا که باشد، تجربه آثار قبلی و میزان فروش این فیلم تا به همین‌جا نشان می‌دهد که مخاطب همان جهان سینمایی برخاسته از دغدغه‌های اجتماعی را بیشتر می‌پسندید و می‌خواست.
ساعت ۶ صبح
۴میلیارد تومان
مهران مدیری چهره شناخته‌شده سینما و تلویزیون ایران است که از ابتدا با ساخت سریال‌ها و برنامه‌ها در تلویزیون محبوب شد و بعد از آن نیز پایش بیش از همه به شبکه نمایش خانگی و سپس سینما باز شد. «ساعت ۶ صبح» دومین اثر سینمایی مدیری است که بعد از «ساعت ۵ عصر» که کمدی سیاه بود حالا به اکران رسیده و از سوم مرداد روی پرده‌های سینماها رفته است. مدیری «ساعت ۶ صبح» را براساس «بن‌بست» نوشته عباس رافعی در گونه غیرکمدی و در مایه ملودارم اجتماعی ساخته است. داستان فیلم که در یک شب تا صبح می‌گذرد از این قرار است که دختری جوان به نام سارا برای اخذ مدرک دکتری در رشته فلسفه عازم شهر تورنتو کاناداست و وقت زیادی هم تا مصاحبه شفاهی دانشگاه خود ندارد. فریبا و پیمان از دوستان قدیمی سارا، سورپرایزش کرده و او را به مهمانی خانه خود دعوت می‌کنند. رفتن او به مهمانی و دیداری نه چندان کوتاه با دوستان قدیمی، نقطه آغازی برای یک ملودرام پرتعلیق است که با وجود طولانی شدن پرده نخست به یک نقطه عطف خوب ختم می‌شود. فیلم با شروع خوبی وارد جهانی که می‌خواهد تصویر کند می‌شود و دغدغه‌اش را با مخاطب در میان می‌گذارد. سعی می‌کند نگاهی انتقادی و عمیق به سبک زندگی امروزی جوان‌ها داشته باشد اما هرگز نمی‌تواند از زاویه‌ای واقع‌گرا به آن نگاه کند و گویی در زاویه‌ای از چند نسل پیش ایستاده است. فیلم در ایجاد تعلیق‌های مدنظرش ناکام می‌شود و همراهی مخاطب را به خصوص در یک سوم پایانی از دست می‌دهد. در نهایت خلاف آنچه تلاش می‌کند، به کمدی‌ای ناخواسته و موقعیتی باورناپذیر می‌رسد که بیننده از درک و همراهی با آن باز می‌ماند.
مصائب شیرین ۲
۱۰۰ میلیون تومان
«مصائب شیرین ۲» یک درام خانوادگی است که در سال ۱۳۹۷ به کارگردانی، نویسندگی و تهیه‌کنندگی علیرضا داودنژاد ساخته شد و با آنکه متقاضی شرکت در جشنواره فیلم فجر بود، یک سال بعد در جشنواره جهانی فجر برای اولین بار اکران شد. این فیلم در همان سال۱۳۹۸ در تدارک اکران عمومی بود که محقق نشد و بعد از آن هم با شیوع کرونا نتوانست به اکران برسد. در نهایت اکران این اثر به بعد از درگذشت زنده‌نام رضا داوودنژاد رسید و از سوم مردادماه روی پرده‌های سینماهای کشور رفت. «مصائب شیرین۲» در ادامه قسمت اول این فیلم، داستان دختری را روایت می‌کند که برای تولد ۱۸سالگی خود، پدر و مادرش را به جایی ناآشنا دعوت می‌کند. پدر و مادر برای رسیدن به آنجا سفری را از منچستر به لندن آغاز می‌کنند. در مسیر این سفر آنها زندگی گذشته خود را مرور می‌کنند. از بازیگران این اثر می‌توان به زنده‌یاد رضا داودنژاد، ترلان پروانه، مونا داودنژاد، زهرا داودنژاد، علی داودنژاد، همایون کاظمی، سارا لوئیز کاظمی و نیز محمدرضا داودنژاد اشاره کرد.
قسمت اول این فیلم در سه دهه پیش یعنی در سال۱۳۷۷ ساخته شده بود و اقبال خوبی هم در سینما به‌عنوان درامی عاشقانه و خانوادگی یافته بود. فیلم داستان دو نوجوان بود که از بچگی همبازی بودند و حالا به هم علاقه‌مند شده بودند. این فیلم در زمان اکران با محدودیت رده‌بندی سنی به اکران رسید و گرچه در ورود به سینماها این محدودیت جدی گرفته نشد، در نهایت لحظات خاطره‌انگیزی برای بیننده‌هایش رقم زد. «مصائب شیرین ۲» با کارگردان شناخته‌شده و کارنامه قابل دفاعی که او دارد در گیشه تا این لحظه به موفقیتی دست نیافته است. گویا از ابتدا همچون نامش در مسیری صعب قرار گرفته و تا انتهای اکران عمومی‌اش هم این داستان ادامه دارد. از دور هم جمع کردن بازیگران اثر بعد از سال‌ها تا عقب افتادن اکرانش در جشنواره و بعد هم اکران عمومی که برای چند سال به خاطر کرونا و مشکلات و محدودیت‌های آن به حالا موکول شد و در نهایت در سوم مرداد آغاز به نمایش عمومی کرد.
پول و پارتی
۱۹.۷ میلیارد تومان
سعید سهیلی از کارگردانان باسابقه سینمای ایران است که گرچه با فیلم‌های جدی در دهه۷۰ شناخته شد اما درنهایت با آثاری چون «گشت ارشاد ۱، ۲ و ۳ » به شهرتی در عرصه تولید آثار سرگرم‌کننده رسید و گهگاه موفق به فتح گیشه شد. او در سال ۱۳۷۵ و با فیلم «توفان شن» کارش را آغاز کرد و با فیلم‌هایی چون «شب برهنه» در سال۱۳۸۰ در عرصه فیلمسازی مطرح شد. او در میانه دهه۸۰ به ساخت فیلم‌های کمدی روی آورد و بعد از آن کمتر اثری جدی از او منتشر شده است. از جمله بازیگران شناخته‌شده و مطرح این فیلم می‌توان به ساعد سهیلی، پردیس احمدیه، امیر جعفری، مهدی هاشمی، نیوشا ضیغمی، آزاده زارعی، داریوش فرهنگ، امیرحسین ساربان، شادی آهنگر، محمدمتین محمدی و آریا نرج‌آبادی اشاره کرد. غالب این بازیگران در آثار کمدی مشابه حضور دارند و معمولا برای مخاطبانی که به دنبال فیلمی سرگرم‌کننده هستند، جذابیت دارند. «پول و پارتی» همانطور که از نامش پیداست نگاهی به مسائلی از همین دست دارد. قصه در قالب یک درام کمدی عاشقانه، ماجرای پسر فقیری را روایت می‌کند که عاشق دختری از خانواده‌ای ثروتمند شده است. فیلم ادعا می‌کند که با نگاهی اجتماعی و دغدغه‌مند به جامعه امروزی قصد دارد به تضاد و تناقض‌های اجتماعی در روایتی عاشقانه بپردازد اما آنچه کمترین اشتراک را با جامعه امروزی ما دارد چنین روایتی‌ست که تنها برای یک شب سرگرم‌کننده مناسب تماشاست. این فیلم از سوم مرداد اکران عمومی‌اش را از سر گرفت. «پول و پارتی» با حمایت یک برند شناخته‌شده موادغذایی، ترکیب بازیگران و هرآنچه در تبلیغات آن گنجانده شده است، آمده تا در گیشه به موفقیتی برسد و بعد هم فراموش شود. فیلم بیش از همه به سینمای بالیوود و ظواهر آن تشبیه شده است. تم و زمینه کلی اثر نیز این حرف را تایید می‌کند. برخلاف آنچه ادعا می‌شود کارگردانی، فیلمنامه و شخصیت‌ها در میان فیلم تلاشی برای پرداختن به مفهومی جدی و واقعی نمی‌کنند و بیشتر درصدد گرفتن خنده و سرگرمی مخاطب برمی‌آیند. آنچه عجیب است اینکه با وجود برنامه‌ریزی سازمان سینمایی برای حفظ تعادل در تنوع ژانری سینما و تخفیف تسلط از پیش آغاز شده سینمای کمدی، این حجم از تزریق آثار کمدی به جدول اکران فیلم‌ها چه ضرورتی می‌تواند داشته باشد؟