۱۵ مرداد ۱۴۰۳ - ۱۱:۰۱

روز گذشته دوباره پاستور خبرساز شد و رییس‌جمهوری با احکام جداگانه نیروهای امین و نزدیکش را وارد کابینه کرد. او ابتدا برای «سید حمید پورمحمدی» حکم زد و او را رییس سازمان برنامه‌وبودجه کرد.

آگاه: پیش از این سید مسعود میرکاظمی و داوود منظور در این جایگاه حضور داشتند. در دولت روحانی هم «محمدباقر نوبخت» هشت سال کلیددار ساختمان بهارستان بود. پس از پیروزی انتخابات، گمانی‌زنی‌هایی مطرح می‌شد مبنی بر اینکه «غلامرضا تاجگردون» رییس فعلی کمیسیون برنامه و بودجه گزینه اصلی ریاست سازمان برنامه‌وبودجه می‌شود اما ترجیح داد در مجلس به دولت چهاردهم کمک کند؛ ازاین‌رو رییس دولت، یک نیروی قدیمی و باسابقه را در این سازمان را به‌عنوان معاون خود و رییس برنامه‌وبودجه منصوب کرد.
پورمحمدی سال۱۳۴۶ در دهستان مشایخ استان چهارمحال‌وبختیاری به دنیا آمد و در تیم اقتصادی اکثر دولت‌ها (وزارت اقتصادی، سازمان برنامه و بودجه، بانک مرکزی) فعالیت می‌کرد، اما بیشتر معاون رییس سازمان برنامه‌وبودجه بود و حتی در دولت سیزدهم و در زمان ریاست میرکاظمی این مسئولیت را برعهده داشت، اما زمانی که منظور حکم گرفت، دیگر از او استفاده نکرد.
دومین حکم برای «علی طیب‌نیا» صادر شد. نامبرده در دولت یازدهم (دوره اول ریاست‌جمهوری حسن روحانی) وزیر امور اقتصاد و داریی شد اما در سال۹۶ از قطار کابینه پیاده شد و هیچ مسئولیتی را نپذیرفت و به دانشگاه برگشت و به تدریس خود ادامه داد. در سال۱۴۰۳ نزدیکان و همکاران سابق او در دولت‌های یازدهم و دوازهم همانند محمدجواد ظریف و محمدجواد آذری جهرمی از کاندیداتوری پزشکیان حمایت کردند؛ پرونده انتخابات در مرحله اول بسته نشد و به دور دوم رفت. در مرحله دوم، نامزد اصلاح‌طلبان از یک چهره اقتصاد در ستادش رونمایی کرد و او طیب‌نیا بود.


وی هرچند در دور اول حضوری فعال در سپهر انتخابات نداشت اما در مرحله دوم برای پزشکیان و تیمش سنگ تمام گذاشت. پس از انتخابات پیش‌بینی می‌شد وی معاون اول شد و فرماندهی اقتصادی دولت چهاردهم را برعهده گیرد اما آنطورکه خودش گفت: آمادگی پذیرش مسئولیت معاون‌اولی را نداشت اما بااین‌حال آمادگی‌اش را برای همکاری با دولت و رییس‌جمهوری اعلام کرد. برخی رسانه‌ها و فعالان رسانه‌ای او را گزینه اصلی، معاونت اقتصادی رییس‌جمهوری می‌دانستند. او نه معاون او و نه معاون اقتصادی شد، بلکه مشاور عالی رییس‌جمهوری شد.
طیب‌نیا که متولد سال۱۳۳۹ است از نیروهای تاثیرگذار دولت محسوب می‌شود و می‌توان او را در ردیف محمدجواد ظریف قرار داد. وی از آنجا که حکم رییس‌جمهوری را دارد می‌تواند به‌عنوان مشاور عالی در جلسات هیات دولت شرکت کند و دست راست پزشکیان در حوزه اقتصاد دولتش باشد. حال پرسشی که طرح می‌شود این است چرا طیب‌نیا معاون اقتصادی نشد و به مشاور عالی تن داد؟
در پاسخ دو گزاره حائزاهمیت است:
در دولت فعلی، زمانی معاونتِ اقتصادی معنا و مفهوم پیدا می‌کند که حدود اختیارات و دخل و تصرفِ عارف (معاون اول) و ظریف (معاون راهبردی) در دولت مشخص باشد. طبیعی است در چنین شرایطی پذیرفتن معاونتِ اقتصادی معنا و مفهومی نیز نداشته باشد.
پذیرش حکم مشاور عالی هم به معنای ماندن در دولت با یک جایگاه درخور بوده و هم استندبای سال‌های آینده برای ترمیم کابینه! شاهد مثال آن هم معاون اجرایی دولت (سرپرست نهاد) و معاون پارلمانی آن است!
و اما سومین حکم برای فردی صادر شد که گمان نمی‌رفت در چنین جایگاهی حضور یابد. در ادوار گذشته، بیشتر رؤسای جمهور گزینه‌هایی را راهی معاونت پارلمانی می‌کردند که سابقه حضور در مجلس را داشته باشند. این‌بار رییس قوه مجریه تصمیم دیگری اتخاذ کرد و یک نیروی امینش را به معاونت پارلمانی فرستاد. «شهرام دبیری» سال۱۳۳۹ چشم به جهان گشود و در دو حوزه ورزش و نهاد شورا فعالیت کرده است، او با شرکت در انتخابات شورای شهر تبریز وارد سیاست شد و در انتخابات دور سوم شورای شهر، به شورای شهر راه یافت. در دور چهارم دوباره به‌عنوان نفر نخست به این شورا راه پیدا کرد و از سال۱۳۹۱ تا ۱۳۹۶ بر کرسی رییس شورا تکیه زده بود. امینِ آقای رییس‌جمهوری هرچند سابقه حضور در مجلس را ندارد اما در شوراها حضوری تاثیرگذار داشت و باید دید می‌تواند با مجلس دوازدهم که از نظر سیاسی با دولت زاویه دارد، پل ارتباطی قوی و محکمی برقرار کند؟
پزشکیان به‌مرور درحال تکمیل کابینه است. اول معاونان خود را منصوب می‌کند و سپس با معرفی وزرای پیشنهادی به مجلس از آنها دفاع خواهد کرد و درنهایت نمایندگان مردم هستند که باید تصمیم بگیرند کدام‌یک از وزرا را عازم دولت کنند!


«علیرضا سلیمی» سخنگوی هیات‌رییسه مجلس به‌تازگی درباره معرفی وزرای پیشنهاد از پاستور به بهارستان گفت: مکاتبه‌ای آقای پزشکیان با رییس مجلس شورای اسلامی داشتند، به‌دلیل اینکه دولت هنوز به جمع‌بندی نهایی درباره لیست کابینه نرسیده است، قرار شد زمان ارسال لیست به مجلس به تعویق بیفتد. احتمالا تا آخر هفته لیست وزرای پیشنهادی دولت چهاردهم به مجلس شورای اسلامی ارسال خواهد شد و مجلس دو هفته فرصت دارد تا وزرای پیشنهادی را بررسی کند و سپس در صحن علنی مجلس جلسه رأی اعتماد وزرای پیشنهادی دولت چهاردهم برگزار شود.
تاکنون احکام صادره برای معاون اول، رییس دفتر، معاون اجرایی، رییس سازمان برنامه و بودجه، معاون راهبردی، معاون پارلمانی و مشاور عالی حاکی از سن بالای کابینه چهاردهم دارد. این درحالی است که در زمان تهیه و معرفی گزینه‌های پیشنهادی به رییس‌جمهوری، ظریف گفته بود تاکید بر استفاده از زنان، جوانان و اقوام است. بهادری جهرمی هم هشدارهایی مبنی بر تلاش‌های پیران حاشیه برای حضور در دولت داده بود اما تا به اینجای کار سهم چشمگیری به جوانان داده نشده و به نیروهای نزدیک و رفقایی که سابقه دوستی دیرینه با رییس‌جمهوری دارند اعتماد شده است.
قائم‌پناه از نیروهای نزدیک به پزشکیان با ٧٠سال به پیرترین معاون اجرایی رییس‌جمهور بدل شده است؛ نهاد ریاست‌جمهوری تاکنون هفت معاون اجرایی به خود دیده که هیچ‌کدام جز صولت مرتضوی، در زمان انتصاب، بیشتر از ۵٣سال نداشته‌اند.


جوان‌ترین معاون‌های اجرایی محسن منصوری -١۴٠١ تا ١۴٠٣- ٣٨سال و بعد از او حمید میرزاده -۶٨ تا ٧۴- ٣٩ سال داشته‌اند. مضاف بر این دو؛ محمد هاشمی‌رفسنجانی -٧۴ تا ٨٠- و علی سعیدلو -٨۴ تا ٨٨- و محمد شریعتمداری -٩٢ تا ٩۶- هر کدام ۵٣سال و حمید بقایی -٩٠ تا ٩٢- ۴٢سال داشتند.
با این اوصاف باید منتظر ماند و دید آقای رییس‌جمهوری برای سایر اعضای کابینه (وزرا و معاونان) چه تصمیمی می‌گیرد؟ آیا از نیروهای جوان همانند آذری جهرمی و دوستان او استفاده می‌کند یا می‌خواهد معدل سن کابینه‌اش را همچنان بالا ببرد!