آگاه: دهه‌های اخیر شاهد دچار شدن بسیاری از افراد به خصوص جوانان و نوجوانان کشورمان به مواد مخدر مختلف بوده‌ایم. در میان ماده‌های مخدر گوناگون، ماری جوانا یا گل به عنوان یکی از متداول‌ترین آن‌هاست که از قضا مصرف بالایی دارد. براساس آمار موسسه تحقیقات، رهیافت‌ها و مطالعات بین‌المللی مواد مخدر (کادراس)، «گل» جزو سه مواد مخدر پرمصرف در ایران محسوب می‌شود و از هر ۶ جوان یک نفر گل مصرف می‌کند. گل که نام‌های دیگری مانند ماری جوانا، وید و علف است، بعد از تریاک و شیشه بیشترین فراوانی مصرف را دارد.
«محمدصادق شیرازی» پزشک درمانگر اعتیاد در توضیح این ماده مخدر به خبرنگار آگاه می‌گوید: «گل ماده مخدری است که محدود به جغرافیایی خاص نیست و در همه جا قابل کشت است. به همین جهت مصرف آن سهل‌تر و میزان مصرف آن در دو دهه گذشته در دنیا زیاد شده و در برخی از کشورها نیز منع قانونی مصرف این ماده برداشته شده است. یکی دیگر از دلایل افزایش مصرف گل خصوصا در میان جوانان این تصور است که این ماده اعتیاد ندارد.»
وی در تشریح عوامل موثر بر استفاده از این ماده مخدر اظهار داشت: «در رابطه با سبب‌شناسی مصرف مواد می‌توان حداقل به دو گروه از عوامل در سطوح فردی و اجتماعی اشاره کرد. برای مثال وقتی استرس در سطح فردی و اجتماعی بالا باشد، سوء مصرف مواد بالا می‌رود.» شیرازی، با بیان اینکه استفاده از این مخدر مضرات بسیار مخربی برای استفاده‌کننده آن دارد؛ می افزاید: «تخریب حافظه کوتاه‌مدت، اضطراب شدید، پارانوئید و کاهش اشتها و بسیاری موارد دیگر از مضرات اعتیاد به گل هستند.»
ترغیب مصرف گل در فضای مجازی
شبکه‌های اجتماعی باعث شده‌اند که بازارهای فروش انواع مواد مخدر بدون مرز گسترش یابد. این درمانگر اعتیاد با بیان اینکه نقش شبکه‌های مجازی در رونق یافتن بازار ماده گل بالاست، می‌گوید: «مهم‌ترین علت مصرف مواد، خود مواد است؛ یعنی در دسترس بودن مواد. آمار و اطلاعات کشفیات ستاد مبارزه با مواد مخدر حاکی از این است که امروزه بذرهای این ماده در مزارع در حال کشت است و این یعنی افزایش سهولت دسترسی به این مواد. یکی از بازارهای فروش بدون مرز، همین شبکه‌های مجازی هستند.» او می‌افزاید: محدودیت‌ها جهت استفاده از فضای مجازی همیشه برای درمانگران بوده و نه برای جوانان. نمی‌گویم بستر استفاده نوجوانان و جوانان از فضای مجازی محدود شود، بلکه می‌گویم باید امکان حمایت کافی از درمانگران برای آموزش و اطلاع‌رسانی فراهم شود.
درمان باید اصولی باشد
شیرازی به راهکارهایی در زمینه جلوگیری از گسترش اعتیاد اشاره کرده و می‌گوید: نخستین اقدام مراجعه به یک روانشناس متخصص و مجرب در این حوزه است تا تحت نظر او برخورد مناسب با نوجوان خود انجام دهند. فرزند شما تحت فشار درونی شدید برای خود دنیای خیالی ساخته است و به کمک این محرک می‌خواهد برای حتی مدت کوتاهی هم که شده خود را از فشار و رنج شدید درونی‌اش رها کند.
او می افزاید: «توجه مثبت نامشروط بدون اشاره به وابستگی فرد به مخدر، می‌تواند او را به دنیای حقیقی و امن خانواده برگرداند. خانواده با پذیرش شرایط موجود و وابستگی فرزندانشان به مصرف این ماده، باید انتخاب مصرف یا عدم‌مصرف آن را به‌عهده خودش بگذارند. حمایت از فرزند موجب قطع رابطه او با دوستانی می‌شود که به‌صورت گروهی اقدام به مصرف این ماده می‌کردند. حمایت و محبت به فرزند به‌تدریج او را از دنیای خیالی‌اش خارج می‌کند و با پی بردن به توانایی‌ها و مهارتش در کنترل شرایط درونی‌اش موجب قدرتمند شدن اراده از دست رفته‌اش می‌شود. عکس‌العمل والدین و آموزش رفتاری آنان می‌بایستی تحت نظر روانشناس صورت گیرد و به هیچ‌وجه برخورد تدافعی و تنبیهی با فرزند نباید صورت گیرد.»
۴۲ درصد تریاک خام مصرفی جهان در ایران مصرف می‌شود
۲۴ سال میانگین سن اعتیاد در کشور است
۲۷ درصد معتادان اولین بار برای کسب تجربه جدید استعمال مواد کرده‌اند
پرمصرف ترین مواد مخدر در ایران
گل ۱۲ درصد
شیشه ۱۷ درصد
تریاک ۶۹ درصد
دیگر مخدرها ۲ درصد