آگاه: پیش از این روزنامه قطری «الشرق» در یادداشتی درباره روابط ایران و قطر، نوشته بود: روابط پایدار قطر با ایران از یک‌سو به دوحه و از سوی دیگر به روابط دوحه با دولت‌های بزرگ کمک کرد؛ این کمک در چارچوب تلاش قطر برای کمک به ایجاد ثبات در منطقه و حل اختلافات به روش‌های مسالمت‌آمیز به‌وسیله میانجی‌گری‌های سیاسی قابل بررسی است. قطر توانست نقشی فعال را در کاهش تنش‌ها بین ایالات‌متحده و ایران برای بیش از یک‌بار ایفا کند. روابط با دوحه برای جمهوری اسلامی ایران اهمیت دارد؛ ازاین‌رو در دولت سیزدهم، امیر قطر ۲۲اردیبهشت سال۱۴۰۱ در رأس هیاتی بلندپایه به تهران سفر کرد.
او در این سفر یک‌روزه به دیدار رهبر انقلاب و شهید آیت‌الله رئیسی رفت که در هر دو نشست، مباحث و مسائل مهمی ازجمله در حوزه مسائل منطقه‌ای و جهانی مطرح شد. این سفر بن‌حمد و اهداف آن موردتوجه کارشناسان و تحلیلگران منطقه قرار گرفت و برخی در آن مقطع تحلیلی ارائه کردند مبنی‌بر اینکه این سفر در راستای میانجیگری قطر برای به‌ثمرنشستن مذاکرات هسته‌ای وین است.
شهید جمهور در نشست خبری مشترک با شیخ تمیم بن‌حمد آل‌ثانی گفته بود: بدون تردید سفر امیر قطر به جمهوری اسلامی ایران نقطه عطفی در ارتقای روابط بین دو کشور و ملت است و حتما می‌تواند نقش بسزایی در راستای تقویت روابط دو کشور و همکاری‌های ایران و قطر در سطح منطقه‌ای و جهانی داشته باشد. وی بیان کرد: در مذاکراتی که داشتیم، علاوه‌بر تاکید بر گسترش روابط بین ایران و قطر در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و تجاری، فرهنگی، گردشگری و انرژی دراین‌باره بحث شد که سرمایه‌گذاری‌های مشترکی بین دو کشور انجام شود. همچنین توسعه و گسترش روابط بین دو کشور موردتاکید ما قرار گرفت.
به‌هرحال سفر شخص اول دوحه پیامدهای مهمی را به همراه داشت که مهم‌ترین آن روابط حسنه‌ای است که بین دو کشور شکل گرفته و همچنان تعاملات و همکاری‌های دوجانبه ادامه دارد. در دولت چهاردهم نیز همسایگان در «اولویت» هستند و هدف یک «منطقه قوی» است؛ درنتیجه رایزنی‌ها و گفت‌وگو بین مقامات استمرار دارد. در همین راستا، شیخ «محمد آل‌ثانی» نخست‌وزیر قطر به تهران آمد و به پاستور رفت و با مسعود پزشکیان دیدار و تبادل‌نظر کرد.
رییس دولت در این دیدار از تلاش‌های قطر برای برقراری آتش‌بس در غزه قدردانی کرد و به مقامات قطری گفت که در غزه هر ساعت و دقیقه حقوق انسانی و همه قواعد حقوقی بین‌المللی نقض می‌شود اما کشورهای مدعی دفاع از حقوق‌بشر که گاهی برای محاکمه یک فرد، فریاد سر می‌دهند، در برابر این جنایات نه‌تنها سکوت می‌کنند که حتی از بانی این جنایات و نسل‌کشی حمایت نیز می‌کنند.
یک‌ماه پس از دیدار فوق، نوبت به سفر رییس قوه مجریه به قطر رسید. رییس‌جمهور پزشکیان ۱۱مهر ۱۴۰۳ به دعوت رسمی «شیخ تمیم بن‌حمد آل‌ثانی» امیر قطر به این کشور سفر کرد تا علاوه بر دیدارها و گفت‌وگوهای حاشیه‌ای در اجلاس مجمع گفت‌وگوی همکاری آسیا، سخنرانی کند. چشم‌انداز این سفر، امضای ۶سند و یادداشت تفاهم همکاری در بخش‌های مختلف اقتصادی و تجاری، فرهنگی، آموزشی و ورزشی بود؛ همکاری در طرح توسعه بند دیر، بهداشت، رفاه و تجارت زنده، برنامه اجرایی همکاری‌های فرهنگی تا پایان سال۱۴۰۵ و برنامه اجرایی همکاری‌های ورزشی تا سال۲۰۲۶ ازجمله مهم‌ترین اسناد همکاری میان دو کشور بود که ازسوی وزرای نیرو، امور خارجه و ورزش و جوانان جمهوری اسلامی ایران با همتایان قطری به امضا رسید.
ایران در حالی پس از امضای اسناد، پنجره‌ای جدید با قطر گشود که در چند روز و چندماه گذشته تحولات در منطقه ایجاد شده است. از یک‌سو آتش‌بس در غزه برقرار و تبادل اسرا صورت گرفت که این خود برگ برنده‌ای برای حماس بود و از سوی دیگر، دولت بشار اسد در سوریه سقوط کرد و جولانی هم بر کرسی ریاست‌جمهوری تکیه زد؛ از این رو اقتضا می‌کرد نماینده جمهوری اسلامی ایران در سفری به قطر، تحولات اخیر در منطقه را با مسئولان بلندپایه دوحه بررسی کند تا نتایج مطلوب به نفع منطقه حاصل شود.
سیدعباس عراقچی پنج‌شنبه هفته گذشته به قطر رفت و با محمد بن عبدالرحمن آل‌ثانی، نخست‌وزیر و وزیر خارجه قطر دیدار و گفت‌وگو کرد اما مهم‌ترین برنامه این سفر دیدار با مسئولان حماس بود.
رییس دستگاه دیپلماسی کشورمان با رییس مجلس شورای حماس و مسئولان ارشد جنبش مقاومت فلسطین (حماس) به گفت‌وگو پرداخت و آخرین تحولات منطقه را با آنها مُرور کرد. از سوی دیگر، تحولات سوریه را هم نباید نادیده انگاشت، به‌خصوص که همزمان با سفر عراقچی، امیر قطر به سوریه رفت و با حاکمان جدید این کشور مذاکره کرد. عماد آبشناس، تحلیلگر مسائل سیاسی دراین‌باره می‌گوید: «بر کسی پوشیده نیست که بزرگ‌ترین حامیان مخالفان دولت سرنگون‌شده سوریه طی سال‌های گذشته قطر و ترکیه بودند و اگر حمایت مالی قطر از آنها امکان نداشت، مخالفان بشار اسد نمی‌توانستند این همه مدت به مخالفت خود با دولت سابق سوریه ادامه دهند.»
وی با بیان اینکه به همین دلیل می‌توان باور داشت که قطر منت زیادی سر حاکمان جدید سوریه داشته باشد و حرف امیر قطر در میان آنها دوتا نشود، اظهار کرد: همچنین نباید فراموش کرد زمانی که کشورهای عربی قطر را محاصره کردند این ایران بود که طناب نجات را برای قطر پرتاب کرد و اگر ایران به کمک قطر نشتافته بود، قطر در محاصره خفه می‌شد. قطری‌ها هم این اقدام ایران را خیلی به خود گرفته و در موارد زیادی تلاش کرده‌اند که کار ایران را جبران کنند.
باوجود اینکه ترکیه هم در آن زمان در کنار قطر و در مقابل کشورهای عربی ایستاد اما واقعیت امر این است که مسیر رسیدن به قطر از ایران عبور می‌کرد و اگر ایران وسط نیامده بود، امکان نداشت ترکیه بتواند به قطر کمک کند؛ از این رو می‌توان به این جمع‌بندی دست یافت که سفر وزیر امورخارجه چه به افغانستان و چه به قطر یک پیام مهم داشت و آن گامی است که ایران برای برقراری ثبات در منطقه برداشته است و همواره می‌خواهد منطقه امن و قوی باشد.
۱۳ بهمن ۱۴۰۳ - ۰۲:۰۴
کد خبر: ۱۰٬۵۵۵
ایران از نخستین کشورهایی بود که استقلال قطر را به رسمیت شناخت و یک‌ماه پس از آن، روابط دوجانبه را با دوحه آغاز کرد. ایران سال۱۹۷۲ نخستین سفیر خود را به قطر فرستاد و یک‌سال بعد نیز میزبان سفیر دوحه در تهران بود. حالا بعد از حدود ۵۳سال، هماهنگی و مشورت بین ایران و قطر همچنان در برخی پرونده‌های منطقه‌ای و بین‌المللی ادامه دارد. پرونده‌ها و موضوعاتی که شامل دغدغه‌های مشترک و مسائل امنیتی دو کشور است.
نظر شما