آگاه: تراموا به‌عنوان یک سیستم حمل‌ونقل پاک و کم‌هزینه، تنها یک‌ششم هزینه مترو را دربردارد و دوسوم ظرفیت مسافربری آن را ارائه می‌دهد. این سیستم نه‌تنها به کاهش آلودگی هوا کمک می‌کند، بلکه باتوجه‌به عمر مفید ۳۰ساله آن، بازدهی بالاتری نسبت‌به اتوبوس‌های بی‌آرتی دارد.
درحال‌حاضر، دو رام تراموا وارد کشور شده و تست‌های اولیه آن در شب ۲۲بهمن انجام شده است. در صورت موفقیت‌آمیز بودن این تست‌ها، تراموا به‌صورت موقت در مسیر میدان آزادی تا پایانه شرق به کار گرفته شده و قرار است پس از آن، امکان توسعه خطوط دیگر نیز فراهم شود.
این آزمایش که از ساعت۲۳ تا ۳بامداد ۲۲بهمن ادامه داشت، فرصتی بود تا عملکرد فنی و عملیاتی این مدل حمل‌ونقل جدید در شرایط واقعی شهر تهران مورد بررسی قرار گیرد. در این مسیر، تراموا از نقاط مهمی همچون میدان امام‌حسین(ع)، میدان فردوسی، پل حافظ، چهارراه ولیعصر(عج)، چهارراه توحید و زیرگذر یادگار امام عبور کرد و در تمامی ایستگاه‌های خط یک بی‌آرتی توقفی دو دقیقه‌ای داشت تا فرآیند باز و بسته شدن درها و شاخص‌های دیگر آزمایش شود.
این پروژه بخشی از برنامه‌های کلان شهرداری تهران برای افزایش سهم حمل‌ونقل عمومی به ۷۰درصد و کاهش وابستگی به خودروهای شخصی است. قرار است با راه‌اندازی تراموا، تهران گامی بلند به‌سوی هوشمندسازی و توسعه پایدار بردارد.
جزئیات پروژه تراموای چرخ لاستیکی
تراموای چرخ لاستیکی که به‌عنوان یک سیستم حمل‌ونقل عمومی نوین معرفی شده و البته رییس شورای شهر تهران آن را نپسندیده است؛ در مسیر میدان آزادی تا پایانه شرق قدیم (تهرانپارس) آزمایش شد. این تراموا با طول ۳۲متر و ظرفیت ۳۰۰مسافر، مجهز به سیستم‌های هوشمند مانند سنسورهای هشداردهنده و قابلیت رانندگی دوطرفه است. این ویژگی‌ها باعث می‌شود که تراموا بدون نیاز به دورزدن در انتهای مسیر، به‌راحتی حرکت کند. منبع انرژی این تراموا باتری‌های برقی است که هیچ‌گونه آلایندگی گازی ندارند و به محیط‌زیست آسیب نمی‌رسانند. این موضوع به‌ویژه در شهری مانند تهران که با مشکل آلودگی هوا دست‌وپنجه نرم می‌کند، بسیار حائز اهمیت است.
واکنش مردم به تراموای چرخ لاستیکی
در طول آزمایش‌های شبانه تراموا، بسیاری از شهروندان تهرانی با تعجب و کنجکاوی به این وسیله نقلیه جدید نگاه می‌کردند. برخی رانندگان خودروهای شخصی با کاهش سرعت یا توقف کامل، سعی در بررسی ظاهر و عملکرد تراموا داشتند. حتی برخی از پنجره‌های خودرو عکس و فیلم می‌گرفتند، چراکه ظاهر تراموا شبیه به یک قطار متروی پیشرفته بود. برخی شهروندان ابراز امیدواری کردند که این پروژه بتواند به کاهش ترافیک و بهبود حمل‌ونقل عمومی کمک کند. یکی از مسافران می‌گوید: «اگر این تراموا واقعا بتواند جایگزین مناسبی برای اتوبوس‌های بی‌آرتی باشد، قطعا گامی بزرگ در بهبود وضعیت حمل‌ونقل تهران خواهد بود.»
جوانی که سوار این وسیله جدید شده بود، می‌گوید: «لحظه‌ای تصور کردم وارد آینده شدم.» شاید طراحی مدرن و متفاوت تراموا این احساس را در او برانگیخته بود. این جمله، به‌خوبی بازتاب‌دهنده حس مدرن بودن این وسیله در مقایسه با سایر مدل‌های حمل‌ونقل عمومی در تهران است. او معتقد است که شاید این تراموا بتواند جای اتوبوس‌های شلوغ بی‌آرتی را بگیرد و با گله از وضعیت اتوبوس‌های بی‌آرتی می‌گوید: اتوبوس‌های بی‌آرتی گاهی آنقدر شلوغ است که باید چندین اتوبوس بیاید و برود تا جا برای سوارشدن باشد. او به این موضوع اشاره می‌کند وقتی صحبت از حمل‌ونقل عمومی و عدم استفاده از خودروهای شخصی می‌شود باید زیرساخت‌های آن فراهم شود تا مردم کمتر خودروهای شخصی را به خیابان بیاورند. درحقیقت این نوع برداشت‌های ذهنی نشان‌دهنده تاثیر بصری تراموا بر شهروندان، به‌ویژه کودکان، است که می‌تواند در آینده به فرهنگ‌سازی برای استفاده از این وسیله کمک کند.
با این حال، برخی دیگر نسبت‌به موفقیت این پروژه تردید داشتند. یکی از شهروندان اظهار می‌کند: «تا زمانی که زیرساخت‌های لازم فراهم نشده و این پروژه به‌درستی مدیریت نشود، نمی‌توان به نتایج مثبت آن امیدوار بود.»
نگاه کارشناسان به تراموای چرخ لاستیکی
کارشناسان حمل‌ونقل معتقدند که تراموای چرخ لاستیکی به‌دلیل انعطاف‌پذیری بالا و هزینه‌های کمتر نسبت به ترامواهای ریلی، گزینه مناسبی برای تهران است. این سیستم می‌تواند در مسیرهای شیب‌دار و ناهموار به‌راحتی حرکت کند و نیاز به زیرساخت‌های سنگین مانند ریل‌گذاری ندارد. همچنین، تراموا ظرفیت حمل مسافر بیشتری نسبت‌به اتوبوس‌های بی‌آرتی دارد و می‌تواند به کاهش ترافیک و افزایش بهره‌وری سیستم حمل‌ونقل عمومی کمک کند. بااین‌حال، موفقیت این پروژه به اجرای دقیق و مدیریت صحیح آن بستگی دارد. یکی از چالش‌های اصلی این پروژه، جلب‌اعتماد شهروندان و کارشناسان است. در گذشته، پروژه‌هایی مانند منوریل با انتقادات زیادی مواجه شدند و به نتیجه نرسیدند؛ بنابراین، شهرداری تهران باید با شفافیت و برنامه‌ریزی دقیق، این پروژه را به سرانجام برساند.
همچنین، هماهنگی با شورای شهر و دریافت مجوزهای لازم برای توسعه این سیستم، از دیگر چالش‌های پیش‌روی این پروژه است. شهرداری تهران اعلام کرده است که در صورت موفقیت‌آمیز بودن آزمایش‌ها، مراحل بعدی برای توسعه تراموا در خطوط مختلف شهری آغاز خواهد شد. راه‌اندازی آزمایشی تراموای چرخ لاستیکی در تهران، نویدبخش تحولی بزرگ در سیستم حمل‌ونقل عمومی پایتخت است. این پروژه با ظرفیت بالا، مصرف انرژی کم و سازگاری با محیط‌زیست، می‌تواند به کاهش ترافیک و آلودگی هوا کمک کند. بااین‌حال، موفقیت آن به اجرای دقیق، مدیریت صحیح و جلب‌اعتماد شهروندان بستگی دارد.
کاهش ترافیک یا اقدام نمایشی؟
در راستای بررسی نقش تراموا در کاهش ترافیک تهران و بهبود سیستم حمل‌ونقل عمومی، «آگاه» با مهدی بابایی، رییس کمیته ایمنی و مدیریت بحران شورای شهر تهران گفت‌وگو کرده‌ایم.
تراموای تهران چقدر می‌تواند در کاهش ترافیک موثر باشد؟
تراموا به‌عنوان یکی از مدل‌های حمل‌ونقل عمومی می‌تواند نقش مهمی در کاهش ترافیک تهران ایفا کند؛ البته این موضوع به نحوه اجرا و استفاده از آن بستگی دارد. تراموایی که اخیرا در تهران مورد آزمایش قرار گرفته، از نوع چرخ لاستیکی است و برخلاف ترامواهای ریل‌دار، به زیرساخت‌های پیچیده مانند ریل‌گذاری نیاز ندارد. این ویژگی باعث می‌شود اجرای آن ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر باشد. اگر این سیستم به‌درستی اجرا شود، می‌تواند به افزایش ظرفیت حمل‌ونقل عمومی کمک کند و بخشی از بار ترافیکی شهر را کاهش دهد.
آیا تراموای تهران صرفا یک اقدام نمایشی است یا قابلیت استفاده بلندمدت دارد؟
به نظر من، تراموای تهران یک اقدام نمایشی نیست. این سیستم اگر به‌درستی اجرا و مدیریت شود، می‌تواند به‌عنوان یک گزینه مکمل در کنار سایر روش‌های حمل‌ونقل عمومی مانند مترو و اتوبوس‌های برقی قرار گیرد. تراموای چرخ لاستیکی به‌دلیل عدم نیاز به زیرساخت‌های سنگین، قابلیت توسعه سریع‌تری دارد. اگر نتایج آزمایش‌ها مثبت باشد، می‌توان واردات و توسعه آن را ادامه داد. درحال‌حاضر نیز واردات اتوبوس‌های برقی انجام می‌شود؛ بنابراین واردات ترامواهای چرخ لاستیکی نیز دغدغه خاصی ایجاد نمی‌کند.
تراموا چه مزایایی نسبت‌به سایر روش‌های حمل‌ونقل عمومی دارد؟
تراموا به‌دلیل ظرفیت بالاتر نسبت‌به اتوبوس‌های معمولی، می‌تواند تعداد بیشتری از مسافران را جابه‌جا کند. همچنین، استفاده از چرخ‌های لاستیکی باعث می‌شود که این سیستم انعطاف‌پذیری بیشتری در حرکت داشته باشد و به تغییرات گسترده در زیرساخت‌های شهری نیاز نداشته باشد. این ویژگی‌ها باعث می‌شود تراموا به‌عنوان یک گزینه مناسب برای شهرهای شلوغ مانند تهران مطرح شود.
برای کاهش ترافیک تهران، چه اقدامات دیگری لازم است؟
برای کاهش ترافیک تهران، توسعه سیستم حمل‌ونقل عمومی یک ضرورت است. درحال‌حاضر، به‌دلیل ناکافی بودن سیستم حمل‌ونقل عمومی، نمی‌توان محدودیت‌های جدی برای تردد خودروهای شخصی اعمال کرد. اما با تکمیل و توسعه سیستم‌هایی مانند مترو، اتوبوس‌های برقی و تراموا، می‌توان به‌تدریج محدودیت‌هایی برای تردد خودروهای شخصی و موتورسیکلت‌ها ایجاد کرد. این اقدامات در کنار هم می‌توانند به کاهش چشمگیر ترافیک و آلودگی هوا در تهران کمک کنند.
آینده تراموای تهران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
اگر تراموای تهران به‌درستی مدیریت شود و نتایج آزمایش‌ها مثبت باشد، می‌تواند به‌عنوان یک سیستم حمل‌ونقل عمومی پایدار و موثر در آینده تهران نقش ایفا کند؛ البته موفقیت این پروژه به برنامه‌ریزی دقیق، تامین منابع مالی و همکاری بین نهادهای مختلف بستگی دارد. اگر این شرایط فراهم شود، تراموا می‌تواند به یکی از اجزای اصلی سیستم حمل‌ونقل عمومی تهران تبدیل شود.
تراموای تهران به‌عنوان یک سیستم حمل‌ونقل عمومی نوین، پتانسیل زیادی برای کاهش ترافیک و بهبود وضعیت حمل‌ونقل در پایتخت دارد. بااین‌حال، موفقیت این پروژه به اجرای دقیق، مدیریت صحیح و توسعه همزمان سایر روش‌های حمل‌ونقل عمومی بستگی دارد. اگر این شرایط فراهم شود، تراموا می‌تواند به‌عنوان یک گزینه موثر و پایدار در آینده تهران مطرح شود.
کاهش ترافیک نیازمند افزایش زیرساخت
تهران، به‌عنوان یکی از پرترافیک‌ترین شهرهای جهان، همواره با چالش‌های جدی در زمینه حمل‌ونقل عمومی و ترافیک مواجه بوده است. اخیرا، شهرداری تهران با راه‌اندازی آزمایشی تراموا در برخی مناطق شهر، گامی جدید در مسیر بهبود سیستم حمل‌ونقل عمومی برداشته است. این پروژه که با استفاده از ترامواهای لاستیکی و بدون نیاز به ریل‌گذاری سنگین اجرا شده، مورد توجه کارشناسان و شهروندان قرار گرفته است.
علی ضیایی، کارشناس حمل‌ونقل، در گفت‌وگو با خبرنگار روزنامه «آگاه» درمورد مزایای تراموا در شهرهای پرجمعیت مانند تهران توضیح می‌دهد: «تراموا به‌عنوان یک سیستم حمل‌ونقل عمومی، می‌تواند نقش مهمی در کاهش ترافیک شهری ایفا کند. این سیستم به‌دلیل ظرفیت مسافربری بالا و بهره‌وری بیشتر نسبت‌به وسایل نقلیه جاده‌محور مانند اتوبوس‌های بی‌آرتی، می‌تواند گزینه مناسبی برای تهران باشد.» وی در ادامه می‌افزاید: «ترامواهای لاستیکی که اخیرا در تهران راه‌اندازی شده‌اند، به زیرساخت‌های سنگین و هزینه‌بر مانند ریل‌گذاری نیاز ندارند و این موضوع می‌تواند از نظر اقتصادی مقرون‌به‌صرفه باشد. اما در بلندمدت، اگر هدف ما ایجاد یک سیستم حمل‌ونقل پایدار و با ظرفیت بالاست، باید به‌سمت ترامواهای ریلی حرکت کنیم. این نوع ترامواها ظرفیت بیشتری دارند و می‌توانند تاثیر بیشتری در کاهش ترافیک داشته باشند.»
چالش‌ها و فرصت‌های پیش‌رو
با وجود مزایای تراموا، برخی کارشناسان معتقدند که اجرای این پروژه در تهران با چالش‌هایی همراه است. ازجمله این چالش‌ها می‌توان به نیاز به برنامه‌ریزی دقیق، تامین منابع مالی و هماهنگی بین سازمان‌های مختلف اشاره کرد. همچنین، برخی نگران‌اند که این پروژه بیشتر جنبه نمایشی داشته باشد و درنهایت به نتیجه مطلوب نرسد.
ضیایی دراین‌باره می‌گوید: «برای موفقیت این پروژه، به یک برنامه‌ریزی جامع و بلندمدت نیاز داریم. اگر بتوانیم شبکه‌ای از ترامواهای ریلی یا حتی قطارهای سطحی با ظرفیت بالا در شهر ایجاد کنیم، این سیستم می‌تواند تا حد زیادی از ترافیک تهران بکاهد اما این موضوع نیازمند سرمایه‌گذاری و مدیریت صحیح است.»
آینده حمل‌ونقل عمومی در تهران
باتوجه‌به رشد جمعیت و افزایش ترافیک در تهران، به نظر می‌رسد توسعه سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی مانند تراموا، مترو و اتوبوس‌های تندرو، یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است. تراموا به‌عنوان یک سیستم حمل‌ونقل سطحی، می‌تواند مکمل خوبی برای مترو و سایر سیستم‌های حمل‌ونقل باشد و به کاهش ترافیک و آلودگی هوا کمک کند. علی ضیایی تاکید می‌کند: «اگر برنامه‌ریزی درستی انجام شود و زیرساخت‌های لازم فراهم شود، تراموا می‌تواند نقش مهمی در بهبود حمل‌ونقل عمومی تهران ایفا کند. اما این موضوع نیازمند عزم جدی مسئولان و همکاری تمامی بخش‌های مرتبط است.» به اعتقاد این کارشناس حمل‌ونقل، راه‌اندازی تراموا در تهران، اگرچه در مراحل اولیه و آزمایشی است، می‌تواند نویدبخش تحولی جدید در سیستم حمل‌ونقل عمومی پایتخت باشد. بااین‌حال، موفقیت این پروژه مستلزم برنامه‌ریزی دقیق، تامین منابع مالی و مدیریت صحیح است. در صورت اجرای صحیح، تراموا می‌تواند به یکی از راه‌حل‌های موثر برای کاهش ترافیک و بهبود کیفیت زندگی شهروندان تهرانی تبدیل شود.
نظر شما